ƏLƏKBƏr MƏMMƏdov ceyhun yusifov iLqAr Seyfullayev vergİ

Vergİ VƏ TƏrƏqqİ

---

olunması  ilə  (səhiyyə,  təhsil,  əyləncə  və  istirahətin  təşkili,
incəsənətin inkişafı və s.) müəyyən olunacaq. Onun fikrincə,
“gələcək cəmiyyət” siyasəti rahatlığa, gözəlliyə və ən yaxşı həyat
keyfiyyətinə olan tələbatların ödənilməsinə, şəhərlərin abadlaş -
dırıl masına, daha yüksək intellekt tutumlu və diferen sial  laşdırıl mış
təhsil sisteminin yaradılmasına və mədəniyyətin təkmil   ləş  diril -
məsinə istiqamətlənməlidir [31].
Beləliklə, həyat keyfiyyəti anlayışının iki cəhətdən tədqiq
edilməsi təklif olunur:
1. Insana zəruri nemətlərin, maddi və mənəvi dəyərlilərin əldə
edilməsi imkanlarını verən amillərin məcmusu kimi;
2. İnsanın həyatından məmnunluğu (tələbatların və maraq -
ların təmin olunması baxımından) kimi.
Insana zəruri nemətlərin, maddi və mənəvi dəyərlilərin əldə
edilməsi imkanlarına təsir göstərən amillərə aşağıdakıları aid
etmək olar:
•  Əhalinin  keyfiyyəti  (uzunömürlülük,  ölüm  faizi,  doğum
faizi, ailəlik faizi, səhiyyə, təhsil);
• Cəmiyyətin keyfiyyəti (asudə vaxtın mövcudluğu və onun
keçirilmə şəraiti, sosial problemlərin həllində iştirak, cəmiyyətin
demokratikləşdirilməsi, sosial müdafiənin səviyyəsi,  cəmiyyət
üzvlərinn  fiziki  və  mülkiyyət  təhlükəsizliyi,  cinayətkarlıq
səviyyəsi);
• Yaşayış şəraitinin keyfiyyəti (mənzil şəraiti, sanitar şərait,
nəqliyyatın vəziyyəti);
• İqtisadi fəallığın keyfiyyəti (iş şəraiti və intensivliyi, əməyin
ödənilməsi sistemi, iş yerində sosial-psixoloji mühit, sahibkarlıq
azadlığı);
• Ətraf mühitin keyfiyyəti (havanın, suyun, torpağın çirk -
lənmə səviyyəsi və s.)
Həyat keyfiyyəti bir tərəfdən insanların tələbatlarının ödənil -
mə sinin mümkünlüyünü və keyfiyyət cəhətini əks etdirir: qidanın
keyfiyyəti,  geyimin  keyfiyyəti  və  dəbə  uyğunluğu,  mənzil
rahatlığı, səhiyyə və təhsilin keyfiyyəti, xidmət sferasının, sosial
xidmətlərin və ətraf mühitin keyfiyyəti, asudə vaxtın keçirilməsi
imkanları, məzmunlu ünsiyyətə, biliklərə, yaradıcı əməyə tələ -
batın ödənilmə dərəcəsi və s.
102