Экскаватор машинисти учун меҳнат муҳофазаси бўйича 11Р – 42 сонли ЙЎРИҚнома I. Хавфсизликнинг умумий талаблари

II. Иш бошланишидан олдинги хавфсизлик талаблари

13. Махсус кийим ва пойафзални тартибга келтириш ва кийиш, енглар манжетининг тугмаларини қадаш, кийимни осилиб турган лахтаклар бўлмайдиган қилиб киргизиб қўйиш. Кийимни тўғнағичлар, игналар билан қадаб маҳкамламаслик, кийимнинг чўнтакларида ўткир, синадиган нарсаларни сақламаслик. Иш учун зарур бўлган бошқа якка тартибда ҳимояланиш воситаларини тайёрлаб қўйиш.

14. Бевосита ишлар раҳбаридан топшириқ ва ишларни хавфсиз бажаришнинг услублари ва йўллари тўғрисида йўл-йўриқ олиш. Зарурат бўлганда ишларни хавфсиз юритиш лойиҳаси ёки технологик картаси билан танишиб чиқиш.
15. Экскаватордан фойдаланиш йўриқномасига мувофиқ ҳар сменали техник хизмат кўрсатишни амалга ошириш, экскаваторнинг ташқи кўринишини текшириш, нарвонни, ишчи майдончаларини, тутқичларни кўздан кечириш, уларни лой, қор, муздан тозалаш.
16. Экскаваторнинг хавфсиз ишлашига таъсир кўрсатувчи тизимлари, агрегатлари, приборлари, узеллари ва деталларининг созлигини, шу жумладан қуйидагиларни текшириш:
- бошқарув қурилмаси, тормозлаш тизимини;
- бошқариш пишангларининг ишлашини;
- илмоқлар, ғилдираклар ва шиналарни;
- ойналар, орқа томонни кўрсатувчи кўзгулар, шамол тўсадиган ойнанинг тозалагичларини, иситиш ва ойналарга шамол пуркаш қурилмаларини;
- ташқи ёритиш приборларини;
- ёруғлик ва товуш сигнализациясини;
- узатмаларни алмаштириш механизмининг блокировкалаш қурилмасининг созлигини;
- бакларда ва ёқилғи ўтказгичларда ёқилғининг сизиб чиқиши ва гидравлик тизимларида мойнинг сал оқиши мавжуд эмаслигини;
- двигателни ишга тушириш механизмлари ва приборларнинг созлигини;
- кабина эшиклари қулфларини;
- ёқилғи бакининг оғзидаги қулфини;
- сув ва ёқилғи билан тўлдирилганлигини.
17. Машинист экскаваторнинг бутлигини текшириб кўриши керак, у қуйидагилар билан бутланган бўлиши керак:
- ишга яроқли асбоблар ва мосламалар тўплами;
- иккитадан кам бўлмаган тисарилишига қарши тиргаклар (бошмоқлар);
- тиббиёт қутичаси;
- фавқулодда тўҳташ белгиси ёки милтилловчи чироқ;
- ўтўчиргич билан.
18. Экскаватор машинисти смена олди тиббий кўригидан ўтиши шарт.
19. Механизмларни линияга чиқариш учун жавобгар шахсдан, экскаваторнинг техник созлиги тўғрисидаги белгилари бўлган йўл варақасини олиш.
20. Иш сменалигида экскаваторнинг техник ҳолати смена бошланишидан олдин смена топширувчи сменачи билан биргаликда йўл варақасида уларнинг имзоси орқали тасдиқлаш, экскаваторнинг техник ҳолатининг кўрсатишларини борт журналига ёзиш, сменани топшириш вақтини кўрсатиш билан текширилади.
21. Экскаваторнинг двигателини шатакка олиш билан ишга тушириш тақиқланади.
22. Қуйидаги ҳолатларда ишга киришишга рухсат этилмайди:
- таъминлаш тармоғида ёқилғини, мой суркаш ва гидравлика тизимларида мойнинг сизиб ўтишида;
- гидравлик тизимда ёки двигателда ғичирлаш, шовқин-сурон ва бошқа носозликлар мавжудлигида;
- тўхтаб туриш ёки ишчи тормознинг носозлигида;
- механизмларнинг носозлигида, шунингдек ишлаб-чиқариш заводининг йўриқномаси талабларига мувофиқ ундан фойдаланиш тақиқланган, металл конструкцияларида, арқонларида нуқсонлар мавжудлигида;
- экскаваторнинг ишлаш жойи хавфсизлик талабларига мувофиқ эмаслигида;
- экскаваторнинг ишлаш доирасида бегона кишиларнинг мавжудлигида.
23. Носозлик аниқланганда машинист уни бартараф этиш учун чоралар кўриши шарт, агарда носозликни мустақил равишда бартараф қилишнинг иложи бўлмаса, бу ҳақда экскаваторнинг техник ҳолати учун жавобгар шахсга хабар бериши ва носозликлар бартараф этилмагунча ишга киришмаслиги керак.