Ekonomikaliq informatsiyalar klasifikatsiyasi ha`m olardi kodlastiriw Joba

Elektron  hujjettin`  rekvizitleri.   Elektron  xujjettin`  rekvizitleri 

to`mendegilerden  ibarat:  elektr on  tsifrli  imzo;  jo`neltiwshi  yuridik 

shaxstin` ati yaki jo`neltiwshi jismoniy shaxstin` familiyasi, ismi ha`m 

atasinin`  ismi;  jo`neltiwshinin`  pochta  ha`m  elektron  ma`nzili;  hujjet 

jartilg`an  sa`ne.    Nizam  hujjetleri  tiykarinda  yaki  elektron  hujjet 

aylanisi 

qatnasiwshilarinin` 

kelisiwinde 

basqa 

rekvizitler 

de 

belgileniwi mu`mkin. 

Elektron  giltler  ha`m  sertifikatlar.  Elektron  tsifrli  imzonin` 

jabiq  gilti  -  bul  tek  hu`jjet  avtorina  ma`lim  bolg`an  ha`m  elektron 

hujjetde  elektron  tsifrli  imzani  payda  etiw  ushi n  mo`lsherlengen 

belgiler  izbe-izli.  Elektron  tsifrli  imzanin`  ashiq  gilti  bul  elektron 

xujjettnin` 

kim 

ta`repinen 

jiberilgenligin 

aniqlaw 

ha`m 

oni 

haqiyqiylig`in  tastiyiqlawda  qollaniliwi  mo`lsherlengen  belgiler  izbe -

izligi.  Elektron  sertifikatlar  -  bul  sertifikatsiya  sistemasi  qag`iydlarina 

binoan  belgilengen  talaplarg`a  ko`re  elektron  tsifrli  imzo  qurallarinin` 

muwapiqlig`in  tastiyiqlaw  ushin  ha`mde  elektron  tsifrli  imzo  giltinin` 

sertifikati  elektron  tsifrli  imzanin`  ashiq  giltinin`  elektron  tsifrli 

imzonin`  jabiq  giltine  sa`ykesligin  tastiyiqlaytug`in  ha`m  elektron 

tsifrli  imzo  jabiq  giltinin`  iyesine  dizimge  aliw  orayi  ta`repinen 

berilgen hujjet.  

---

Elektron  hujjet  almasiw  sistemalari.  Elektron  hujjet  almasiw 

sistemalari  O`zbekstn  Respublikasinin`  “Elektr on  hujjet  aylanisi 

tuwirisinda”g`i  2004  jil  29  apreldegi  611-II  san  Qararina  binoan 

to`mendegishe ta`riplenedi ha`m  hizmet ju`rgizedi.  

Elektron  hujjet  almasiw  sistemalari  –  elektron  hujjetlerdi 

informatsiya-kommunikatsiya  sistemasi  arqali  jo`neltiw  ha`m  q abil 

etiw protsessleri jiyindisi. Elektron hujjet aylanisinda pitimler (sonday 

aq  sha`rtnamalar)  du`ziw,  esap -kitaplardi,  hu`jjetli  ha`m  hu`jjetsiz 

jazilmalardi  a`melge  asiriw  ha`mde  basqa  informatsiyalardi  almasiwda 

paydalaniw  mu`mkin.  Tu`rli  kompaniyalar din`  avtomatlastirilg`an 

sistemalari  arasinda  standartlastirilg`an  formadag`i    is  hujjetlerinin` 

(buyirtpalar,  esap  tsifrlilari  ha`m  sh.k.)  ma`lim  formadag`i  elektron 

almasiwi elektron hujjet almasiwi sistemasin belgileydi.  

 

 

O`z betinshe u`yreniw ushin sorawlar  

 

1.Ekonomikaliq    informatsiyalardi  sistemlastiriwda  qanday 

klassifikatorlar qollanildi?   

2. 

Uliwma 

ma`mleketlik 

klassifikatorlar 

neshe 

toparg`a 

bo`linedi? 

3. Ekonomikaliq informatsiyalardi kodlawdin` qanday sistemalari 

bar?   

4. Elektron hujjet dep qanday hu`jjetke aytamiz?  

5. Elektron tsifrli imzo degenimiz ne?