Yaponiya
agressiyasi
kurash olib bordi va o ‘zi egallagan provinsiyalarda hokim iyatning shunday
shaklini o ‘m atdi.
1931-yilning n o y ab r oyida Szyansi provinsiyasida o ‘tkazilgan sovet
tu m an lari vakillarining 1-B u tunx ito y syezdi X itoy Sovet R espublikasi
tuzilganligini e ’lon qildi. Davlat boshlig‘i etib M ao Szedun saylandi. Shunday
qilib Xitoy uchga b o ‘linib ketdi. 1934-yilda G o m in d an hukum ati X K P
armiyasiga qattiq zarba berdi. Biroq uni to r-m o r eta olm adi. A rm iyaning
bir qism i qurshovni yorib chiqishga muvaffaq b o ‘ldi.
1931-yilning sentabrida Y aponiya arm iyasi Xi-
toyga hujum qildi. Bu hujum C h an Kayshining
Xitoyni birlashtirish y o iid a g i harakatini to ‘xtatib
q o ‘ydi. U ch oy ichida Y aponiya X itoyning sh im o li-sharqida 1 m ln kv
km m aydonni egalladi va u yerda 1932-yil 1-m artda M a n ’c h jo u -G o deb
atalgan davlat tuzdi. U ni m anjurlar sulolasining so ‘nggi im peratori Pu I
b o sh ch ilig id a g i q o ‘g ‘irc h o q h u k u m a t b o sh q a ra rd i (m a n ju rla r sulolasi
hukm ronligi 1912-yil Sun Yatsen boshchiligidagi inqilob natijasida ag‘darilgan
edi). 30 m ln aholi, 37 foiz tem ir ruda zaxirasi, 95 foiz neft, 4 foiz savdo va
tem ir y o i yaponlar q o iig a o ‘tdi.
1936-yil C h an Kayshi Sianga kelganida arm iya q o ‘zg‘olon k o ia rib , uni
asir oldi. Lekin u nd an fuqarolar urushini boshlam aslikka va’da olinib, q o ‘yib
yuborildi.
C han Kayshi 1935-yilda Yaponiya agressiyasiga qarshi kurashda yor-
d am so‘rab Sovet davlatiga m urojaat qildi.
Sovet davlati yordam berishga tayyorligini bildirdi, biroq buning uchun
fuqarolar urushini to ‘xtatish va Xitoy kommunistlariga qarshi jazo operatsiyalan
oik azm a slik shartini q o ‘ydi. 1937-yilning iyun oyida G om indan va XKP
o ‘rtasida harbiy harakatlarni to ‘xtatish haqida shartnom a im zolandi. Shu
tariqa Xitoyda yagona antiyapon milliy fronti vujudga keldi.
1937-yilning yozidan 1945-yil kuzigacha davom etgan yapon-xitoy urushi
boshlandi. Y aponlar 1937-yil avgustda Pekin, noyabrda Shanxay, dekabrda
N an k in shaharlarini bosib oldi.
1937-yil 21-avgustda SSSR bilan Xitoy o ‘rtasida hujum qilm aslik haqida
shartnom a im zolandi. Xitoy 1938-yil 100 m ln dollar, 1939-yilda esa 150
m ln dollar zayom oldi. 1938-yildagi H asan k o iid a , 1939-yildagi Xalxin
G olda b o iib o ‘tgan janglar yapon kuchlarini zaiflashtirdi.
Y aponiya 1941-yil 9-dekab rda Xitoyga qarshi urushni rasmiy e i o n qildi
Va bu yerda urush oxirigacha o ‘z hukm ronligini saqlab qoldi.
U rush yillarida Buyuk Britaniya hukum ati Hindis-
to n g a u ru sh d a n keyin o ‘zini o ‘zi b o sh q arish
huquqini berishni va'd a qilgan edi. Aslida Buyuk
B ritaniya im periyaning eng boy qism i b o ig a n
H indistond an ajralishni xohlam as edi. Bu hol hind xalqining m illiy-ozod-
lik kurashini yanad a kuchaytirdi. H indistonda bu davrda 320 m ln aholi
Do'stlaringiz bilan baham: