X. Burgiba m am lakatda «D astur sotsializmi» qurishini e ’lon qildi. Bu
ibora am alda iqtisodiyoti davlat, kooperativ va xususiy sektorni m ujassam -
lashtirgan jam iy atn i anglatar edi. Ayni paytda bu jam iy at aholi b arch a
tabaqalarining m anfaatini aks ettirishi z a ru r edi.
1969-yildan boshlab davlat yerlari, fransuz m ustam lakachilariga qarashli
y erlarsotila boshlandi. Shu tariqa m ayda va o ‘rta yeregalari tabaqasi vujudga
keltirildi. S anoat korxonalari ham milliylashtirildi. Shuning barobarida milliy
va chet el kapitaliga qulay sharoit yaratib berildi.
Biroq m am lakatda ijtimoiy adolatsizlik avj oldi. Bu, o ‘z navbatida, siyosiy
beqarorlikni vujudga keltirdi. N atijada diniy yo‘nalishdagi partiyalar kuchay-
di. S hunday sharoitda harbiylar 1987-yil 7-noyabrda to ‘ntarish o ‘tkazdilar.
X. Burgiba hukum ati ag‘darildi. H okim iyat general Ben Ali q o ‘liga o ‘tdi.
T unis tashqi siyosatda ham G “arb, ham arab davlatlari bilan m unosabatlarni
rivojlantirib borm oqda. 1976-yilda u Yevropa Ittifoqi bilan sh artn o m a im -
zoladi.
1989-yilda esa Arab magTibi Ittifoqi a ’zosi b o ‘ldi. Arab davlatlari ligasi
a ’zosi sifatida Falastin arab xalqining o ‘z davlatiga ega b o ‘lish huquqini
q o ‘llab -q u w a tla b kelm oqda.
Liviya
I
Liviya B irinchi ja h o n urushi yillaridan 1943-yil-
---------------------------------- 1 gacha Italiya m ustam lakasi b o ‘Iib keldi. 1943-
yilda Italiya ittifoqchilarga taslim b o ‘lgach, Fransiya va Buyuk B ritaniya
boshqaruviga o ‘tdi. 1951 -yilda Liviya m ustaqil davlat deb e ’lon qilindi.
Liviyada m onarxiya qaro r topdi. Qirol Idris 1 tashqi siyosatda, b irinch i
n avbatda, B uyuk B ritaniya va AQSH b ilan yaqinlashish y o ‘lini tu td i.
C h u n o n c h i, 1953-yilda m am lakat h u d u d id a Buyuk B ritaniya, 1954-yilda
esa A Q S H n in g harbiy bazalarini tashkil etish haq id a b itim lar im zolandi.
Shu tariqa buyuk d avlatlar o ‘zlarining A frikadagi m an faatlarin i him oya
qilishda Liviyani tayanch nuqtasiga aylantirdilar. Biroq Idris I siyosati
harbiylar o rasida norozilik tu g ‘dirdi. U la r 1969-yil 1-sentabrda harbiy
to iita ris h n i am alga oshirdilar. T o ‘ntarishga polkovnik M. Kaddafiy (1942-
yilda tu g ‘ilgan) rahbarlik qildi. H okim iyat inqilobiy q o ‘m o n d o n lik ken-
gashi q o iig a o ‘tdi. T o ‘ntarish natijasida m onarxiya ag ‘darildi. M am lakat
Liviya Arab Respublikasi deb e i o n qilindi. Buyuk B ritaniya va A Q SH
1970-yilda Liviyadan o ‘z harbiy qism larini olib chiqib ketishga m ajbur
b o id i.
Do'stlaringiz bilan baham: