E. Z. Nuriddinov n izom iy nom LI tdpu «Xorijiy m am lakatlar tarixi»



Download 12,93 Mb.
Pdf ko'rish
bet254/334
Sana23.01.2022
Hajmi12,93 Mb.
#403727
1   ...   250   251   252   253   254   255   256   257   ...   334
Bog'liq
Jahon tarixi

Saudiya  Arabistoni 
„  . 
.. 


,  ,  .  .  . 

. . .
__________ ___________ I  R ahm on  lbn  Saud  qo  shini  deyarli  butun  Arabis-
tonni  egalladi.  1932-yilda  esa  Ibn  Saud  Saudiya  podsholigi  tuzilganligini 
e i o n   qildi.  S hu  tariqa  Saudiya  Arabistoni  davlati  vujudga  keldi.
Saudiya  A rabistoni  hududi  Islom   dinining   m arkazidir.  M usulm onlar 
uchun  m u q ad d as  hisoblangan  M akka  va  M adina  shaharlari  shu  davlat 
hududida  joylashgan.  Saudiya  A rabistoni  m utlaq  m onarxiya  davlatidir.
Ayni  paytda  Saudiya  A rabistoni  dunyoning  neftga  boy  davlatlaridan 
biri.  Bu  om il  uning  iqtisodiyoti  gurkirab  rivojlanishiga  yordam   berdi.  1935- 
y ild an   b o sh lab   A Q S H   neft  k o m p a n iy a la ri  neft  qazib  c h iq a rish   bilan  
shug‘ullana  boshladi.  Shu  yili  neft  qazib  chiqarish  b o ‘yicha  arab-am erika 
kom paniyasi  tuzildi.  1939-yildan  boshlab  esa  neftni  sanoat  asosida  qayta 
ishlash  boshiandi.
1964-yilda  podsholik  taxtiga  Faysal  ibn  Saud  o ‘tirdi.  U   m am lakatni 
zam onaviylashtirish  va  Iiberallashtirish  siyosatini  yurita  boshladi.  Z am o na- 
viylashtirish  deyilganda,  zam onaviy  iqtisodiyotni  vujudga  keltirish  tushunilar 
edi.  U milliy neft sanoatini yaratishga kirishdi. A rab-am erika neft kompaniyasi 
(ARAM K O)  qarorgohi  Saudiya  Arabistoniga  k o ‘chirildi.  1973-yilda  Arab- 
amerika  neft  kompaniyasi  milliylashtirildi.  1982-yildan  boshlab  kom paniya 
darom adida  Saudiya  Arabistoni  hissasi  51  foizni  tashkil  etishiga  erishildi. 
1999-yilda  esa  kom paniya  t o i a   Saudiya  mulki  b o ‘lib  qoldi.
286


Podsho  hukum ati  aholi  turm ush  darajasini  yaxshilashga  qaratilgan  q ato r 
tadbirlarni  am alga  oshirdi.  C hun o n ch i,  m eh n at  qilish  huquqi  kafolatlandi. 
Z am on  ruhiga  m os  m ehnat  qonuni joriy  etildi.  O ddiy kishilar  u c h u n   arzon 
turarjoylar  qurildi.  Yuqori  ish  haqi  to ‘lanishi  kafolatlandi.
Tekin tibbiy xizm at joriy etildi.  C het elda davolanish zaruriyati tu ilganda 
davlat  uning xarajatini  o ‘z b o ‘yniga oladigan tartib joriy qildi.  Bepul  um um iy 
o ‘rta  t a ’lim   am alga  oshirildi.  0 ‘g‘il  o ‘quvchi  bola  uchun  u n in g   oilasiga 
kom pensatsiya  t o ‘lovi joriy etildi.  Qirol  Faxd  bin Abdulaziz as-S aud   (1982- 
yilda  taxtga  o ‘tirgan)  ham  Faysal  siyosatini  davom   ettirdi.  Bugungi  kunda 
davlat  d arom adining  92  foizi  neftdan  kelm oqda.  Xususan,  1995-yilda  50 
mlrd dollarlik neft sotilgan b o isa ,  m am lakatga  30 m lrd dollarlik xalq  iste’mol 
tovarlari  olib  kelindi.
Saudiya  A rabistoni  iqtisodiyoti  n eftdan  topgan  darom adning  ham m asi- 
ni  o ‘zlashtirishga  qodir  emas.  Shuning  u ch u n   topilgan  darom ad nin g  bir 
qismi chet el banklarida saqlanadi  ham da qarzga beriladi.  Bu hol  Saudiyaning 
dunyo  iqtisodiy  taraqqiyotida  sezilarli  rol  o ‘ynashini  ta ’m inlab  kelm oqda.
2005-yil  1-avgustda  qirol  Faxd  vafot  etdi.  U ning  o ‘rnini  79  yoshli  ukasi 
A bdulloh  bin   Abdulaziz  as  Saud  egalladi.

I  Saudiya  podsholigining  asosiy  ittifoqchisi,  h am -

Download 12,93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   250   251   252   253   254   255   256   257   ...   334




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish