E. Z. Nuriddinov n izom iy nom LI tdpu «Xorijiy m am lakatlar tarixi»



Download 12,93 Mb.
Pdf ko'rish
bet235/334
Sana23.01.2022
Hajmi12,93 Mb.
#403727
1   ...   231   232   233   234   235   236   237   238   ...   334
Bog'liq
Jahon tarixi

A fg ‘oniston
 
Respublikasining
 
tashkil  etilishi
269


sobiq  bosh  vazir  D ovud  rahbarlik  qildi.  M arkaziy  q o ‘m ita  D ovudni  davlat 
b o sh lig ‘i  va  b o sh   v az ir  etib  tay in lad i.  S hu  ta riq a   m o n arx iy a  q uladi. 
Afg‘oniston  Respublika  deb  e ’lon  qilindi.
T o ‘ntarish  ro ‘y  bergan  vaqtda  Zokirshoh  chet  el  (Italiya)  safarida  edi. 
U  avgust  oyida  o ‘zining  taxtdan  voz  kechganligini  e ’lon  qildi.  D ovud  5  yil 
davlatni boshqardi.  Biroq u m am lakat hayotida tub o ‘zgarishlar qila olm adi. 
U ning  siyosati  eski  tartib  m anfaatlariga  t o i a  javob  beradigan  qatlam lar  — 
ruhoniylar,  k atta yer egalari,  davlat am aldorlarining qattiq  qarshiligiga duch 
keldi.  Ikkinchidan  esa,  Dovud  m am lakatda  o ‘z  rejimini  o in a tish g a   intildi.
C hunonchi,  u  1964-yilgi  Konstitutsiyani bekorqildi.  Parlam entni  tarqatdi 
va yakka partiyaviy tizim ni joriy etdi.  Bu  rasmiy partiyaga uning o ‘zi  rahbarlik 
qildi.  1976— 1978-yillarda  hukum at  mavjud  tartibga  qarshi  kuchlarni  q ata- 
g ‘on  qilishni  kuchaytirdi.  T erro rv a qatag‘o ndan  m am lakat  harbiylari orasida 
ham   ta ’sirga  ega b o ig a n   Afg‘oniston  xalq-dem okratik  partiyasi  ham   chetd a 
qolm adi  (A X D P  1965-yilda  tuzilgan  edi).
Dovud  rejimi  diniy-ekstrem istik  kuchlar  bilan  yaqinlashdi.  Rejim  bu 
kuchlardan  o ‘z  raqiblariga  qarshi  kurashda  foydalandi.  Bu  y o i  D ovud  re- 
jim iga  qarshi  ikki  guruh  m uxolifatini  vujudga  keltirdi.  U larning  biri  diniy 
muxolifat,  ikkinchisi  harbiy  muxolifat b o id i.  H arbiy m uxolifat A X D P  bilan 
yaqin  aloqani  o in a tis h g a   erishdi.
Armiya  qism lari  1978-yilning  27-aprelida  A X D P 
rahbarligida  davlat  to ‘ntarishi  o ‘tkazdilar.  T o ‘n- 
tarishni  polkovnik  A bdulqodir  boshqardi.  H oki- 
m iyat  ln q ilo b iy   K engash  q o iig a   o i d i .   Bu  K engashga  A X D P   rahb ari 
N.  M.  Taraqqiy  rahbarlik  qildi.  B.  Karm al  unga  o iin b o s a r  b o id i.  Dovud 
o id irild i.  1977-yilgi  Konstitutsiya  bekor  qilinib,  1978-yil  30-aprelda  m am - 
lakat  Afg‘o niston  D em okratik  Respublikasi  aeb  e i o n   qilindi.  T araqqiy  o ‘z 
mavqeyini  m ustahkam lash  m aqsadida  SSSR   bilan  m unosabatni  yaxshilay 
boshladi.
Yangi  hu kum at  Afg‘onistondagi  real  hayotni  hisobga  olm ay  islohotlar 
o ik azish g a  kirishdi.  Bu islohotlar SSSR da o ik a z ilg a n   islohotlar andozasiga 
o ‘tish  edi.  S huning  u ch u n   ham   Afg‘o n isto n   xalqi  bu  islohotlarni  qabul 
qilm adi.  R uho n iy lar  h u k u m at  siyosatini  islom   asoslaridan  qaytish,  deb 
baholadi.  U lar  aholini  sovetparast  hukum atga  qarshi  kurashga  chaqirdi. 
M illionlab xalq  Pokiston  va  Eron  hududiga  qochib  o id i.  H ukum atga qarshi 
kuchlar ittifoqi vujudga keldi.  A X D Pda birlik b o lm a d i.  1978-yil  17-avgustda 
B.  Karm al,  A bdulqodir  va  boshqalar  fitnada  ayblanib  qam oqqa  olindi.  Bu 
omil  m am lakatda  fuqarolar  urushi  boshlanishini  m uq arrar  qilib  q o ‘ydi.  Bu 
e i o n   qilinm agan  urushni  G ‘arb  rag‘batlantirdi.
Buning ustiga A X D P  ichida hokim iyat u ch u n  kurash boshlandi.  Shunday 
sharoitda,  1979-yil  sentabr  oyida  T araqqiy  o id irild i.  H okim iyatni  uning 
o ‘rinbosari,  suiqasd  tashkilotchisi  H.  A m in  egalladi.  M am lakatda  te rro r va 
z o ia v o n lik   avj  oldi.  A prel  inqilobi  shu  bilan  barham   topdi.

Download 12,93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   231   232   233   234   235   236   237   238   ...   334




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish