E. Z. Nuriddinov n izom iy nom LI tdpu «Xorijiy m am lakatlar tarixi»

Ikkinchi  jahon
 
urushining  tugashi
50 foizi  S S S R g a  berilishi  to ‘g‘risida  kelishildi.  K onferensiya qaroriga  k o ‘ra, 
G erm an iya  yaxlit  davlat  b o ‘lib  qolishi  kerak  edi.
Ayni paytda G erm aniyada so‘z,  m atbuot,  din erkinligi tiklanadigan b o id i. 
Kasaba  uyushm alari  va  dem okratik  partiyalar  faoliyatiga  m xsat  berilishiga 
kelishildi.  G erm aniyaga  qarashli  Kenisburg  viloyati  Sovet  davlatiga  berildi. 
Sovetlar Y aponiyaga  qarshi  um shga  kirishi  haqidagi  qaroriga  am al  qilishini 
yana  bir  b o r  tasdiqladi.
Y aponiya  taslim   b o im a g u n c h a   ik kinchi  ja h o n  
urushi  tu g am ased i.  1944-yilning o k tab ro y id a  eng 
yirik  harbiy-dengiz  floti jangida A Q SH   Y aponiya 
flotini  to r-m o r  keltirdi.  1945-yilning  aprel  oyida  AQSH  arm iyasi  Okinava 
orolini  egalladi.  U  Tokio  shahridan  500  km  uzoqlikda  edi.  Y ozga  kelib 
Y aponiya  arm iyasi  Osiyoning  katta  qism idan  quvib  chiqarildi.
Biroq  Y aponiyani  taslim  etish  oson  ish  em as  edi.  Buning  u ch u n   A Q SH  
Yevropadagi  kuchlarini  Y aponiyaga  tashlashi  zarur  edi.  U m sh   esa  1946- 
yilning  oxirigacha  c h o ‘zilar  va  A Q S H   o d am   va  aslaha jih atid a n  ju d a   katta 
zarar  ko‘ra r  edi.  Shuning  u chun  h am   Sovet  davlatining  Y aponiyaga  qarshi 
um shga  kirishi  nihoyatda  zam r  edi.  26-iyul  kuni  A Q SH ,  Sovet  davlati  va 
Xitoy  Y aponiyadan  so‘zsiz  taslim   b o ‘lishni  talab  etdilar.  Biroq  Y aponiya 
bu  talabni  rad  etdi.  8-avgust  kuni  Sovet  hukum ati  Y aponiyaga  urush  e i o n  
qildi.  9-avgustda  esa  S him oliy-Sharqiy  Xitoy,  Shim oliy  K oreya,  Janubiy 
Saxalin va  Kurill  orollarida joylashgan Y aponiya armiyasiga  qarshi  hujum ga 
o id i .  Shu  orada  Xirosim a  va  Nagasaki  shaharlariga  AQSH  aviatsiyasi  atom  
bom basini  tashladi.  Bu  ikki  atom   bom basidan  100  m ingdan  ortiq  kishi 
halok  b o id i.  400  m ingdan  ortiq  kishi  esa  radiaktiv  nurlandi.
A tom   bom b asin in g   ishlatilishi  va  Sovet  davlatining  urushga  kirishi 
Y aponiyani  m agiubiyatga uchraganligini tan olishga  m ajb uretdi va 2-sentabr 
kuni  Y aponiya  taslim   b o ig an lig i  haqidagi  hujjat  im zolandi.
S h u n d a y   q ilib ,  Y ap o n iy a  m u s ta m la k a c h ilik   im p eriy asi  q u lad i  va 
Y aponiyaning  taslim   b o iis h i  bilan  Ik kinchi ja h o n   urushi  ham   tugadi.
D u n y o n in g   asosiy  d avlatlarin i  o ‘z  d om iga  to rt- 
gan  Ikkinchi  ja h o n   u ru sh id a  40  d av latn in g   h u - 
du d id a  h arb iy   h a ra k a tla r  olib  bo rildi.  U ru sh d a 
behisob q u rb o n la r berildi va ju d a   katta vayrongarchilik yuz berdi.  U rush da 
fashistik  G e rm a n iy a ,  Italiya  va  m ilitaristik   Y aponiya  to r-m o r etildi.  U lar 
v a q tin c h a lik   buyuk  davlatlar q ato rid a n   tu sh ib   qoldi.  Ayni  p ay td a  fashizm  
halo k atg a  u c h ra d i,  fashistlar partiyasi  va  tash k ilo tlari  faoliyati  taq iq lan d i. 
U zoq  va  o g i r   k u rashda  d e m o k ra tik   va  an tifash istik   k u ch lar  g ‘alaba  q o - 
zo n d i.
Birlashgan  M illatlar  Tashkiloti  tuzildi  va  uning  Ustavi  1945-yilning  24- 
o k ta b rid a n   kuchga  kirdi.  M u s ta m la k a c h i  im p eriy alarn in g   y em irilish i 
boshlandi.  0 ‘nlab  yangi  mustaqil  d avlatlar  vujudga  keldi.  Buyuk  Britaniya 
va  F ransiya  sezilarli  darajada  zaiflashdi.  A Q SH   esa  dunyoning  ikki  o ‘ta