E. Y. Saito V a, N. E. Abraykulova



Download 4,12 Mb.
Pdf ko'rish
bet40/50
Sana01.01.2022
Hajmi4,12 Mb.
#286702
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   50
Bog'liq
Xoreografiya va raqs san'ati asoslari (E.Saitova, N.Abraykulova)

Ikkinchidan,  sahnada  ijro  etilajak  raqsda  sodir  boMadigan 
voqelikni  chuqur  o‘rganish,  tahlil  qilish  lozim.  Bastakor  bastalagan 
kuyida  nima  demoqchi  va  baletmeyster  kuyning  talqini  orqali 
tomoshabinga  nimalami  yetkazmoqchi 
ekanligini  o‘z  tafakkuriga 
singdirishi  lozim.  Buning  uchun  raqqosa  musiqa  san’ati,  raqs 
harakatlarining  musiqa  bilan  uyg'unlashuvi  haqida  yetarli  bilim  va 
ko‘nikmaga ega boMishi lozim.
61
www.ziyouz.com kutubxonasi


Uchinchidan,  dramaturgiya  qoidalariga  asoslanib  sahnalashti- 
rilgan  raqsni  o‘z  tasawurida jonlantira  olishi  va  obrazni  «o‘ziniki» 
qilib  olishga  erishishi  kerak.  Raqs  ijrochisi  raqsning  dramaturgiya 
qoidalarini  bilishi  va  ijro  vaqtida  unga  amal  qilishi  kerak.  Chunki 
kuyning  tizimiga  terilgan  harakatlami  ijro  etishda  raqqosa  o‘zining 
bor  vujudini,  ya'ni  ongini,  sezgi  organlarini,  qo‘l-oyog‘i,  yelkasi, 
nafas  olish  organlarini,  yuzini  harakatlantiradi.  Buning  natijasida  ijro 
texnikasini,  mimikasini,  qalbini  ishga  soladi  va  ulaming  barchasi  bir 
butun  bo‘lib  raqqosaga  obrazni  «o‘ziniki»  qilib  olishiga  ko‘mak- 
lashadi.
Dramaturgiya  qoidalari,  raqs  musiqasi,  harakatlar va harakatlami 
mahorat  bilan  ijro  etilishi  -   bulaming  barchasi  raqs  asarining  asosiy 
tarkibiga kiradi.  Raqqosa obraz yaratish uchun o‘z ustida ishlar ekan, 
mashaqqatli  mehnat,  ijodiy  izlanish  jarayonlarini  o‘taydi.  Buning 
natijasida  sahnada uning  ijrosidagi  bir siymo yaralishini  unutmasligi 
kerak.  Ijodiy  izlanish  samarasi  o‘laroq,  siymoning  ichki  va  tashqi 
qiyofasi tomoshabin ko‘z o‘ngida namoyon bo‘ladi.
Misol  tariqasida  shuni  keltirishimiz  mumkinki,  xalq  artisti 
Rushana  Sultonova  1999-yil  Termez  shahrida  «Alpomishning  1000 
yilligi»ni  nishonlash  uchun  o‘tkazilgan  katta  bayram  dasturida 
«Barchinoy»  obrazini  yaratdi.  Sahnalashtirilgan  raqsdagi  harakatlar, 
musiqa,  ijro  mahoratidan  to‘la  foydalanish  natijasida  rejissyor, 
bastakor  va  baletmeysteming  maqsadi  ochib  berildi.  R.Sultonova 
tomonidan  tomoshabin  ko‘z  o‘ngida  oddiy  raqqosa  emas,  balki 
afsonaviy  «Barchinoy»  to ia   namoyon  boidi.  Bunaqa  misollami 
ko‘plab keltirishimiz mumkin.
Ba'zan  shunday  hollarga  duch  kelamizki,  ayrim  raqs  ijrochilari 
o‘z  qobiliyatlarini  to ia  namoyon  eta olmaydilar.  Tomoshabin  oldida 
hayajonga  tushib  miya  faolligi  to'xtaydi,  ijro  sifatini  ko‘rsata 
olmaydilar.  Musiqani  eshitmay  qolishi,  harakatni  unutib  qo‘yishi, 
o'zini erkin tuta olmasligi kabi yoshlarga xos kamchiliklar ijro paytida 
sezilib  qoladi.  Ammo  ko‘pincha  bunday  hol  havaskorlik jamoalarida 
uchrashi mumkin.
Bu  kamchilik  baletmeyster  tomonidan  raqqosani  sahnaga  o‘rga- 
tish yo‘li bilan yo‘qotish mumkin.
Ijrochining mustaqil  ishi natijasini  awalo, baletmeyster sezadi va 
undagi  o'zgarishlami,  yutuq  va  kamchiliklarini  o‘z  vaqtida  aytib
62
www.ziyouz.com kutubxonasi


boradi.  Raqqosaning  mustaqil  ishlashi  uning  ijrochilik  mahoratini 
yana bir pog‘onaga ko‘tarilishiga xizmat qilishi kerak.

Download 4,12 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   50




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish