E. Y. Saito V a, N. E. Abraykulova

4.  Qo‘lning  tirsak,  kaft  va  barmoqlari  uchun  mashqlar.
Qo‘lning 3 ta pozitsiyasi  (holati) orqali mashqlar bajariladi.
Tayyorlov  holatida
 
qoilar  pastda  tirsak  va  bilakdan  yarim  oy 
shaklida  bukilib,  kafltlaming  ichki  tomoni yuqoriga qaragan,  o‘ng va 
chap  q o i barmoqlaming uchi bir-biriga yaqin turadi.  Q oilar gavdaga 
tegmasligi, yoki juda oldinga ko‘tarilib ketmasligi kerak.
Birinchi  holatda
 
tirsak  va  bilakdan  yarim  oy  shaklida  bukilgan, 
qoilar  oshqozonning  to‘g‘risida  turadi.  Kaftlaming  ichki  tomoni 
o‘ziga qaragan, o‘ng va chap q o i barmoqlaming uchi bir-biriga yaqin 
turadi.  Jimjiloq  huddi tirsakning davomiday bir chiziqni tashkil etadi. 
Bu holatda, katta koptokni quchib turganday boiishi kerak.
Ikkinchi  holatda
 
qoilar  biroz  qiya  holatida  ikki  yon  tomonlarga 
ochiladi.  Kafltlaming  ichki  tomoni  bir-biriga  parallel  turishi  lozim. 
Qo‘l  huddi  elkaning  davomiday  boiib,  yelkadan  suv  quyilganda 
barmoqlaming  uchigacha  borib  oqishi  kerak.  Tirsak  va  bilak  keskin 
bukilgan bo‘masligi shart.
Uchinchi holatda
 
yarim oy shaklida  bukilgan qoilar bosh ustida 
(sal oldinroqda) yuqoriga ko‘tarilgan.  Kaftlaming ichki tomoni pastga
48
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

qaragan,  o‘ng  va  chap  qo‘l  barmoqlaming  uchi  bir-biriga  yaqin 
turadi.Tirsaklar ikki yon tomonlarga qaragan.
QoMning 
tirsak, 
kafit 
va 
barmoqlari 
uchun 
mashqlar 
bajarayotganda  qo'llar tayyorlov  holatidan  aw al  I-  holatga,  keyin  III 
holatga  ko‘tarilib,  so‘ngra  qo‘llaming  qirrasi  bilan  huddi  havoni 
kesganday II holatga tushiriladi va yana tayyorlov holatiga qaytiladi.
5. 
Oyoq  uchun  mashqlar. 
Relevye 
-   1-2-5  holatlarda  yarim 
barmoqlarga  ko‘tarilish.  Bu  holatlami  bajarish  uchun  qomatni  tik 
tutib,  oyoqning  tovonidan  boshlab  yuqoriga  qattiq  tortilgan  holda 
tizzalami  bukmasdan  asta-sekin  ko‘tarilib  tushiladi.  Bu  mashqni 
to‘g‘ri bajarish uchun aw al stanokga yuz bilan turib bajariladi.  Relev- 
ye -  oyoqlami  tarbiyalab uning  qayriluvchanligini,  buriluvchanligini 
oshiradi.
Ku-de-piyed 
-  bu  holat  ishchi  oyoqning  tayanch  oyoq  to‘pig‘ida 
turgan holati.  Ishchi  oyoqning barmoqlari qattiq tortilib, tayanch oyoq 
to‘pig‘ini  quchib  oladi.  Bunda  ishchi  oyoqning  barmoqlari  tayanch 
oyoqning orqasda,tovon esa tayanch  oyoqning oldida turadi.
Allegro 
-   kichik  sakrashlar.  Bu  mashqlar  poldan  uzilish  bo‘lib, 
sakrash  demi-pliyedan  boshlanadi.  Sakrash  oyoq  kaftining  va 
tovonning  poldan  kuch  bilan  itarilishi  orqali  bajariladi.  Sakrash 
chog‘ida  gavda,  tizzalar tortilib,  mushaklar zo‘riqib,  oyoq  barmoqlari 
uchli  bo‘lib  cho‘zilgan  holda  bajariladi.  Sakrashdan  keyin  awal, 
barmoq  uchlari,  so‘ng  butun  oyoq  kafti  polga  yumshoq  tushadi  va 
demi-pliyeda yakunlanadi.
Stanokdagi  ekzersis.  1-mashq: 
Demi  plie  va  grand  plie
 
—  
oyoqlar  1  holatda,  qo‘l  tayyorlov  holatida  (chap  oyoq-tayanch,  o‘ng 
oyoq-ishchi).
«Preparasion» 
-  
Q
o‘l «bir» sanog‘iga  1-holatga, «2»  sanog‘iga 2- 
holatga  ochiladi. Oyoq o‘z holatida qoladi.
Kombinatsiya 
-   «l-i-2-i»  sanog‘iga tizzalar yonga  ochilib,  yarim 
o‘tiriladi,  gavda  tik  holatga,  «3-i-4-i»  sanog‘iga  awalgi  holatga 
qaytiladi.  Bu  mashq  ikki  marta  bajariladi.  «l-i-2-i-3-i-4-i»  sanog'iga 
tizzalar  yonga  ochilib,  to‘liq  o‘tiriladi,  gavda  tik  holatga,  «l-i-2-i-» 
sanog‘iga  avvalgi  holatga  qaytilib,  «3-i-4-i»  sanog'ida  oyoq  uchini 
cho'zib  2-holatga  ochiladi.  Gavda  og‘irligi  o‘rtada.  Bu  kombinatsiya 
2 va 5 holatlarda qaytariladi.
2-mashq: 
Battement  tendus
 
-   oyoqlar  V  holatda,  qo‘l  tayyorlov 
holatida.
49
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

(chap oyoq -  tayanch, o‘ng oyoq -  ishchi)