E. Y. Saito V a, N. E. Abraykulova

2.  Zal o‘rtasidagi ekzersis tartibi:
1.  Por  de bra  (Port de bras) -  qo‘l,  bosh va gavda uchun  mashq; 
bosh va gavdaning egilishlari.
2.  Eshappe  (Echappe)  -   Oyoqni  havoda  ochib  ikkinchi  holatga 
sakrab, yana beshinchi holatga sakrab yig‘ib olish.
3.  Sotte (Soute) -  bir joyda turli pozitsiyalarda sakrash.
4.  Shashman de pyed (Changement de pieds) -  Oyoqni beshinchi 
holatda havoda almashtirib sakrash.
5. Arabesk (Arabesque) -  Holatlar nomlari. Klassik raqsda  1,2,3,4 
holatlar mavjud.
6. Attityud (Attitude) -  Holat,  oyoqning 90 gradusda «kruaze» va 
«effase» holatlarida orqaga ko'tarilgan, tizzalar sal bukilgan holati.
7.  Batman  sutenyu  (Battement  soutenu) -  oyoq  uchida  beshinchi 
holatda turish
8. 
Pa  ambuate  (Pas  emboite)  -   sakrash  vaqtda  havoda  yarim 
bukilgan oyoqni almashtirib bukib olish.
9.  An  fas  (En  face)  -   To‘g‘ri.  Gavda,  bosh,  oyoqning  to‘g‘riga 
qarab turgan holati.
10.  Fuete  (Fouette)  -   Raqsda  tez  va  aniq  aylanishlaming  bir 
ko‘rinishi.  Ochiq  oyoq  aylanish  vaqtida  to‘piqga  qo‘yiladi  va  yana 
ochiq holatda qoladi.
11.  Passe  (Passe)  -   Bog‘lovchi  harakat,  oyoqning  o‘tishi  yoki 
oyoqni oldindan orqaga va orqadan oldinga o‘tkazish.
12.  Pti (Petit) -  kichik.
13. Pliye (Plie) -  o‘tirish.
14. Preparasion (Rreparation) -  tayyorlov, tayyorlagish.
15.  Releve (Releve) -  ko‘tarilish, o‘sish.  Oyoq uchiga yoki yarim 
barmoqga 
ko‘tarilish.
Tana  barqarorligi  uchun  egilishlar,  oyoq  uchiga  ko‘tarilishlar, 
sakrashlaming har xil turlari bajariladi.
Har  bir  kombinatsiya  «preparasion»  harakati  bilan  boshlanadi. 
Stanok  tomonida  oyoq  «tayanch  oyoq»  bo‘lib,  kombinatsiyalami
47
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

bajarish  vaqtida  tana  og‘irligi  shu  oyoqda  bo‘ladi.  Zal  o‘rtasi 
tomondagi  oyoq  «ishchi  oyoq»,  deb  ataladi  va  tegishli  kombina- 
tsiyalami  bajaradi.  Stanok  yonidagi  ekzersis  talabalaming  o‘zlash- 
tirish  holatiga  qarab  zal  o‘rtasida  (tayanch  yog‘ochisiz)  ekzersis 
davom  ettiriladi.  So‘ngra  turli  oyoq  holatlarida  katta-kichik 
sakrashlardan  iborat  bo‘lgan  «allegro»ni  bajarishga  o‘tiladi.  Klassik 
raqs  fani  o‘qitilish  yiliga  qarab  oddiy  harakatlardan  umumlashgan 
murakkab kombinatsiyalarga o‘tiladi.