E nerge t ikas I a. I. Karshibayev

5.16. Rasm. Ventilyator uzatmalarining rostlash usullarini 
taqqoslash. 
Talab etilgan uzatishda ya‘ni nominalning 0,7 ga tengligida 
ventilyator haraktyeristikasi 4 egri chizig‗i bilan haraktyerlanadi. V nuqta 
Shamollatish tizimlari uchun ishchi rejim hisoblanadi. Rasm 5.16. kabi 
tizimda bosim kamayadi. Ventilyatorning elektr dvigatelini iste‘mol 
quvvati aylanish chastotasining kubiga to‗g‗ri proportsional, bunda EE 
sarfi kamayadi. Ventilyatordagi AD valining aylanish chastotasini 
roslashda EE tejash kurrakni burchak ostida yo‗naltiruvchi apparat yoki 
p/p
nom
G/G
no
m

---

304 
ishchi g‗ildirakda kurrak qurilmasini burchak o‗zgarishiga bog‗liq 
hisoblanadi. Bunda EE ni tejash quyidagi formula orqali aniqlaniladi: 
1 1 1
2
2
2
1 2
(
)
102
э с пр
G P
G P
t
W


   

 
, (5.48) 
Bu yerda, G
1
va G
2
– ventilyator harakatining ishchi rejimidan oldin 
va keyingi o‗zgarishi, m
3
/s; P
1
va P
2
– rejim o‗zgarishidan oldin va keyingi 
ventilyator bosimi; 
,
,
э
пр
с
  
- elektr dvigateli, uzatishlar va elektr 
tarmog‗ining F.I.K.; 
1
2
ва
 
- rejim o‗zgarishidan oldin va keyingi 
ventilyatorning F.I.K. 
Rasm. 5.17. da ventilyator elektr yuritmasining uzatishini turli xil 
rostlash metodlarida energetik iste‘moli ma‘lumotlarini taqqoslash 
kiritilgan. Ordiniata o‗qi bo‗yicha ventilyatorning ise‘mol quvvati berilgan 
bo‗lsa, nisbiy birlikka nisbatan absissa o‗qi bo‗yicha ventilyator uzatishi 
ko‗rsatilgan.