E. N. Lutfullayev, Z. N. Normurodov

Eritm adagi ammoniy tuzlarini ochish.
Probirkaga 1—2 ml ammoniy xlorid va shuncha o ‘yuvchi 
natriy (yoki kaliy) eritm alaridan quying. Probirkani salgina 
q izd irib , o g ‘ziga h o ‘llangan lakm us qo g ‘ozini tu ting. 
H ididan va lakmus rangining o ‘zgarishidan ammiak ajralib 
chiqayotganiga va N H 4OH hosil b o ‘lganiga ishonch hosil 
qiling. Reaksiyaning m olekulyar va ionli tenglam alarini
56

---

y ozing. Bu ta jrib a d a am m o n iy x lo rid n i n im a 
b i l a n
alm ashtirish m um kin?
A M M O N IY TUZLARINING TERM IK
PA R C H A LA N ISH I
a. 
A m m o n iy x lo rid n in g p a r c h a la n is h i.
P ro b irk a g a
am m oniy xlorid kristallaridan b ir necha b o ‘lakcha solib, 
uni shtativ qisqichiga tik holda m ahkam lang. Probirkani 
gaz alangasida sekin qizdiring (G az alangasi probirkaning 
faqat tuz turgan joyiga tegishiga harakat qiling). Probir- 
skaning yuqori sovuq qism ida am m oniy xloridning o ‘tirib 
qolishini kuzating. Tuzning parchalanish reaksiyasi teng­
lamasini yozing. Ammoniy xloridning term ik dissotsiatsiyasi 
qanday issiqlik effekti bilan o ‘tishini ko‘rsating;
b. 
Ammoniy sulfatning parchalanishi.
Probirkaga am m o­
niy sulfat tuzining bir nechta kristallarini solib, uni shtativ 
qisqichiga gorizontal holda m ahkam lang. Probirkani past 
alangada qizdiring. A m m iakning ajralib chiqishiga uning 
h id id an va ho 'llan g an qizil lakmus rangining o ‘zgarishiga 
qarab ishonch hosil qiling. Bu parchalanish tem pera- 
turasida am m oniy gidrosulfat hosil b o ‘lishini nazarda tutib, 
am m oniy sulfatning parchalanish reaksiyasi tenglam asini 
yozing.
F osfat kislotaning ammoniyli tuzi.
Tigel qopqog'iga fosfat kislotaning am m oniyli tuzla- 
ridan birortasidan bir necha kristallni qo'ying va qizdiring. 
Q izdirilgandan keyin tigel qopqog‘ida qanday m odda 
qoladi? Reaksiya tenglam asini yozing.