E. Egamberdiev

1.2. Fanni o’rganish usullari. 
 
Alohida iqtisodiy agentlarning xatti - xarakatini o’rganishda ko’yidagi usullar 
qo’llaniladi:
• 
analiz va sintez;
• 
monografik usul;
• 
mikroiqtisodiy -statistika usuli; 
• 
hisoblash konstruktiv usuli
• 
tajribaviy;
• 
abstrakt mushoxada; 
• 
matematik modellashtirish;
• 
induktsiya va deduktsiya; 
• 
optimallashtirish usuli; 
• 
muvozanatni aniqlash usuli; 
Iqtisodiy xodisalar, jarayonlar ma’lumki tadbirkorlik faoliyati bilan 
shug’ullanuvchi firma va korxonalarda o’zgarib, yangilanib turadi, taraqqiyotda 
bo’ladi. Ularni o’rganishda va firma xo’jaligini baholashda, ularni samarador 
rivojlanishdagi yo’nalishlarini aniqlashda yuqorida ko’rsatilgan usullar ishlatiladi. 
Ular bir-birlarini to’ldiradi, ular o’zaro bog’liq bo’lib firma faoliyatini to’g’ri 
baholash imkoniyatini beradi. 

---

8
Asosiy iboralar va tushunchalar :
 
1. 
Tovar
-e’tiborni tortish, xarid qilish, foydalanish yoki iste’mol qilish maqsadida 
bozorga chiqarilgan barcha narsalar, jumladan jismoniy ob’ektlar, xizmatlar, 
shaxslar, joylar, g’oyalar, tashkilotlardir. 
2. 
Baho
-tovarlarni pulga ayirboshlash me’eridir.
3. 
Bozor
- teng xuquqlilik asosida oluvchi bilan sotuvchi savdo sotiq bo’yicha biron 
bir manfaatni ko’zlab uchrashadigan joydir.
4. 
Moliya bozori
- bu jamiyatdagi moliyaviy xizmatlar ko’rsatish, xususan kreditlar 
berishdan iborat bo’lgan munosabatlardir. Moliya bozori banklarda, fond birjasida 
va auktsionlarda o’tkaziladi.
5. 
Qimmatli qog’ozlar bozori
- u daromad keltiruvchi qimmatli qog’ozlar: aktsiya, 
obligatsiya, veksel, chek, depozit, sertifikatlarning oldi-sotdi qilishidir. Bu bozor 
fond birjasi deb yuritilib, u erda yirik korparatsiyalarning, markaziy va maxalliy 
davlat maxkamalarining qimmatli qog’ozlari sotiladi va sotib olinadi.
6. 
Valyuta bozori
moliya bozorining bir ko’rinishidir. Bunday bozorda turli 
mamlakatlar valyutasi oldi-sotdi qilinadi. Bozorda korxona, firma, davlat idoralari 
va fukoralar katnashadi. O’zbekistonda valyuta oldi sotdi qilish operatsiyalari bilan 
Respublika Markaziy banki, Respublika tashqi iqtisodiy milliy banki va shunday 
faoliyat uchun ruxsat berilgan boshqa banklar shug’ullanadi.
7.