E. Egamberdiev

Shumpeter tadbirokorlik faoliyatining uch asosiy tomonini ajratadi:
1. 
Xokimlikka, xukmron bo’lish va erkinlikka intilish; 2. Kurashishga xoxish va 
muvaffaqiyat uchun muvaffaqiyatga intilish; 3. O’z ishidan xursand bo’lish, xuzr 
qilish, lekin bunday xolat uning xatti-xarakatlarini belgilovchi vosita bo’ladi. 
Shumpeter iqtisodiy omillarning axamiyatini inkor etmay, uni tan olib aytadiki, 
xususiy mulk va foyda tadbirkorlikni ifodalovchi xususiyatar bilan yonma-yon bir 
qatorda turadi. 
Nobel mukofotining sovrundori (1974y) ingliz iqtisodchisi F.Xayeka 
fikricha tadbirkorlik
bu biron bir kasb bilan shug’ullanishi emas, bu xo’jalik 
sub’ektining xatti-xarakatidir. Xayek tadbirkorlikni iqtisodiyot sohasidagi yanada 
aktivroq ko’rinadigan ijtimoiy-psixologiya voqea deb biladi. 
Qat’iy qaror tadbirkorlik va xushyorlik – davlatni boshqarish qoydalaridan biri 
bo’lgan. Amir Temurning Movarannaxrda. 
Xulosa qilib aytish mumkinki
, nazariyachi iqtisodchi-olimlar tadbirokrlikka 
to’la-to’kis tavsilot berganlar va unga psixologik tomonlarni o’z ichiga olgan 
ijtimoiy-iqtisodiy voqelik deb qaraganlar. 

---

19
Shunday qilib, turli davrlara tadqiqotchilar tomonidan tadbirkorga 
turlicha tushunalar berib kelingan: 
− 
Tadbirkor - bu yangi texnologiya, yangi ishlab chiqarish va yangi xizmat 
ishlarini ishlab chiquvchi novator. 
− 
Tavakkalchilik sharoitida xarakat qiluvchi, kuchli inson; 
− 
Har qanday imkoniyatdan maksimal foyda oladigan kishi; 
Tashabbus ko’rsatuvchi, ishbilarmon, ijtimoiy-iqtisodiy mexanizmni tashkil - 
etuvchi inson. 
Tadbirkor va biznesmenning faoliyati natijalari turlicha tugallanadi
. 
Tadbirkor o’z qobiliyati hisobiga tadbirkorlik daromadini olsa, biznesmen kiritgan 
kapitalidan foyda oladi. 
Tovarlar va tovarashgan xizmatlarni yaratish bozor iqtisodiyoti uchun 
birlamchi bo’lganidan uning asosini tadbirkorlik tashkil etadi. Tadbirkorlik - 
iqtisodiyotning suyangan tog’i-yu, ishongan bog’i, xarakatga keltiruvchi kuchi 
hisoblanadi.