Дядя Горгудун мязар йери щаггында

Hal kateqoriyası: İsmə aid əsas xüsusiyyətlərdən biri də hal kateqoriyasıdır. Dilimizin bütün inkişaf dövrlərində, daha doğrusu son yeddi əsrdə hal sisteminin sabit olduğu göstərilir. E.Əzizov “Kitabi-Dədə Qorqud”dakı sapanın, (...ala qollu sapanın əlinə aldı (1, 39). Köksin (Beyrək at köksin qucaqladı (1, 59) sözlərində III şəxs mənsubiy­­yətindən sonra işlənmiş “n” elementinin təsirlik hal şəkilçisi olduğunu qeyd edir (8, 174). Buna biz Ərzincan dialektlərinda da görə bilərik.
Qizi emri, bunun boynuni cellada vurduracaxsun (2,2.14.141). Şu qarşiki qatırcilerin içinde padi­şahin oğli de olsa... (2,1.25.11). Geldim o çayėn kinarına (2,3.23.18). Ne qald`?, Allahėn quli (2,6.13.26). Düzilmişler çeşmėn önine boydan boya (2,2.4.30). Dedim benim evim altında... (2,1.22.4). Şindi qapıyın öünde (önünde) mahsulun alurlar (2,5.22.22).
İsim düzəldən şəkilçilər: “Kitabi-Də­də Qor­qud” das­ta­nı ile Ərzincan dialektləri arasında ortaq səciyyəlidir. Qeyd edək ki, isim düzəldən şəkilçilərin əksəriyyəti türk mənşəlidir və dilimizin bü­tün dövrlərində öz aktuallığını qoruyub saxlamışdır.
-çı⁴. Professor Ə.Tanrıverdi yazır ki, -çı⁴ şəkilçisinin ifadə etdiyi mənalar, həm də “adam”, “insan” mənasını verən sözlərlə bağlıldır (3, 210). Surnaçıları qovdı, na­qara­çu­­ları qovdı (1, 72).
-lik⁴ Hadi Mirzəzadə yazılı materiallarımızda -lıq, -lik şəkilçili əşya, peşə, vəzifə bildirən isimlərə nadir hallarda təsadüf edildiyini söyləmiş­dir (6, 211). Adağ­lu­sundan ərgənlik bir qırmızı qaftan gəldi (1, 60).
-daş şəkilçisi. Professor Ə.Tanrıverdi qeyd edir ki, bu şəkilçi Azərbaycan, türk, ta­tar, qumıq dillərində -daş, qazax və xakas dillərində -das, qırğız və türkmən dillərində -des, tuvin di­lin­də isə -taş şəklindədir. Ortaqlıq, şəriklik, həmrəylik, qo­hum­­luq və sairə mənalı isim­düzəl­dən şəkilçidir. (3, 213) Beyrək dəxi yedi kız karındaşını yedi yigidə verdi (1, 77).
At deməzəm saña qardaş deyərəm!
Qardaşımdan yeg! (1, 66).