Dunyo tillari tizimida o‘zbek tilining tutgan o‘rni hozirgi kunda yer yuzida o‘n milliarddan ko‘proq

1) shaxsi noma’lum gap;

2) atov gap;

3) so`z-gap turi farqlanadi.

1) Shaxsi noma`lum (topilmas) gapning kesimi fe’l bilan ifodalanadi va ish-harakatni bajarishga imkoniyat, zaruriyat, shart, tilak, istak ma’nosini ifodalab keladi. Bunday gap kesimining eng muhim tomoni kesimdagi shart, lozim, darkor, joiz kabi so`z bilan kelgan harakat nomi shaxs-sonni ko`rsatuvchi vositaga ega bo`lmaydi: 1. Dam olish kuni kitobxonlar yig`iniga borish kerak. 2. Ko`ngilda armon qolmasin deb, chilyosin qilishga ham to`g`ri keldi. 3. Bu yerda o`rtoq Ergashevning hushyorligiga tan berish kerak. Shaxsi topilmas gapning kesimi:

a) majhul nisbatdagi fe’l: borildi, o`qiladi, berilayotir;

b) -ga to`g`ri kelmoq ko`rinishida murakkablashgan fe’l: borishga to`g`ri keldi, aytishga to`g`ri keladi;

d) harakat nomi + kerak/zarur/shart kabi modal: borish kerak, bilish shart, aytish zarur; Bunda harakat nomi egalik shaklini olsa, egali gapga aylanadi: Borishi kerak (u), aytishim zarur (men).

e) -sa bo`ladi, -ib bo`lmaydi kabi murakkablashgan holda: Mana buni o`qish desa bo`ladi. Oyni etak bilan yopib bo`lmaydi. Kabilar bilan ifodalanadi.