Dunyo tillari tizimida o‘zbek tilining tutgan o‘rni hozirgi kunda yer yuzida o‘n milliarddan ko‘proq


Boshqa turkum so`zlarining otga ko`chishi



Download 0,89 Mb.
bet87/249
Sana08.07.2021
Hajmi0,89 Mb.
#112874
1   ...   83   84   85   86   87   88   89   90   ...   249
Bog'liq
Ma‘ruzalar matni ona tili

Boshqa turkum so`zlarining otga ko`chishi. Ot boshqa so`zlardan predmetni nomlashi kim?, nima?, qayer? so`roqlaridan biriga javob bo`lishi bilan farqlanadi. Ba’zan otdan boshqa so`zlar ham otga xos belgilarga ega bo`lishi mumkin. Bunday hodisa – otga ko`chish. Quyidagi so`zlar otga ko`chgan:

a) sifat: yigit, qiz, o`g`il, yosh, qari, er, xotin, ko`r, issiq-sovuq (issiq-sovug`idan xabar olmoq), achchiq­chuchuk, yosh-u qari, ko`k (“osmon”, “nasha”, “dollar”) (siyoh so`zi ham aslida sifatdan ko`chgan);

b) fe’l: yel, shish, yuq, ich, ko`ch, qir, chaqirdi, chorladi, ko`rdi, keldi­ketdi, qo`ydi­chiqdi, oldi­berdi, oldi­sotdi; mindi­mindi (bolalar o`yinining nomi), bordi-keldi, keldi-ketdi, oldi-berdi, ur-yiqit, ur­sur, baqir­chaqir, yasan­tusan, supur­sidir, yugur­yugur, yig`di-yig`di (gap), kuydi­pishdi (ayol), iliguzildi (vaqt), supraqoqdi (farzand, ya’ni so`nggi farzand) kabi sodda, qo`shma, juft va takroriy fe’l;

d) fe’lning harakat nomi shakli: kengash, kurash, o`qish, yozish, o`tmish, qilmish, qidiruv, o`ynash, saylov, ishlov, qurshov, qatnov, qistov, tanlov, tintuv, maqtov, tergov, to`lov, o`quv, chanqov, qalov, qarov, to`ntarish, o`zgarish, qiziqish, o`qish, o`tirish, qarash (русча взгляд), muyulish//burilish, burilish ("o`zgarish" ma’nosida), yozuv­chizuv, yurish­turish, borish­kelish, bosar­tusar, ko`rolmaslik, kiraverish.

e) fe’lning sifatdosh shakli: o`qituvchi, bog`lovchi, kuzatuvchi;

f) son: uch, yetti, yigirma, qirq, to`qqiz­to`qqiz;



g) taqlid: ququ (qush), dudut (yengil mashina), popop (asli: pop­pop, tikuv mashinasi), tutu (tovuq), patpat (mototsikl), shapshap (magazkushak), shaqshaq, jiz (taom nomi).

SIFAT
Sifat, asosan, predmet-hodisaning, qisman harakatning belgisini bildiradi va qanday, qanaqa, qaysi so`rog`iga javob bo`ladi. Predmet-hodisaning belgisi: yaxshi bola, katta kitob, shirin taom, qizg`in bahs; harakatning belgisi: Salim yaxshi o`qiydi. Hayot abadiy davom etadi.


Download 0,89 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   83   84   85   86   87   88   89   90   ...   249




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish