Дорихоналарининг фаолиятини режалаштириш

Режалаштириш тамойиллари

Режалаштириш тамойиллари иқтисодий ташкилотда режалаштирилган фаолиятнинг моҳияти ва мазмунини белгилайди. Режалаштириш принципларига тўғри риоя қилиш зарур шартларни яратади
* БCГ - Бостон консалтинг гуруҳи.
самарали иш учун ва режалаштиришнинг салбий натижалари еҳтимолини камайтиради. A.Фаёл аллақачон режалаштиришнинг тўртта асосий тамойилларини аниқлаб, уларни ҳаракат дастурининг умумий хусусиятлари деб атаган: бирлик, узлуксизлик, егилувчанлик, аниқлик. Кейинчалик Р. Aкофф яна бир принципни асослаб берди - иштирок етиш. Ушбу классик принциплар бугунги кунда ҳам амал қилади.
Бирлик негизи. Бирлик (ҳолизм) принципи ҳар қандай иқтисодий ташкилотда режалаштириш тизимли характерга ега бўлиши керак деб тахмин қилади, уни "мувофиқлаштириш" ва "интеграция" атамалари билан тавсифлаш мумкин.
Ушбу тамойилнинг маъноси қуйидагича:
корхоналарда режалаштириш жараёни доимий равишда белгиланган цикл доирасида амалга оширилиши керак;
ишлаб чиқилган режалар доимий равишда бир-бирининг ўрнини босиши керак.
Режалаштириш жараёнининг узлуксизлиги қуйидаги зарур шартлар билан белгиланади:
ташқи муҳитнинг ноаниқлиги ва кутилмаган ўзгаришларнинг мавжудлиги режаларни доимий равишда тузатиш ва аниқлаштириш зарурлигини келтириб чиқаради;
нафақат фактик олд шартлар ўзгаради, балки ташкилотнинг ички қадриятлари ва имкониятлари ҳақидаги ғоялари ҳам ўзгаради.
Режалаштиришда узлуксизлик ташкилотнинг стратегик, тактик ва операцион режаларини ташкилий бирлаштириш тизими билан таъминланади.
Қайишқоқлик Мослашувчанлик негизи. Ушбу тамойил режалар ва режалаштириш жараёнига кутилмаган ҳолатлар юзага келиши муносабати билан ўз йўналишини ўзгартириш қобилиятини беришдир.
Мослашувчанлик принципини амалга ошириш учун режалар тузилиши керак, шунда уларда ўзгаришлар бўлиши мумкин, уларни ўзгарувчан ички ва ташқи шароитлар билан боғлайди. Шунинг учун режалар одатда захираларни ўз ичига олади, акс ҳолда "хавфсизлик чегаралари" деб номланади.
Шу билан бирга, кўрсаткичларга киритилган захиралар жуда катта бўлмаслиги керак, акс ҳолда режалар нотўғри бўлиб чиқади. Шу билан бирга, жуда паст чегаралар режалардаги жуда тез-тез ўзгариб туришни талаб қилади, бу еса ташкилот фаолияти кўрсатмаларини хиралаштиради.
Молиявий нуқтаи назардан, мослашувчанлик тамойилини таъминлаш қўшимча харажатларни талаб қилади, бу шунчалик юқори бўлиши мумкинки, режанинг егилувчанлиги ва унга боғлиқ фойда фойда келтирмайди.