Donni saqlash va birlamchi qayta ishlash texnologiyasi

Donni tozalash. Tegirmonga kabul qilingan don tarkibidagi aralashmalar miqdori bazis me’yorlarida ko‘rsatilgan qiymatlardan katta bo‘lsa don tozalash mashinalarida tozalanadi. ICHTL ning tegirmonda tozalangan don sifatiga bulgan talab darajasi kabul qilish korxonalarida tozalangan don sifatiga qo‘yiladigan talab darajasidan yuqoridir.
Tozalangan donda ifloslantiruvchi aralashmalar miqdori 1% dan, jumladan zararli aralashmalar miqdori 0.2%dan, korakuya va qorakosovning miqdori aloxida yoki birgalikda 0,05%dan, kakra va vyazelning miqdori aloxida yoki birgalikda 0,04% dan yuqori bulmasligi kerak.
Tozalangandan kegin bug‘doy donida qolgan donli aralashmalar miqdori 4%dan, jumladan unib chiqgan donlar miqdori 3%dan oshmaslik kerak.
Elevatorlarda bugdoy donidan mayda don fraksiyasi teshik o‘lchami 2X20 mm lik g‘alvirdan o‘tgan elanma va1.7X20mm lik g‘alvirning koldig‘idan tashkil topgan don aralashmasi ajratib olinadi.
Mayda don fraksiyasi omixtaem ishlab chikarish sanoatida ishlatishga mo‘ljallanib,asosiy tur donga va donli aralashmalarga taalluqli bo‘lgan bugdoy donlarining miqdori 85% dan kam bo‘lmasligi kerak. Uning tarkibidagi ifloslantiruvchi aralashmalarning miqdori 5%dan , jumladan mineral aralashmalarning miqdori 1%dan oshmasligi kerak.
3. Un tortish turkumlarini xisoblash.
Tortishturkumi aralashmasini tuzishda 2 xil usuldan foydalaniladi:
1. formula yordamida aniqlanadigan usul.
Agar tortish turkumi 2 komponentdan tuzilsa quyidagi tenglik o‘rinlidir:
: :
M – talab qilinayotgan tortish turkumi aralashmasining massasi yoki tegirmon unumdorligi: t/sut; X – tortish turkimidagi aralashmaning sifat ko‘rsatkichi (shaffoflik, kleykovina,natura vax.k ); - birinchi kompanent massasi, t; - ikkinchi kompanent massasi , t; - birinchi kompanent sifat ko‘rsatkichi; - ikkinchi kompanent sifat ko‘rsatkichi
Agar tortish turkimi 3 kompanentdan iborat bo‘lsa quyidagi tenglik o‘rinli bo‘ladi

2 .Tezkor proporsio usuli.
a) jadval usuli. Masalan: M= 1500 t bo‘lsin, uxolda tortish turkumi quyidagi jadvalda ko‘rsatilgan tartibda tuziladi
17-jadval

Ko‘rsatkichlar	Komponentlar		Talab qilingan aralashma
	Birinchi	Ikkinchi
1. Shaffoflik,% 2. Berilgan komponentning talab qilingan komponentdan farqi 3. Turkumdagi komponentlarning o‘zaro nisbati	65 65-55=10 15	40 55-40=15 10	55 15+10=25 qism

Olingan 25 qism a) usulda ko‘rsatilgan M1 va M2 ni topish formulalariga qo‘yilib, komponentlarning massasi topiladi.