Donni saqlash va birlamchi qayta ishlash texnologiyasi

Jihoz va materiallar: ajratadigan taxtachalar, shpatellar, g‘alvir, bo‘lgich apparati, texnik va analitik tarozilar, magnit, lupa, karton, don namunalari (har biridan 5 kg), qorakuya bilan ifloslangan bug‘doy doni (qopchalarda), qorakosov shoxchalari bilan ifloslangan javdar doni namunasi, aralashmalar kollek-siyasi (begona don va zararli), temir zarrachalari bor (har qanday) don namunalari.
O‘zlashtirish uchun savollar.

1. 
   Don to‘plamidagi aralashmalar nimalardan iborat?
   
2. 
   Qanday begona o‘t urug‘lari donga aralashib ketadi?
   
3. 
   Donlarni har-xil aralashmalardan tozlashda qanday asbob-uskunalardan foydalaniladi?
   

4-laboratoriya mashg‘uloti.
BUG‘DOY DONINING NAMUNAVIY TARKIBINI ANIQLASH


Darsning maqsadi: talabalarni respublikamizda eng ko‘p etishtiriladigan donli ekin – bug‘doy turlarining asosiy belgi-lari: ranggi, botaniq turi va ularning biologik shakllari bilan tanishtirish.
Ishning mazmuni va tashkil etish tartibi: donning ko‘pchilik standartlari (TST-tarmoq standarti “Oziq-ovqat uchun tayyorlanadigan bug‘doy”, “Oziq-ovqat uchun taqsimlanadigan bug‘doy”, TST “Oziq-ovqat uchun tayyorlanadigan javdar” va boshqa) tovar turkumlari bo‘limiga ega bo‘lib, o‘z ichiga texnologik, oziq-ovqat va furaj afzalliklariga o‘xshash donning sifat guruhlarini oladi. Ko‘p holarda turlarga bo‘lish mo‘‘tadil botaniq belgilar, etishtirish sharoiti va biologik xususiyatlarga asoslangan. Ushbu belgilardan foydalanish ular hamda donning texnologik va oziq-ovqat afzalliklari o‘rtasida ma’lum aloqalar bo‘lishi tufayli mumkin bo‘ladi. Turlar o‘z yo‘lida kenja turlarga bo‘linadi. Kenja tur asosiy turning sifat bo‘limi hisoblanadi. U tur oralarida donning texnologik xususiyatlarini aniq ta’riflaydi. Tur va turlar turkumi doning har xil texnologik va oziq-ovqat afzalliklari bilan uzviy bog‘langandir.
Namunaviy tarkib tayyor mahsulotning chiqishi, uning sifati, donni qayta ishlashda sarflanadigan energiya miqdori, non hajmi va g‘ovakligiga ta’sir etadi. SHuning uchun don qabul qilish va qayta ishlash korxonarida donlar tur va kenja turlari bo‘yicha joylashtiriladi.