Донли экинлар маъруза матни

Seleksiyaning yutuqlari 

Sorgo  yekini  seleksiyasi  soxasida  bir  qancha  ilmiy  tadqiqot  muassasalari, 

jumladan  Butun  Rossiya  o’simlikshunoslik  ilmiy  tadqiqot  instituti,  makkajo’xori 

ilmiy  tadqiqot  instituti  (Ukraina),  seleksion  –  genetik  ilmiy  –  tadqiqot  instituti 

(Ukraina), Butun Rossiya sorgo yekinlarining seleksiyasi va urug’chiligining ilmiy 

tadqiqot  instituti,  Stavropol  qishloq  xo’jalik  ilmiy  tadqiqot  instituti  va 

O’zbekistonning  sug’oriladigan  yerlarda  dukkakli  don  va  don  o’simliklar  ITI 

(“Don” IIB), “Ijodkor” yeksperimental ilmiy ishlab chiqarish agrosanoat firmasi – 

Chorvachilik  ITI  Plememeta  (“Zotdor”)  ilmiy  ishlab  chiqarish  birlashmasi  va 

boshqa muassasalar faoliyat ko’rsatib ko’p miqdordagi yuqori hosilli yaxshi sifatli 

navlari yaratilgan va yaratilmoqda. 

O’zbekistonda xalq seleksiyasi tomonidan hozirga qadar yekilib kelinayotgan 

yaxshi  sifatli  va  yuqori  hosilli  To’rtoylik,  Oltioylik,  Boy–jugara,  Katta–bosh, 

Xo’raki va boshqa mahalliy navlar yaratilgan. 

PDF created with pdfFactory Pro trial version 

www.pdffactory.com

---

Xalq xo’jaligida pakana va past bo’yli, kombayn bilan o’riladigan don uchun 

jo’xori  navlarini  yaratish  katta  ahamiyatga  yega.  AQShda  bu  xildagi  nav  va 

duragaylar shu yekin maydonining 96% ini tashkil qiladi. 

Bu  borada  O’zbekiston  seleksionerlari  tomonidan  ham  katta  ishlar 

bajarilmoqda. Masalan, Karlik Uzbekistana navi S.K.Kadamov, I.V.Massino bilan 

birgalikda,  Pakana  kechki  (S.cyernuum  H.)  kechpishar  jo’xoridan  yakka  tanlash 

yo’li  bilan  yaratilgan.  Nav  1974  yilda  Buxoro,  Samarqand,  Farg’ona,  Sirdaryo, 

Jizzax  viloyatlari,  1979  yilda  Andijon  va  namangan  viloyatlari,  1981  yilda 

Toshkent va navoiy viloyatlarida rayonlashtirilgan. Yertapishar O’zbekiston 5 navi 

1981  yildan  ang’izda  yekish  uchun  tavsiya  yetilib  Davlat  reyestriga  kiritilgan  va 

birlamchi urug’chiligi tashkil yetilgan. 

O’zbekiston 

respublikasining 

Davlat 

reyestriga 

sorgoning 

har 

xil 

yo’nalishdagi  8  navi  kiritilgan,  ammo  mahalliy  sharoitda  faqat  4  ta  navning 

urug’chiligi tashkil qilinib, navdor urug’lari yetishtiriladi. 

O’zbekistonning so’g’oriladigan  mintaqalari  uchun  yekishga tavsiya  yetilgan 

sorgoning yeng yaxshi navlari qo’yidagilardir: