Dolzarbligi

Tok zichligining zaryadlar zichligiga bog’liqligi. Endi tok zichligining o’tkazgichdagi zaryadlarning harakat tezligiga bog’liqligini ko’raylik. (1.1-rasm)
Agar silindrdagi zaryad tashuvchilarning kosentratsiyasi n, zaryadi e bo’lsa, unda o’tkazgigichning ko’ndalang kesim yuzidan

miqdordagi zaryad o’tadi.
Demak, tok kuchi

tok zichligi esa

Q=n e S {v} t (1.3)

I= ^Q = n e S {v} (1.4)

t

bo’ladi.
j= ^I S

= n e {v} (1.5)

Shunday qilib, o’tkazgichdagi tok zichligi undagi erkin zaryad tashuvchilarning konsentratsiyasiga va ularning harakat tezligiga bog’liq ekan. Shuni ta’kidlash lozimki, metallardagi elektronlarning konsentratsiyasi amalda o’zgarmas bo’ladi. U temperaturaga ham bog’liq emas.
Elektronlarning harakat tezligi. (1.5) ifodadan foydalanib o’tkazgichdagi elektronlarning yo’naltirilgan harakatining o’rtacha tezligini topish mumkin.

{ν}=
^j (1.6)
ne

Elektronlarning xona temperaturasidagi issiqlik harakati o’rtacha tezligi taxminan 10⁵m/s ni tashkil qilib, u elektronlarning o’tkazgichdagi yo’naltirilgan harakat tezligidan qariyb 10⁸ marta katta ekan. Unda elektr tokining tarqalish tezligi nimaga teng, degan savol tug’iladi.
Elektr tokining tarqalish tezligi. Elektronlarning o’tkazgichdagi yo’naltirilgan harakat tezligi va elektr tokining tarqalish tezligi mutlaqo bir xil narsa emas. Elektr tokining tarqalish tezligi elektr maydonining tarqalish tezligidir. Shu maydon ta’sirida o’tkazgichdagi barcha erkin elektronlar qariyb bir paytda o’zlarining yo’naltirilgan harakatlarini boshlaydilar. Chunki elektr ^{maydonning tarqalish tezligi yorug’lik tezligi c=3}*^{108m/s ga tengdir. Masalan, tok manbayidan} lm masofada bo’lgan iste’molchiga elektr tokining yetib borish vaqti
t  ^l c
Ifoda yordamida aniqlanadi.