Днк нинг реплекацияси ва транскрипцияси

Gerpes viruslarini hujayrada ko‘payish mexanizmi (sxema)
Viruslarni asosiy h+ususiyatlari ularni faqat o‘zlari zararlagan h+ujayrada parazitlik qilib ko‘payishlaridir. h+amma viruslar kabi gerpes viruslarini h+ami repproduksiyasi xo‘jayin h+ujayrasi resurslarini ishlatibgina amalga oshadi. Gerpes virusini h+ujayraga kirishi virusni h+ujayra membranasi retseptorlari bilan munosabatda bo‘lishidan boshlanadi.Gerpes virusi h+ujayra retseptori bilan birlashib o‘z qobig‘ini bir qismini yo‘qotadi, “echinib” h+ujayrada shu h+olatda h+arakatlanadi, uni h+arakatidan maqsad uni h+ujayra yadrosidir. Membrana yadrosida virus to‘la “echinadi”, yadro tashqarisida yana bir qibig‘ini qoldiradi.. Yadroda virusni ko‘payishi boshlanadi – DNK replikatsiyasilanadi. Virus yangi virus zarralarini h+osil qilishda h+ujayin h+ujayrasini o‘ziga ishlatishga majbur qiladi. Bitta h+ujayra bir necha million viruslarni h+osil qiladi. Yangi DNK ning qurilib bo‘lingandan so‘ng virus qobiqlari tegment i superkapsid
. sintezlanadi.Bularni qurish uchun virus h+ujayra butunligini buzib h+ujayra yadrosi membranasini ishlatadi. Jaroh+arlardan h+ujayra suyuqlik bilan to‘ladi va tezda nobud bo‘ladi.



1 - rasm. Gerpes virusini ko‘payish mexanizmi
Virus yuqish yo‘llari
Ko‘pincha birlamchi va qayta virus yuqishi h+avo-tomchi yo‘li bilan yuqadi, to‘g‘ridan-to‘g‘ri kontaktda bo‘lganda yoki gigiyena va shaxsiy predmetlar (umumiy sochiq, dastro‘molcha va h+.) orqali ro‘y beradi. Og‘iz, genitaliy, orogenitaliy, transfuzion usulda (qon quyganda), transplansentar (onadan h+omilaga) usullarda yuqishlari isbotlangan. Gerpes viruslarini ah+amiyatli tomoni ularni birinchi marta yosh organizmga tushgandan so‘ng unda butun umri bo‘yicha saqlanadi. h+arxil provakatsion faktorlar – sovuqda qolish, stress, oftobda toblanish, menstruatsiya, infeksiyalar ta’sirida aktivligini tiklaydi (reaktivatsiya).
Virusni tashqi muxitda normal temperatura va namlikda o‘rtacha h+ayotchanligi 24 soatni tashkil qiladiBu virus termolabil bo‘lib 50-52°S 30 min., davomida, 37°S da - 10 soatda aktivligini yo‘qotadi. Past temperaturada uzoq muddatgacha aktivligini saqlaydi, ayniqsa -70°S da. Metallar yuzasida (tanga pullar yuzasida, eshik tutqichlarida, vodoprovod kranlarida) gerpes viruslar 2 soat, plasiklar va yog‘ochda 3 soatgacha yashashi mumkin.
h+amma gerpes viruslari odam uchun patogen, uzoq vaqt organizmda persistiruyut(yashab yuradi),kasallikni avj olishida virus virusemiya vaqtida qon leykotsitlarida ko‘payadi. Bunday virusni patogenligida immundefitsitlik h+olatini rivojlantiradi.

Odamlarda kasallik qo‘zg‘atuvchi gerpesviruslari va

ular qo‘zg‘atadigan asosiy kasalliklar