Диссертация Тошкент молия институти «Банк хисоби ва аудит» кафедрасида бажарилган. Илмий раҳбар и ф. н доц в. б. И. Сайфиддинов

С
ҚҚС
 = О х С/100
 
 
 
 
бу ерда: 
С
ҚҚС
- мижозлардан ундириладиган солиқ суммаси; 
О - солиққа тортиш объекти; 
С - қўшилган қиймат солиғи ставкаси. 
Қўшилган қиймат солиғини ўз ичига олган нарх ва таърифлар бўйича 
хизматлар (товарлар, ишлар)ни сотишда солиқ қуйидаги 2-формулага 
мувофиқ аниқланади: 
С
ҚҚС
 ≡ Н х С/(СҚ100)
 
 
 
бу ерда: 
Н — қўшилган қиймат солиғи суммасини ҳисобга олган ҳолдаги 
хизматлар (товарлар, ишлар) қиймати. 
Қўшилган қиймат солиғи тижорат банклари томонидан 20 фоиз ставкаси 
бўйича тўланади.

---

44 
Ҳисобот даври мобайнида сотиб олинган, жумладан, солиққа 
тортиладиган оборот ҳамда ноль ставкасидаги оборотда фойдаланиладиган, 
импорт қилинадиган товарлар (ишлар, хизматлар) учун олинган ҳисоб рақам 
фактуралар бўйича тўланиши лозим бўлган солиқ суммаси ҳисобга 
киритиладиган қўшилган қиймат солиғи суммаси бўлиб ҳисобланади. 
Импорт қилинадиган товарлар (ишлар, хизматлар) бўйича ҳисобга олиш 
учун божхона юк баённомаси (бажарилган ишлар, кўрсатилган хизматлар 
далолатномалари) ва қўшилган қиймат солиғини ҳақиқатда тўланганлигини 
тасдиқловчи тўлов ҳужжатлари асос бўлади. 
Қуйидаги солиқлар суммалари ҳисобга олинмайди: 
-
шахсий эҳтиёжлар учун сотиб олинган асосий воситалар, номоддий 
активлар бўйича; 
-
тижорат банкининг тижорат фаолияти билан боғлиқ бўлмаган сотиб 
олинган товарлар (ишлар, хизматлар) бўйича; 
-
қўшилган қиймат солиғидан озод қилинган, банк томонидан хизмат 
кўрсатиш учун фойдаланиладиган сотиб олинган товарлар (ишлар, 
хизматлар) бўйича тўланган солиқлар. 
Бюджетга тўланадиган қўшилган қиймат солиғи суммасини белгилаш 
тартиби бюджетга тўланадиган қўшилган қиймат солиғи сотилган товар 
(бажарилган ишлар, хизматлар) учун ҳисоблаб ёзилган қўшилган қиймат 
солиғи суммаси ва ҳисобга киритиладиган барча солиқлар суммаси 
ўртасидаги фарқ сифатида аниқланади. 
Агар тижорат банклари қўшилган қиймат солиғига тортиладиган 
фаолият билан бирга қўшилган қиймат солиғига тортилмайдиган фаолиятни 
юритса, у ҳолда улар ушбу фаолият турлари бўйича харажатлар ва 
натижаларнинг алоҳида ҳисобини юритишлари лозим. Бунда харажатларни 
қўшилган қиймат солиғига тортиладиган ва тортилмайдиган операцияларга 
бўлиш, солиққа тортиладиган оборотнинг банк оборотлари умумий 
суммасидаги солиштирма салмоғига мувофиқ амалга оширилади. 

---

45 
Тижорат банклари томонидан бюджетга тўланадиган қўшилган қиймат 
солиғи қуйидаги тарзда ҳисобланади: 
1.
Солиққа тортиладиган оборотнинг жами қиймати аниқланади - А. 
Бунда ҳисобга кўшилган қиймат солиғининг ҳисоблаб ёзилган суммаси 
ҳисобга олинмаган ҳолда хизматлар (ишлар, товарлар) қиймати қабул 
қилинади; 
2.
Солиққа тортилмайдиган оборотнинг жами қиймати аниқланади - В. 
Қўшилган қиймат солиғига тортилмайдиган хизматлар; 
3.
Банк томонидан қўшилган қиймат солиғига тўланадиган хизматларни 
сотишда ҳисоблаб ёзилган қўшилган қиймат солиғининг умумий суммаси - D 
қуйидагича аниқланади: