Диссертация мавзусининг долзарблиги ва зарурати

---

Диссертация мавзусининг долзарблиги ва зарурати.
Дунѐ тилшунослигида муқобилсиз лексика муаммолари ХХ аср 
ўрталаридаѐқ кўплаб тадқиқотларда махсус ўрганилган, жумладан, ўзлашма 
сўзлар ва муқобилсиз лексиканинг муносабати, тил луғат таркибида бундай 
лексемаларнинг юзага келишидаги лингвистик ва экстралингвистик омиллар 
борасида бир қатор илмий изланишлар мавжуд. Шунингдек, муқобилсиз 
лексиканинг лингвомаданий жиҳатлари ҳамда семантикаси бўйича 
тадқиқотлар кўлами кенгаймоқда.
Ўзбек тилида муқобилсиз лексикага оид бир қатор бирликлар турли 
услубларга хос матнларда салмоқли қисмни ташкил этади. Бу эса ўзбек 
тилшунослигида муқобилсиз лексиканинг юзага келишидаги лисоний ва 
нолисоний омиллар, бундай бирликларнинг функционал хусусиятлари, 
семантик ва услубий жиҳатлари, турли нутқ услубларга оид матнларда 
қўлланиши, тавсифи ва таърифи масалаларини таҳлил қилиш, муайян илмий 
фикрлар ҳамда хулосалар бериш долзарб аҳамиятга эга эканлигини 
кўрсатади. 
Муаммонинг ўрганилганлик даражаси. 
рус ва европа олимлари
 
Г.П.Шатков, 
Г.В.Чернов, 
А.В.Федоров, 
А.Д.Швейцер, 
Я.И.Рецкер, 
Л.С.Бархударов, С.Влахов, С.Флорин, Е.М.Верещагин, В.Х.Костомаров, 
А.О.Иванов, А.Х.Гатилова, Л.Х.Самситовалар томонидан муқобилсиз 
лексика ўрганилди. 
Ўзбек тилшунослигида
 
Ғ.Саломов, Д.Ў.Ҳошимова Э.А.Бегматов,
 
Н.М.Улуқов, Б.Р.Тажибоев, Н.Т.Досбаева, Ш.М.Исаев, З.Содиқовлар 
муқобилсиз лексика масаласига доир қарашларни баѐн этадилар.
 
Тадқиқотнинг мақсади 
муқобилсиз лексиканинг семантик ва 
функционал хусусиятларини тадқиқ этиш, уларнинг матндаги вазифаларини 
белгилаш ва лингвистик хусусиятларини аниқлашдан иборатдир. 
Тадқиқотнинг вазифалари:
муқобилсиз лексиканинг лисоний белги-хусусиятларини аниқлаш; 
жаҳон ва ўзбек тилшунослигида муқобилсиз лексика тадқиқига оид 
амалга оширилган илмий изланишлар, фикр ва қарашларни қиѐсий ўрганиш 
ва умумлаштириш; 
ўзлашма сўзлар ва муқобилсиз лексика муносабатини ѐритиш; 
муқобилсиз лексика турларини аниқлаш; 
реалия, лакуна, ономастик бирликлар, фразеологизмлар, диний-экзотик 
лексика, 
тарихий 
сўзларнинг 
миллий-маданий 
жиҳатлари 
ҳамда 
муқобилсизликка муносабати масаласини ѐритиш; 
муқобилсиз лексикани мавзуий жиҳатдан таснифлаш; 
муқобилсиз лексиканинг матндаги семантик-функционал ва услубий 
хусусиятларини ѐритиш.