Диссертация кўриб чиқилди ва Илмий раҳбар: тату "Ахборот ҳимояга тавсия этилди технологиялари " кафедрасининг

Одамнинг ҳолатини тасвирлаш усуллари

Жисмоний реабилитацияниинсоннинг ҳолатиниташқи тасирлар натижасида ўзгартирувчи усуллар мажмуаси, деб қараш мумкин. Инсонлар жисмоний реабилитация жараёнининг объекти сифатида мураккаб, кўп қиррали динамик тизим сифатида иштирок этишади.

Жисмоний реабилитация жараёнини моделлаштириш учун инсоннинг ҳолатини тавсифлаш усуллари керак.
Бундай объектни инсон сифатида баён этиш ва унинг ҳолатини тасвирлаш вазифаси жуда қийин.
Штатларни тавсифлаш учун чекланган вақт ичида инсон танаси ва ёки унинг қисмлари траекторияларининг хусусиятларидан фойдаланиш тавсия этилади.
Инсоннинг хатти-ҳаракатларини тан олишнинг ёндошувларидан бири қуйидаги ишда келтирилган [18].
1.2-расмда кўрсатилгандек, бел, елка, чап ва ўнг қўлларнинг билаклари, тизза бўғимлари ва иккала тўпиқларида жойлашган ҳаракатларни қайд этиш учун триахиал акселерометр ва биахиал гироскопдан ташкил топган датчиклардан фойдаланиш тавсия этилади.

1.2- расм. Харакат датчикларини жойлашиши.

Сигналларни аниқлаш учун қуйидаги ҳаракатлар тоифалари танланади:
1. Туриш ҳолатидан ўтириш ҳолатига ўтиш ("Stand-to-Sit ");
2. Ўтириш ҳолатидан тик турган ҳолатга ўтиш (Sit-to-Stand);
3. Ўтириш ҳолатидан ёлғон ҳолатига ўтиш (Sit-to-Lie);
4. Ётиш ҳолатдан ўтириш ҳолатига ўтиш (Lie-to-Sit);
5. Тик турган ҳолатдан тиззагача ўтиш (Stand-to-Kneel);
6. Тизлардаги позициядан тик турган ҳолатга ўтиш (Kneel-to-Stand);
7. Ўнгга бурилиш (Rotate-Right);
8. Чапга бурилиш(Rotate-Left);
9. Букма (Bend);
10. сакраш(Jump);
11. кўтарилиш (Upstairs);
12. Пастга тушириш (Downstairs).
Машинада ўқитиш усулларидан фойдаланган ҳолда инсон ҳаракатларини аниқлаб олиш бўйича тадқиқотлар [19-25] манбаларда батафсил баён этилган. Бу технологиялар спортчилар, беморлар ва бошқаларнинг ҳаракатларини таҳлил қилиш учун ишлатилади. Спортчининг моторли аппаратини машғулотнинг ўзгарувчан шароитларига ва рақобат муҳитига мослаштириш муаммолари, нерв-мушак аппаратларининг функционал хусусиятлари ва асаб ва мушак тизимлари ўртасидаги муносабатларўқув жараёни сифатини оширишда жуда муҳимдир.
Ҳозирги вақтда одамнинг ҳолатини тавсифлаш асосан тадқиқот усулларидан фойдаланган ҳолда тана тизимларининг функционал ҳолатининг муҳим кўрсаткичларини (асаб, юрак-қон томир, мушак-скелет ва бошқалар) излашга тўғри келади.
Ушбу ёндашув чекланган вақт оралиғида ҳолатни комплекс баҳолашни қийинлаштиради, чунки кўпгина ихтисослаштирилган тадқиқотларни ўтказиш вақти анча катта.
Инсон ҳаракатини қайд этишнинг замонавий воситалари бизга мавзуни ҳозирги фаолиятдан чалғитмасдан деярли доимий режимда динамик биометрик маълумотларни олиш имконини беради.
Инсоннинг ҳолатини динамикасини баҳолаш учун одамнинг ҳолатини восита намоён бўлиши билан тавсифлашнинг ягона усули керак.
Муаллиф жисмоний реабилитация жараёнини математик моделлаштириш учун ўрганиш объектини (шахсни) тасвирлашни таклиф қилади, бунда инсон танаси ва / ёки унинг қисмлари траекторияларини таҳлил қилиш натижасида олинган параметрлар белги сифатида ишлатилади.
Ҳаракат траекториясини рўйхатдан ўтказишда, аниқроғи инсон танасининг тебранишларини рўйхатдан ўтказишда компютер стабилометрияси усули қўлланилади [26].
Динамик биометрик маълумотларни олишнинг ушбу усули бир қатор афзалликларга эга: ҳаракатчанлик - ўрганилмаган шароитларда тадқиқотлар ўтказиш имконияти, тадқиқотга тайёргарлик кўриш учун минимал вақт, турли мавзуларга сенсорларни синов предметига бириктиришнинг ҳожати йўқлиги ва маълумотларни ёзиб олиш учун қисқа вақт (20 секунддан).

3.