Диссертация ilmiy rahbar dots. M. Melibaev " " 2022 yil

Динамик насослар. Динамик насосларга марказдан қочма, ўқий, уюрмавий, оқимли ва бош қа насослар киради.
Марказдан қочма ўқий ва уюрмавий насосларда парраклар билан таъминланган иш ғилдираги қўзғалмас корпусда айланади. Двигатель ҳаракатга келтирадиган ғилдирак суюқлика таъсир этиб, унга маълум миқдорда энергия беради, бу энергия эса босим ҳосил қилишга сарфланади.
Марказдан қочма насос қуйидаги қисмлардан: иш ғилдираги, насос кор пуси, сув келтириш канали (корпуснинг насос потрубкасидан иш ғилдирагига ча бўлган кириш қисми), сув кетгазиш канали (иш ғилдираги чиқариб таш ланган суюқликни босим потрубкасига келтирадиган корпус қисми)дан тузил ган.
Марказдан қочма насослар одатда қабул резервуарида суюқлик сатҳидан юқори жойлаштирилади, шу сабабдан насосни ишга туширишдан олдин унга суюқлик қуйиш керак.
Тўрли тескари клапан бўлганда. сувни творонка орқали сўриш трубаси ҳамда насос корпусидан ҳаво тўлиқ чиққунча қуйиш мумкин. Агар тескари клапан бўлмасасув қуйиш учун (задвижканинг ёпиқ ҳолатида) махсус вакуум-насос билан насос корпусидан ҳавони сўриб олиш керак, шундан кейин сув қуйилади.
Ҳамма марказдан қочма насослар стандарт электр двигателлардан ҳара катлантирилганлиги ҳамда улар махсус муфталар воситасида тўғридан-тўғри бириктирилганлиги учун бундай қурилмалар фойдали иш коэффициенти юқо рилиги, ихчамлиги ва ишончли ишлаши билан характерланади. Бундай насос ларнинг узатиши 1,5 дан 20000 л/сек-гача ва босим 10 дан 1000 м гача бўлади.
Ҳажмий насослар. Насосларнинг бу гурухига поршенли (плунжерли), ро тацион, диафрагмали, винтли ва бошқа насослар киради.
Кривошипл механизмли бир томонлама ишлайдиган поршенли насосни кўриб чиқамиз. Бунда клапан қутиси биланцилиндр иш камерасини ҳосил қилади. Унинг ҳажмини бинобарин, ундаги босимни цилиндр ичида илгариланма-қайтма ҳаракат қилаётган поршен ўзгартиради. Бу ҳаракат кривошипли вал ҳамда насос поршени билан шток воситасида бириккан шатундан иборат кривошип механизми ёрдамида вужудга келади. Поршеннинг вертикал текисликдан оғишига йўл қўймаслик учун штокни шатун билан бириктирувчи шарнир икки параллел текислик орасида ҳаракатланади. Поршен ўнгга ҳаракатланганида иш камерасида сийракланиш-вакуум ҳосил бўлади.