Диссертация ilmiy rahbar dots. M. Melibaev " " 2022 yil

16.12-расм. Крылчатки чўянни деталини қиздириб пайвандлаш:
1 – электрод; 2, 5 – кўмир пластиналар; 3 – пайвандланаётган детал; 4 – қолипловчи масса; 6 – опока.

Нуқсон майдони катта бўлса, алоҳида ҳудудлар қолипланади. Пайвандланган ҳудуд қотгандан кейин графитли пластина бошқа ҳудудга ўрнатилади шу тариқа узоқ танафусларсиз бутун нуқсон майдон пайвандланганча олиб борилади. Детални пайвандлаб бўлгандан сўнг уни устига қуруқ қум ёки майда дарахт кўмир билан сепилади ва печ билан бирга секин-аста совуитилади.

Катта сув нассослари “Крылчаткали” деталларини маъсулиятли катта ўлчамли чўян крылчатки пайванд бирикмасини ошириш учун пайвандланаётган деталга ўралган пўлат шпилкали мосламалар ишлатилади. Шпилкалар мосламасининг вазифаси – чок металини чўян билан боғлайди ва чок кучланишини чок атрофи мўрт ҳудудидан ўтиб термик таъсирга учрамасдан асосий металл массасига ўтади. Шпилка диаметри д 0,15...0,25 қабул қилинади, лекин 3 мм кам бўлмаган ва 16 мм дан кўп бўлмаган бўлиши керак; шпилкалар ораси масофаси (3...4)д, шпилкалар билан пайванд жойининг ораси (1,5...2,0)д, шпилкалар айлантириш чуқурлиги 1,5д, кўтарилиб турган қисми баландлиги (0,8...1,2)д. Операцияни бажаришда шпилкалар учун тешиклар очишда мой ишлатиш мумкин эмас. 12 мм қалинликдаги деталларни пайванд жойларини ишлов берилмасдан пайвандлаш мумкин, фақат бир қатор шпилкалар ҳар томонига ўрнатилади. Катта қалинликдаги деталларни пайвандлашда пайванд жойи бир томони ёки икки томони 90° бурчак остида тайёрланади ва шпилкалар ҳам шундай бурчак остида ётқизиб шахмат ҳолатида пайванд жойларга ўрнатилади (16.13-расм).



16.13-расм. Шпилкалар ёрдамида чўян деталларни пайвандлашга тайёрлаш.

Пайвандлаш паст энергия ҳажмида УОНИ-13/45 русумли 3 мм диаметрли пўлат электродлар билан пайвандланади. Аввал шпилкалар узукли чоклар билан пайвандланади, деталларни совутиш учун танаффуслар билан. Шпилкаларни пайвандлашдан сўнг узук валиклар туташишидан олдин, пайвандланган шпилкалар ораси эритиб қопланади.

Иккинчи қавват унча катта бўлмаган валиклар билан тартибсиз бажарилади. Катта қалинликдаги деталларни пайвандлашда эриган металл ҳажмини камайтириш мақсадида, пайвандлашни пўлат бирикмалар турли шакл ва ўлчамларида бажарилса мақсадга мувофиқ бўлади.
Шпилкалар билан ўрнатиб пўлат электродлар билан чўянни совуқлайин пайвандлаш, пайвандлашнинг пастки, вертикал, юқори сатҳли ҳолатларда пайвандлашда бирикмалар мустаҳкам бўлади, лекин зичлик ҳар доим ҳам таъминланмайди.