Диплом бўйича мутахассислиги: Тарих Илмий даражаси

Мавзунинг долзарблиги. Жамиятимиз равнақи, ҳаётимиз истиқболи, замон талабларига жавоб берадиган юқори малакали мутахассис кадрлар тайёрлаш, уларнинг замонавий ахборот технологияларидан амалий фаолиятда қай даражада фойдалана олишига боғлиқ шу мақсадида ўқув машғулотларида тқадимотлардан фойдаланиш орқали машғулотни олиб боориш яхши натижаларга эришишга асос бўлиб хизмад қилади. Бу муаммолар барча таълим муассасалари таълим тизимининг шакли ва мазмунини янгилашни кун тартибига қўйди. Таълим тизимидаги янгиланиш жараёни информатика ва унга дахлдор фанларни ўзига хос усуллар билан ўқитишни тақозо этмоқда. Зеро, бўлажак мутахассис, у қайси соҳада ишлашидан қатъий назар, ўз вазифасини замон талаби даражасида бажариш учун ахборотга ишлов берувчи воситаларни, уларни ишлатиш услубиётини билиш ва уларда ишлаш кўникмасига эга бўлиш лозим. Бинобарин, туб ислоҳотларни амалга ошириш, бозор муносабатларини шакллантириш энг аввало кадрларнинг замонавий электрон таълим ресурсларини қай даражада билишларига боғлиқ бўлиб қолди
Битирув малакавий ишининг мақсади. Ушбу битирув малакавий ишнинг асосий мақсади ―Таълим жараёнида ахборот комуникатсия воситаларидан кенг фойдаланиш, тақдимотлар тайёрлаш ўқитишнинг илғор услублари ҳақида тушунча бериш ҳамда, мазкур битирув малакавий ишидан касб–ҳунар коллежларида ПоwерПоинтларида ўтказилаётган машғулот дарсларида фойдаланиш.
Битирув малакавий ишининг вазифалари:
―Информатика ва ахборот технологияларида яратилган мултимедиали амалий машғулотлар мажмуасини ўқув жараёнига таъдбиқ қилиш;
Мултимедиали тақдимот интерактив машғулотларни электрон доскадан фойдаланган ҳолда дарс ишланмасини яратиш;
Битирув малакавий ишининг амалий аҳамияти. Ўрта махсус таълим муассасаларида ― Профессионал таълим жараёнида ахборот-комуникатсия имкониятларидан ўқув машғулотларида, дарсларини ташкил этишда фойдаланиш мумкин.
I БОБ. ПРОФEССИОНАЛ ТАЪЛИМ ТИЗИМИ ЖАРАЙОНИДА АХБОРОТ-КОММУНИКАТСИЯ ТEХНОЛОГИЯЛАРИНИНГ ЎРНИ ВА АҲАМИЯТИ
1.1 Таълим жараёнларида ахборот технологияларнинг тутган ўрни
Бугунги кунда Ўзбекистон Республикаси Президенти томонидан ёшлар ва хотинқизлар бандлигини ошириш, уларни даромад манбаи билан таъминлаш, ёшларни замонавий касб эгаллашлари, умумий ўрта таълим муассасаларида касбга йўналтириш ишларини янада жойлантириш ҳамда янги профессионал таълим тизимининг стратегияси, асосий устувор вазифалари белгилаб берилди. Тизимнинг янги стратегияси моҳияти шуки, профессионал таълим муассасаларида таҳсил оладиган ҳар бир ёш, ҳар бир шахс ҳаётда ўз ўрнини топиши, аввало, ўзи даромад қилиши, шу орқали иқтисодий юксалишга хизмат қилиши, ўз меҳнати билан ҳаёти фаровонлигини таъминлаб, пировард натижада жамият ривожланишига муносиб ҳисса қўшиши лозим. Бугунги кунда умумтаълим мактаблари 11-синф ўқувчиларининг 25 фоизи олий таълим муассасаларига ўқишга кирса, қолган 75 фоизига касб-ҳунар ўргатиш орқали инсон капиталини ривожлантириш ва келгусида уларни даромад топиш имкониятларини яратиш муҳим аҳамият касб этади. Меҳнат бозорида ўрта бўғин кадрларга бўлган реал эҳтиёжни аниқлаш такомиллаштирилмоқда ва айнан иш ўринлари учун ўрта бўғин мутахассисларини тайёрлашнинг халқаро тажрибаларга асосланган янги механизмлари жорий этилмоқда. Бу эса ўз навбатида барча манфаатдор вазирликлар ва идораларнинг тизимли ҳамкорлигини ўрнатиш ва ўрта бўғин мутахассисларини тайёрлашда иштирокини кенгайтириш шунингдек, шахсларни “Ҳаёт давомида таълим олиш принципи” асосида ўқитиш, ҳаётда ўз ўрнини топиб кетишларига кўмак бериш талаб этилади Бу жараёнда Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 6 сентябрдаги “Профессионал таълим тизимини янада такомиллаштиришга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги фармони ҳуқуқий асос бўлиб хизмат қилади. Фармонга мувофиқ, Ўзбекистонда шаклан ва мазмунан мутлақо янги, узлуксиз профессионал таълим тизими барпо этилиши, мақсад ва вазифаларидан келиб чиқиб 3 та тоифадаги таълим муассасалари тармоғи фаолият кўрсатиши белгиланди. 2020 йил 23 сентябрда Ўзбекистон Республикасининг “Таълим тўғрисида”ги қонуни қабул қилинди. Мазкур қонун ҳужжатида таълим тизими, турлари ва шакллари белгилаб берилди. Ўзбекистон Республикасининг “Таълим тўғрисида”ги янги қонуни таълим тизимининг трансформациясининг таъминлаш ва унинг ҳуқуқий асосларини мустаҳкамлашга хизмат қилади. Мазкур қонунда профессионал таълимни алоҳида моддалар билан ёритилганлиги жаҳон меҳнат бозорида ўрта бўғин кадрларга бўлган эҳтиёж доимий мавжудлигидан келиб чиқиб Ўзбекистон шароитида ҳам ўрта бўғин кадрларини тайёрлаш долзарб масала бўлиб қолишини кўрсатмоқда. Ўрта бўғин мутахассисларини тайёрлаш борасида Австрия, Болгария, Германия, Буюк Британия, Корея Республикаси, Финландия, Саудия Арабистони, Франция, АҚШ ва Канада каби давлатларнинг илғор тажрибалари Ўзбекистон профессионал таълим тизимининг трансформациясини илмий ёндошувлар асосида жорий этишга хизмат қилади. Жумладан, Германия, Буюк Британияда бошланғич профессионал таълим дастурлари 9, 10-синф битирувчиларига, Корея Республикаси, Финландия, Саудия Арабистонида 9-синф битирувчиларига берилади. Шунингдек, Буюк Британия, Корея Республикаси, Саудия Арабистонида ўқувчилар 9-синфни битирганидан сўнг ўз хоҳишига кўра академик таълимни ёки профессионал таълимни танлаш ҳуқуқига эга бўлади. Профессионал таълим муассасаларида касб ва мутахассислик эгаллашлари, таълим олиш давомийлиги бошланғич таълим дастурлари бўйича 3 йил (Буюк Британия, Корея Республикаси, Саудия Арабистони), 1-5 йил (Австрия), 2 йил (Франция), 1-3 йил (Германия, Болгария), 3 йил (Италия, ўрта профессионал таълим дастурлари бўйича 3 йил (Латвия), 2-3 йил (Германия, Корея Республикаси), 1-2 йил (Испания), 1-4 йил (Буюк Британия), 1 йил (Бразилия). Ўрта махсус профессионал таълим дастурилари 2 йил (Корея Республикаси), 2-3 йил (АҚШ, Канада, Япония), 2-5 йил (Саудия Арабистони), 2 йил (Бразилия) этиб белгиланган. Ушбу мамлакатларда бошланғич профессионал таълим ҳамда ўрта профессионал таълим дастурларини тугатган битирувчиларга Ўрта махсус профессионал таълим дастурларида таълим олиш имкониятлари берилади. Меҳнат бозори талабларига мос кадрларни тайёрлашда таълим жараёнини бевосита амалиёт билан уйғунлаштирилган ҳолда ташкил этиш иш берувчиларнинг эҳтиёжларини қондиришда энг самарали усуллардан бири ҳисобланади. Бу борада Германиянинг Дуаль таълими модели бугунги кунда дунёнинг кўплаб мамлакатларида фойдаланиш бўйича изланишлар олиб борилмоқда. Хусусан, Германияда “дуал таълим” модели жорий қилинган. Унга мувофиқ ўқувчи ўқишга киришидан олдин иш берувчи билан шартнома тузади. Шартномага мувофиқ ўқувчи ҳафтада 2 кун таълим муассасида ўқийди 3 кун корхонада ишлайди. Ишлаган даври учун унга иш ҳақи тўланади. Ўқиш тугаганидан сўнг ўқувчи ишини шу корхонада давом эттириши мумкин. Ушбу модел асосида Ўзбекистон профессионал таълим тизимида дуал таълим принципларини жорий этиш иккита асосий масалаларни ҳал этишга хизмат қилади. Бу борада Корея Республикасида ҳам яхши тажрибалар жорий этилган бўлиб, 9- синф якунига кўра йирик иш берувчилар танлов эълон қилиб, стипендия ажратиш эвазига қобилиятли ўқувчиларни касбий таълим олишларини рағбатлантиради. Ўқиш якуни бўйича улар мазкур корхоналарда ишни давом эттиришлари мумкин. Ўқувчиларнинг билимини баҳолаш Мустақил баҳолаш (сертификатлаш) органлари томонидан (Буюк Британия), “дуал таълим” моделида касбий таълимнинг назарий қисми коллежлар, амалий қисми эса махсус комиссия томонидан (Германия), таълим муассасаси қошидаги комиссия томонидан (Япония) баҳоланади Шу жумладан ҳам Ўзбекистонда мутлақо янги профессионал таълим тизими яратилди ҳамда уч тоифадаги Таълимнинг халқаро стандарт таснифлагичи (кейинги ўринларда — Халқаро таснифлагич) даражалари билан уйғунлашган янги бошланғич, ўрта ва ўрта махсус профессионал таълим тизими ҳамда табақалаштирилган таълим дастурлари жорий этиладиган таълим муассасалари тармоғи ташкил этилсин Унга кўра, 2020-2021 ўқув йилида профессионал таълим тизимида республика бўйича жами 725 та таълим муассасаси, яъни 339 та касб-ҳунар мактаби, 201 та коллеж ва 185 та техникум фаолияти ташкил этилди. Ушбу профессионал таълим муассасаларида халқаро стандартларга мувофиқлаштирилган таълим дастурлари асосида оилавий бизнес, томорқа бизнеси, қурилиш, хизмат кўрсатиш, чорвачилик, паррандачилик, асаларичилик, балиқчилик каби иқтисодиётимизда муҳим ўрин эгаллаган 200 дан ортиқ касб бўйича кадрлар тайёрланади. 2020/2021 ўқув йилида коллеж ва техникумларга қабул параметрларини биргина Компьютер технологиялари ва информатика йўналиши бўйича таҳлил қиладиган бўлсак жами 6101 та (шундан 688 та давлат бюртмаси ёки 11,3 фоиз) қабул квоталари белгиланган бўлса 14310 нафар абитуриентлар ўқишга кириш учун ҳужжатлар келиб тушган. Касб-ҳунар мактабларида таълимнинг халқаро стандарт таснифлагичининг 3- даражасига мос келувчи 2 йиллик таълим дастурлари асосида 9-синф битирувчилари бошланғич профессионал таълим оладилар. Коллежларда таълимнинг халқаро стандарт таснифлагичининг 4-даражасига мос келувчи, касбларнинг мураккаблик даражасидан келиб чиқиб 2 йилгача бўлган муддатда ўқитишга мўлжалланган таълим дастурлари асосида аниқ иш ўринларига йўналтирилган ўрта бўғин мутахассислари тайёрланади. Вазирликлар ва идоралар тизимида фаолият кўрсатадиган ва шу соҳадаги инвестиция лойиҳалари ҳисобига ташкил этилаётган аниқ иш ўрни учун мутахассислар тайёрлайдиган ушбу коллежларга мактабларнинг 11-синф битирувчилари қабул қилинади. Йирик корхона ва ташкилотлар яратиладиган иш ўринлари учун ўзлари кадрлар тайёрлаш механизмини жорий этиш вазифалари белгиланган. Техникумларда эса таълимнинг халқаро стандарт таснифлагичининг 5-даражасига мос келувчи, бакалавриат таълим йўналишлари билан интеграциялашган, кундузги, кечки ва сиртқи таълим шаклларида камида 2 йил муддатга мўлжалланган таълим дастурлари асосида 11-синфни тугатган ёшлар ўқитилади. 2 йиллик таҳсилдан сўнг битирувчилар олий таълим муассасасида ўқиган касби бўйича суҳбат асосида ўқишга қабул қилиниши таъминланади. Бу тизим олий маълумот олиш ниятида бўлган кўп сонли мактаб битирувчиларини олий таълим билан қамраб олиш даражасини 2020 йилда камида 25 фоизга ва келгусида 50-60 фоизга етказиш учун хизмат қилади. Профессионал таълимнинг янги, узлуксиз формати малакали ўрта бўғин мутахассисларини тайёрлаш баробарида жамиятимизда инсон ресурсларини ривожлантиришда муҳим аҳамият касб этади. Шу маънода Ўзбекистонда янги профессионал таълим тизими мамлакат иқтисодиётининг ҳар бир соҳасига, жамиятнинг ҳар бир бўғинига, ҳар бир оила, ҳар бир фуқаро ҳаётига дахлдор йирик ижтимоий-иқтисодий ва сиёсий воқеадир. Профессионал таълим тизими ўқитиш шакли, принципларига кўра дунёдаги энг тараққий этган давлатларнинг муваффақият қозонган таълим дастурлари асосида ташкил этилмоқда. Профессионал таълимда халқаро тажриба асосида таълим сифатини таъминлаш, ёшларда тадбиркорлик кўникмаларини, шахсий компетенцияларни шакллантириш, амалиётга алоҳида урғу бериш, даромад олишга йўналтириш устувор ўрин тутади. Бунинг учун янги стандартлар, янги ўқитиш методологияси, янги дарслик ва адабиётлар, замонавий инновацион таълим технологиялари ва баҳолаш тизимини жорий этилади. Таълим тизимининг трансформацияси жараёнида профессионал таълимни ҳар томонлама ривожлантириш меҳнат бозори талаблари асосида малакали ўрта бўғин мутахассисларини тайёрлаш имкониятини оширади. Ушбу жараён давлат ва жамият манфатларига мос келган ҳолда шахсларнинг билим олиш бўйича ҳуқуқларини амалда таъминлаш билан ҳам ажралиб туради.
1.2 Профессионал таълимда муассасаларида электрон таълим ресурсларининг мухим омиллари
Таълим ўтмишни, билимларни чуқурлаштириш, билимларни чуқурлаштириш, кўникмаларни шакллантириш, оптималлаштиришни, оптималлаштиришга ҳисса қўшадиган турли хил малакаларнинг барча турлари томонидан олиб борилади ўқув жараёни. Анъанавий ва янги технологиялар, ҳам анъанавий ва янги технологияларнинг турли хил ўқув қўлланмаларидан фойдаланиш ўқув жараёнини сезиларли даражада қўллаб-қувватлаши мумкин бошланғич мактабўқувчиларни ўрганиш сифатини оширади. Техник таълим воситалари бизнинг давримизга кирди таълим муассасалари 19 асрнинг иккинчи ярмида улар кенг тарқалган эди. Тематик электрон нашрлар, энтсиклопедия, албомлар, дарсликлар, мултимедиа тақдимотлари тўпламлари нашр этилган. Бундай материаллар электрон муҳитга асосланган ва мултимедиа проекторидан фойдаланган ҳолда экранга ишлаб чиқилган. Мултимедиа - бу компютер тизимида матн, овоз, видео имидж, график тасвирлар ва аниматсияларни бирлаштиришга имкон берадиган замонавий компютер технологиялари.
Маълумот деб номланган умумтаълим жараёнига замонавий инсоният. Компания ривожланиши даврида ахборот маҳсулотлари асосий фаолият ва компютерлаштириш ушбу жараённинг бир қисми сифатида ҳаракат қилади. Ахборот дунёнинг илмий-техник ривожланишининг асосий манбаига айланади, жаҳон ҳамжамиятининг ижтимоий-иқтисодий ривожланиши фан ривожини тезлаштиришга жиддий таъсир кўрсатмоқда. Таълим соҳасидаги янги ахборот ва техник восита (нит) шахсиятни шакллантиришнинг этакчи омилларидан биридир.
Ушбу жараёнда маълумотлар тушунчаси жуда муҳимдир. Ҳисоблаш технологиясининг замонавий маблағлари пайдо бўлиши билан, маълумот илмий-техникавий жараённинг энг муҳим имкониятларидан бири сифатида иш бошлади. Ахборот тушунчаси барча соҳаларда қўлланилади: фан, техник, маданият, сотсиология ва кундалик ҳаёт.
Ҳозирги кунда янги ахборот ва техник ўқув воситаларининг қуйидаги йўналишлари ривожланмоқда:
1) Универсал электрон таълим ресурслари ( матн муҳаррирлари, график пакетлар, маълумотлар базасини бошқариш тизимлари, электрон жадвал протсессорлари, моделлаштириш тизимлари, эксперт тизимлари ва бошқалар);
2) телекоммуникатсияларнинг компютер маҳсулотлари;
3) компютер дарслари ва бошқариш дастурлари, компютер дарсликлари;
4) мултимедиа дастурий маҳсулотлари.
Компютер ва электрон таълимни ажратиб туринг. Коджапcированинг таърифига кўра, компютерни ўрганиш - бу ушбу ўқув тизимидир, унда компютер ўқитишнинг техник воситасидир. Электрон таълим - замонавий электроника тизимлари ва қурилмалари билан машғулотлар.
Барча ўқув машғулотлари мавзуни фаоллаштиришга қаратилган. ўқув фаолияти. Биз мустақил ва ташаббус билан касбий таълим талабасини кўришни истаймиз, одатлар, кўп қиррали эҳтиёжлар, мойилликларни шакллантиришга интилади. Ушбу уланишда янги электрон таълим ресурсларидан фойдаланиш имконияти ҳақида гапиришни бошлаганингизда, шунчаки гапирадиган, компютер техникаси. Сутга кўра, янги электрон таълим ресурсларидан фойдаланиш анъанавий ўқитиш материалларини ўқитиш жараёнини, энг муҳими, энг муҳими, талабаларнинг ўқиш учун жуда юқори даражадаги кўтариш жараёнини оптималлаштириш орқали. Компютер талабаларга волуметрик матнли мустақил ишларни тез ва самарали равишда ўргатиши мумкин. Компютер талабаларнинг ижодкорлиги, шу жумладан энг чиройли ёки нуқсонлар учун энг кучли рағбатлантирувчи.
Электрон таълим ресурслари ёрдамида сиз нафақат маълумот бера оласиз, балки уни фойдаланувчидан олишингиз мумкин. Электрон таълим ресурслари ҳар қандай жойда ва исталган вақтда ўқишни таъминлаши мумкин, бу уларга ўқиш учун кучли восита беради ўқув материаллари Таълим соҳасида. Кўпгина мутахассисларнинг фикрига кўра, янги электрон таълим ресурслари ўрганишда инқилобни амалга ошириши мумкин. Улар, электрон таълим ресурслари, болаларга фаол ва мустақил шогирдлар бўлишга, бир-бирингиздан ўрганишга ва энг кенг маълумот доирасига киришингизга ёрдам беринг.
Электрон таълим ресурслари таълим ресурсларига энг мос келишга имкон берадиган мумкин бўлган воситага қаранг. Таълим тизимини ахборотлаштириш тизимини жорий этишнинг тезкор жараёни кўп дарсларда электрон таълим ресурсларидан фойдаланишга имкон беради. Электрон таълим ресурсларидан фойдаланиш ўқув жараёнини қўллаб-қувватлайди, таълимнинг ўқув, ривожланаётган ва ўқитиш мақсадини амалга оширишга имкон беради, бу мавзу соҳасидаги таълим ва ўзига хос хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда, мазмунни тўлдириш ва назорат томонини ҳисоблашга имкон беради ўқув жараёни.
Электрон таълим ресурсларининг ўзига хос хусусиятлари уларга талабаларнинг шаклланишининг мақсадларини амалга оширишда уларнинг ролини баҳолашга имкон беради. Биринчидан, электрон таълим ресурслари сезгир талаба тажрибасини бойитиш ва тизимлаштириш имкониятини оширадиган материални ўрганиш учун мазмун ва методологияни тўлдиради. Айниқса, ҳақиқий маънавий вазиятда, бу идрок этиш мумкин эмас ёки қийин бўлса.
Иккинчидан, электрон таълим ресурслари талабаларнинг ўқитиш ва муваффақиятли шогирдлари учун қийинчиликларни бошдан кечириш учун шароит яратади. Масалан, ҳар бир мавзу турли хил даражадаги вазифаларни бажаради.
Учинчидан, равшанлик даражаси босма асосида дарсликларга қараганда анча юқори. Бундан ташқари, аниматсия, овоз, видео иборалар ёрдамида амалга оширилаётган тарзда визуаллик юқори.
Бундан ташқари, электрон таълим ресурслари фаровон интеллектуал ўқитиш, айниқса яхши экилган талабалар учун зарур бўлган ўқув машғулотлари фонини яратишни таъминлайди.
Электрон таълим ресурслари бир қатор дидактик функтсияларни бажаради: ўқув, ривожланаётган, таълим. Таълим функтсияси ёш мактаб ўқувчиларининг бошқа ўқишни давом эттиришга тайёрлигини, табиий фан ва ижтимоий фанлар ҳақидаги билимларнинг онгли ютилишини таъминлайди. Омма-бўш функтсия ўқув фаолиятининг энг муҳим таркибий қисмларини ўрганиш жараёнида шакллантиришга қаратилган. Мактаб ўқувчиларининг электрон таълим ресурсларидан фойдаланган ҳолда, ўқитишнинг ривожланиши ортади: инъикос, тасаввур, эътибор, хотира ва айниқса фикрларнинг сифат хусусиятларини шакллантириш. Кўтарилиш функтсияси атрофдаги дунё билан тўғри муносабатларни шакллантириш имкониятини аниқлайди. Унинг эстетик, ахлоқий, ахлоқий ва ҳуқуқий меъёрлар. Имконият шахсий иш Электрон таълим ресурслари билан таълим ва реклама турини ривожлантириш учун қулай шароит яратади, табиий ва ижтимоий муҳитдаги нормаларнинг шахсий асраб олинишини билади.
Электрон таълим ресурсларидан фойдаланган ҳолда, ўқитувчи қуйидаги мақсадларни амалга оширади: Биринчидан, талабалардан билимларни шакллантиришнинг муҳим ва технологик жиҳатидан мустаҳкам ва технологик ёрдамни таъминлаш, талабалардан олинган билимларни мустаҳкамлашни кучайтириш. Иккинчидан, кенг тарқалган маданиятни шакллантириш, талабаларни бўйсундириш, гуллаб-яшнаган интеллектуал фон тузумини яратишни таъминлайди. Учинчидан, талабаларнинг ахборот маданиятини шакллантириш, уларни ўзини ўзи тарбиялаш учун таништириш. Ва тўртинчи, ривожланиш когнитив манфаатлар Ўқувчилар. Электрон таълим ресурсларидан фойдаланиш бўйича турли хил ўқув турлари мавжуд.
Бугунги кунда янги билим олиш жараёни ўқитувчисига йўналтирилган синф синфи тизими бугунги кунда ташкил этишнинг асосий вазифаси бўлиб қолмоқда.
Электрон таълим ресурслари мавжуд ташкилий шакллар ва ўқув воситаларининг янги шаклларини ривожлантириш учун анъанавий ва чизиш шартларини кенгайтириш, анъанавий ва чизиш шартларини кенгайтириш зарурлиги лозимдир.
Ўқитувчи ва талабалар ўртасидаги коммуникатив ҳамкорликнинг ўзига хос хусусиятларига қараб, ўқитиш ташкилотининг индивидуал шаклини ажратади. Тренингнинг олд шакли бутун синфнинг ўзига хос дидактик муаммони амалга оширишни таклиф этади, бунинг талабаларнинг бир-бири билан фаол ўзаро таъсир қилишда мумкин бўлган ютуқлар. Ушбу ташкилий ўрганиш шакли билан талабалар битта суръатда умумий вазифани бажарадилар. Ушбу хусусият намойишлар билан ишлаш ва жамоавий ўйинларни олиб боришда ишлашда ҳисобга олиниши керак. Коллектив ва гуруҳли иш, биринчи навбатда, иштирокчилар сони, иккинчидан, уларнинг ўзаро таъсири услуби. Тренингни ташкил этишнинг жамоавий шакли билан, синф умумий мақсад ва бошқарув ва бўйсунишнинг асосий натижалари билан бирлаштирилган ягона ўқув гуруҳи бўлиб, умумий мақсад ва фаолиятнинг асосий натижаси ҳисобланади. Бошланғич мактабда менежер кўпинча ўқитувчи сифатида ишлайди. У "бошқаради" мулоқот, саволлар бермоқда, вазифаларни қўяди, уларнинг қарорларининг йўлини топишга ёрдам беради, назорат ва баҳолаш функтсиясини бажаради.
Бу намойиш материаллари билан ишлашда мос келадиган ташкилотнинг шакли. Ўқитувчи умумий экранда ёки компютер экранларида намойиш материалини кўрсатади ва унга асосланган суҳбатни олиб боради. Фронтнинг гуруҳ тури талабалар ўртасидаги ролларни тенг даражада тақсимлашни таклиф этади. Ҳар бир талабанинг вазифасини ҳал қилиш ҳиссаси ва қўшма фаолиятнинг умумий натижасидир. Бу шакл Саҳна ўйинлари билан ишлашда фойдаланиш мумкин.
Индивидуал машғулотлар шаклини яратиш, ўқитувчининг мавжуд бўлган ҳар қандай ўзгартирилган ёки ривожланган машқлар шаблонларидан. Шахсий вазифа бир нечта машқлар бўлиши мумкин, уларнинг амал қилиш муддати 15-20 дақиқадан ошмаслиги керак. Машқлар сони дарснинг мақсадига, талабани тайёрлаш даражаси, унинг компютерда ишлаш қобилиятига қараб ўқитувчини тузади. Ўқитувчи сабоқни тайёрлаши мумкин. Ушбу парчанинг мақсади бошқача бўлиши мумкин: у мавзудаги мавзуларнинг бошида ишлатилиши мумкин ва у билан ишлаш дарҳол дарслик ва бошқа босма воситалар билан ишлаш орқали амалга оширилади. Мавзунинг компютер версиясининг парчаси матчал чиқиш босқичида матни фиксатсия босқичида босиб чиқариш воситаларида ишлаши мумкин. Бундай ҳолда, у қўшимча, кенгайиб бораётган талабаларнинг билимлари функтсиясини амалга оширади, уларни турли вазиятларда турли вазиятларда фойдаланиш қобилиятини, репродуктив ва ижодий табиатни ривожлантиришга ёрдам беради.
Ўқув парчаси ўқув жараёнининг бошқа вазифаларини ҳал қилиш учун, масалан, синфда жамоавий ва индивидуал машғулотларни ташкил этиш учун қурилиши мумкин; синов; Тенглаштирилган вазифаларни тайёрлаш; Индивидуал ўқув шаклини қуриш.
Индивидуал ўқитиш шаклини ташкил қилганда, ўқитувчи маълум бир талабанинг ҳақиқий билимлари ва кўникмаларини ҳисобга олган ҳолда вазифаларни танлаши керак психологик хусусиятлар Вазифалар топшириқларининг йўналиши, вазифаларнинг белгиланган асорати, Вазифалар тақдимоти ҳар хил турлар, боланинг фаолияти муваффақиятлари, унинг ижобий ютуқлари, ҳақиқий натижага эришиш учун имкониятлар, бу "қўшни ривожланиш зонасида" ишлашга имкон беради, яъни қийин вазифаларни бажаришга рухсат бериш учун Ўқитувчининг ёрдами, талабани вазифалар ва шериклик фаолиятини танлаш учун тақдим этадиган.
Талабаларнинг ютуқларини текшириш ва баҳолаш - бу ўқув жараёнининг муҳим таркибий қисми. Электрон таълим ресурсларидан фойдаланганда, матн ва ўқув машғулотларини амалга ошириш натижалари бухгалтерия ҳисоби ва таълим сифати ва таълим сифати ҳақида гаплашиш ҳақида гапиришга имкон берадиган шаклнинг қулай таҳлилида келтирилган.
Талабанинг муваффақияти ёки муваффақиятсизликлари асосида ўқитувчи вазифалар тизимини кейинги тизимни янада тақдим этиш режасини ишлаб чиқади. Шундай қилиб, ўқув натижаларининг аниқ таърифи ҳар бир талабанинг таълим тизимининг ҳозирги услубий тизимини ўзгартириш, таълим тизимининг ривожланиш тендентсияларини аниқлаш учун ўқитувчилик фаолиятининг ҳозирги услубий тизимини ўзгартиришни режалаштиришга имкон беради.
Касбий тайёргарликни бошқариш ва баҳолаш талабаларнинг ижобий сабабларини шакллантириш ва талабаларни ўзини тута билишга тайёрлик билан ҳисобланади. Электрон таълим ресурсларидан фойдаланиш жараёнида баҳолашнинг объективлиги ортиб боради, бу ташвишларнинг пасайишига ва талабаларнинг меъёрий фаолиятининг сифатини ривожлантиришга ҳисса қўшиши мумкин. Баъзан салбий томон Ўқитувчининг фаолияти унинг эгроcентриклиги, бу эса натижага, фаолиятни баҳолашни "ўртача балл" даги назоратни йиғишда намоён қилади, шунинг учун баҳолаш функтсиясини ўз ичига олади Компютер учун ўқитувчи ўз-ўзини ҳурмат қилиш, талабалар кучлари ва некбинликларига бўлган ишончни шакллантиришга ҳисса қўшиши мумкин.
Ҳар қандай бошқариш, шу жумладан электрон таълим ресурсларидан фойдаланишнинг бир қисми сифатида ташкил этилган, маълум бир ҳиссий фонни яратади ва талабадан тегишли ҳиссий реактсияни келтириб чиқаради. Шунинг учун, электрон таълим ресурсларидан фойдаланганда, сиз талабалар фаолиятининг муваффақиятли бўлиш даражасини баҳолашингиз керак, бу диққат билан ўйлади. Айниқса, иш суръатларини ҳисоб-китоб қилиш керак эмаслиги, айниқса муҳимдир, шахсий фазилатлар Ўқувчилар ёки уларнинг ақлий жараёнларининг хусусиятлари. Шундай қилиб, электрон таълим ресурслари ёрдамида назорат ва баҳолашни ташкил этиш педагогик фаолиятни такомиллаштиришнинг муҳим вазифаларидан бири ҳисобланади, улар ўқитувчи ишининг замонавий талабларини бажариши ва ўқишни индивидуаллаштириш тамойилларини амалга ошириш зарур. Шундай қилиб, талабаларнинг фаолиятини ташкил қилиш, сиз турли хил иш шаклларидан фойдаланишингиз мумкин.
Таълимни ахборотлаштиришнинг ҳозирги босқичи методлари, электрон маълумотномалар, энтсиклопедиялар, ўқув дастурлари, компютер дарслиги, автоматлаштирилган билимлар, компютер дарслиги ва симуляторлари ягона дастурий таъминот ва услубий мажмуаларни бошқариш воситаларини, деб ҳисобланади Ўқув электрон нашрлари.
Маълумотли электрон нашр бу ушбу соҳада илм, кўникмалар ва кўникғалар бўйича ижодий ва фаол талабалар ва талабаларни тақдим этадиган электрон нашрдир. Таълим электрон нашри юқори даражадаги ишлаш ва безатиш, маълумотларнинг тўлиқлиги, услубий воситалар сифати, техник воситалар сифати, техник таъсир кўрсатиш, кўриниши, кўриниши, тақдимотининг сифати ва тақдимотнинг кетма-кетлиги. Унинг таърифи аниқлиги сабабли визуал ва аудио маълумотларнинг сифатини сезиларли даражада оширади, у янада ёрқинроқ, ранг-баранг, янада динамик бўлади.
Eлектрон маълумотлар маҳсулотлари (дисклар бўйича): Маълумотлар базаси, тақдимот (намойиш, э-журнал, электрон газета, мултимедиа рекордлари.
Услубий мақсадларида, ўқув электрон нашрлари ва ресурслари ва уларнинг таркибий қисмлари: таълим, симуляторлар, бошқариш, ахборотлаштириш, ахборотлаштириш, ахборот ва ахборотлаштириш, маълумот ва маълумот, намойиш, тақлид, лаборатория, моделлаштириш, ҳисоблаш, ўқув ва ўйин алоқалари, интегратсиялашган.
Юқоридаги устуворликлар, таълим электрон нашрлари ва ресурсларига кўра, билимларни шакллантириш, билимларни шакллантириш, билимларни бирлаштириш, умумлаштириш, умумлаштириш, такомиллаштириш даражасини бошқариш, билимларни ривожлантириш, умумлаштириш, такомиллаштириш даражасини назорат қилиш. билим, кўникма ва кўникмаларга.
Eргономик эҳтиёж - бу ўқув жараёнини ахборотлаштириш жараёнида ўқув жараёнига инсонпарвар муносабатда бўлиш талабидир. Имкониятлар кетма-кетлиги ва иш суръатлари эҳтимолини таъминлаш, маслаҳатлар ва кўрсатмалар.