Dinshunoslik faniga kirish. Dinning ibtidoiy shakllari. Reja

Shamanizm (Shomonlik) kishilik jamiyatining eng qadimgi davrlaridagi dinlardan biri.

“Shomon” tunguscha so’z bo’lib, “jazavali kishi” degan ma’noni anglatadi. Bu so’z keyinchalik butun Sibirga, so’ngra Yevropaga tarqalib, xalqaro atamaga aylangan.

Bu dinning ruhoniysi shomon hisoblanadi. Shomonlar odamlar o’z qavmlariga odam yaxshi va yovuz arvohlar panohida, homiyligida yashaydi, odamning sog’lig’i, baxti va taqdiri shularning qo’lida, deb tushuntiradilar. Shomonlar odamlar va ruhlar o’rtasidagi vositachilik qila olish qudratiga ega bo’lgan kishilardir. Ular kelajakni oldindan aytib berish, uzoq joylardagi voqealarni bilish, kasalliklarni daf etish, tabiat hodisalarini o’zgartirish, marhumlarni narigi dunyoga kuzatib borish kabi xislatlarga ega bo’lgan ruhoniylardir. Ular g’ayritabiiy qobiliyatga ega bo’lib, ashula aytish, raqsga tushish, nog’ora, childirma chalish yo’li bilan jazavaga tushib, yovuz va saxiy ruhlar bilan bevosita munosabatda bo’la olganliklari uchun, kasalliklarni davolash, fol ko’rish va boshqa amallarni bajarishgan.

Tajribali shomonlar odatda iste’dodli gipnozchi, folbin, ko’zboylog’ich, qo’shiqchi, shoir, baxshilar bo’lishgan. Ular bemalol ruhlarni chaqira olar, qo’ng’iroqli childirmalari bilan ruhlar makoniga sayohat aylar, ularga iltimoslar, iltijolar qilar, hatto ular bilan kurasha olar edilar. Shomonlar urug’ homiysi, qo’riqchisi, ruhi bo’lganlar.