Dine Karşı Din

PUTPERESTLİK
Putperestlik, şirkin anlamdaşı değil, onun çeşitlerinden biridir.
Şirk, insanın, tarih boyunca gördüğü genel bir din iken
putperestlik, tarihin bir döneminde ortaya çıkmış olan şirk
şekillerinden biridir.
Putperestlik, bir heykele ya da eşyaya kutsallık atfedilmesi
demektir. Putperestler, kutsadıkları heykel ve eşyanın,
tanrının kendisi, tanrının bir benzeri veya insanla tanrı
arasındaki bir aracı olduğuna inanırlar. Onlara göre bu
tanrılar, yaşam ve evren üzerinde bir biçimde etki sahibidirler.
Bütün türleri ile putperestlik, şirk çeşitlerinden biridir.
Kur’an’da putperestler eleştirilirken ya da onlardan söz
edilirken, daha genel bir ifade kullanılmaktadır. Neden? Tâ ki,
şimdi zihinlerimizde var olan düşünce vücuda gelmesin;
İslâm’ın, her tür putperestliğe bir şekilde karşı çıktığını
düşünmeyelim; geçmiş bütün tevhidî hareketlerin devamı
olan İslâm’ın, bütün çeşitleri ile şirke hücum ettiğini ve ona
temelden karşı olduğunu anlayalım diye. Oysa biz, şirk
dininin, “Siz kendi yonttuğunuz şeylere mi tapıyorsunuz?”
(Saffât, 95) ayetinde geçtiği gibi insanların, kendi elleri ile
yonttukları heykellere tapınmak anlamına gelen
putperestlikten ibaret olduğunu düşünüyoruz. Acaba biz
insanlar, tarih boyunca sadece taşlardan ve ağaçlardan
yaptığımız putlara mı tapındık? Hayır, şirk, görünen ve
görünmeyen yüzlerce çeşidi ile insanlık tarihinde genel bir
din olarak var olagelmiştir. Bu güne kadar insan toplulukları
içinde görülmüş olan şirk çeşitlerinden biri de, Afrika ve
Arabistan cahiliyesinde ortaya çıkan putperestliktir. “Siz

---

kendi yonttuğunuz şeylere mi tapıyorsunuz?” 
[1]
Ayeti ise,
şirk dinindeki tapınma biçimini ifade eden genel bir ilke ve
açıklamadır. Şirk dini, tarih boyunca tevhid dini ile birlikte,
iki saf halinde adım adım ve omuz omuza var olagelmiştir.
Şirk dini, Hz. İbrahim’in ve İslâm’ın zuhuru ile birlikte son
bulmamış, bilakis yaşamaya devam etmiş ve hala da devam
etmektedir.