Dinamik tiplashtirilgan

VAQT VA SANALAR BILAN ISHLASH

Ma`lumki, amaliy ahamiyatga ega bo`lgan dastur majmualarini ishlab chiqishda vaqt va sanalarga doir masalalarni hal qilishga to`g’ri keladi. Vaqt va sana bilan ishlash uchun Python tilida quyidagi modullar hizmat qiladi:

• 
  time — joriy vaqt va sanalarni qayd qilish hamda ularni mahsus o`lchamlarda ifodalash, ekranga uzatish;
  
• 
  datetime— vaqt va sana ustida amallar (masalan, arifmetik, mantiqiy va h.k.) bajarish;
  
• 
  calendar — matn yoki HTML ko`rinishidagi taqvimlarni chiqarish;
  
• 
  timeit — dastur parchalarining bajarilish vaqtini aniqlash.
  

.1. Joriy vaqt va sekundlar bilan ishlash
Python tilida vaqt va sanalarni qayd qilish uchun struct_time tipidagi ob’yekt tashkil qilingan. Bu ob’yektning hususiyatlari quyidagilardan iborat:

• 
  tm_year — 0 — yil;
  
• 
  tm_mon — 1 — oy (1 dan 12 gacha bo’lgan son);
  
• 
  tm_mday — 2 — oyning kuni (1 dan 31 gacha bo’lgan son);
  
• 
  tm_hour — 3 — soat (0 dan 23 gacha bo’lgan son);
  
• 
  tm_min — 4 — minut (0 dan 59 gacha bo’lgan son);
  
• 
  tm_sec — 5 — sekund (0 dan 59 gacha bo’lgan son);
  
• 
  tm_wday — 6 — hafta kuni (0 - dushanba) dan 6 - yakshanbagacha son);
  
• 
  tm_yday — 7 — yil boshidan o’tgan kunlar soni (1..366);
  
• 
  tm_isdst — 8 — yozgi vaqtga tuzatma kiritish bayroqchasi (0, 1 yoki -1).
  

Vaqt va sanalar davr boshi deb ataladigan 1970 yil 1 yanvarni nazarda tutgan holda hisoblanadi va cekundlar yoki kortejlar sifatida ifodalanadi. Masalan:
import time
print(“Yoriy vaqt :”, time.time())
print()
print(“Ob'yekt :”, time.gmtime())
print()
print(“Kortej “, tuple(time.localtime()))

Time modulining quyidagi funksiyalari vaqt va sanalar bilan ishlash imkonini beradi:

sleep ()	Kod bajarilishini ga to`htatib qo`yish. Interpretator belgilangan vaqt o`tganidan so`ng o`z ishini davom ettiradi.
time()	davr boshidan boshlab o`tgan sekundlar sonini (haqiqiy son) qaytaradi.
gmtime(sekund)	sekund lar korsatilgan bo’lsa – unga mos keluvchi, ko’rsatilmasa joriy vaqt uchun struct_time tipidagi ob’yektni qaytaradi. Bu ob’yektning hususiytlariga ularning nomi orqali murojaat qilish mumkin.
localtime(sekund)	gmtime() kabi ishlaydi.
mktime(x)	x-struct_time tipidagi ob’yekt. Davr boshidan boshlab o’tgan sekundlar miqdori. Agar ko’rsatilgan sana noto’g’ri bo’lsa, istisnoli vaziyat yuzaga keladi.