Дин бу-худога муносабат, шунингдек тасаввур-лар, урф-одат, анъна ва маросимлар мажмуи

2. Турли фалсафа мактаби вакиллари техниканинг қаттиқ “темир суратини”, “бешафқат ва ахлоқсизлигини” –цивилизациянинг офати деб таъкидладилар.
3. 3-гурух олимлар эса муаммо техникада эмас инсоннинг ўзида эканлигини уқтирдилар. Ҳозирги пайта техниканинг хусусиятлари;
1-техника сунъий равишда тез ривожланиб инсон табиатни ўзлаштириши натижасида моддийликда ўз ифодасини топди.
2-техника одамларни эҳтиёжларини қондиришга хизмат қилиб жамият тараққиёти учун кенг имеониятлар яратди.
3-техника рационалликка яъни ақлга асосланди. Техника инсонни табиат устидан хукмронлигини таъминлади.
“Техноцентрик” дунёқараш кенг тарқалиб, кишилар ўз ҳаётини илмий асосда қуришга интила бошладилар.
Суб маданият
Суб маданият – алоҳида гуруҳларга хос бўлган маданият ёки маданий ранг баранглик. (Э.Гидденс. Социология. 59-б) Суб маданият – алоҳида гуруҳларнинг жамиятда умум эътироф этилган меъёр ва қадриятлардан фарқ қилувчи қадрият ва меъёрлари. Индустриал жамиятларда ранг - баранг суб маданиятлар мавжуд. Ҳозирги шаҳарларда турли суб маданият вакиллари ёнма-ён яшашлари мумкин. Социолог Ж. Каттле Чикаго каталакларида дала тадқиқотлари ўтказди. У ерда қора танлилар, греклар, яхудийлар, лўлилар, италияликлар, жанубликлар ва оқ танлилар яъни турлича қадрият ва меёрларга амал қилувчи гурухлар ўз ҳудудларига ва ўзига ҳос турмуш тарзига эга бўлиб яшамоқдалар ёки яна бошқа бир мисол. Масалан: Ғарбда чақалоқларни ва ёш болаларни қастдан ўлдириш энг оғир жиноят ҳисобланади. Анъанавий Хитойда эса камбағал оилада туғилган чақалоқ қизлар буғиб ўлдириларди. Чунки улар оилага юк деб ҳисобланарди. Ёки масалан: Яҳудийлар чўчқа гўшти емайди, Ҳиндулар ейди, аммо улар мол гўшти емайди.
Ички тафовутлар ранг – баранг суб маданиятлар ҳисобланади. Барча жамиятларда қадриятлар ва меъёрлар турли туман бўлади. Бир жамият учун меёр бўлган холат бошқа бир жамият учун жиноят (ноқонуний) ҳолат ҳисобланиши мумкин. (Э.Гидденс. Соц-гия. 58-59б.) Социол-кий энцик-кий словарь. (Субкультура 350-бет.). Шунингдек маданият ўз ичига оилавий ҳаёт, никох маросимлари, меҳнат фаолияти, диний расм-русумлар ва бўш вақтни қандай ташкил этишни, одамлар меҳнати билан яратилган ўқ – ёй, омоч, завод ва фабрикалар, машиналар, компютерлар, китоблар, уй-жойларни ҳам олади. Маданият шу жамиятдаги одамларнинг турмуш тарзи, урф – одат ва расм-русумлари. “Жамият” эса умумий маданиятга мансуб бўлган индивидларни ўзаро боғлаб турадиган алоқалар тизимидир. Бирорта ҳам маданият жамиятсиз яшай олмайди, шунингдек бирорта ҳам жамият маданиятсиз мавжуд бўла олмайди. Маданият бўлмаса биз тўла манодаги “одам” бўлмасдик. Маданият жамият махсули.