Dilnavoz Yusupova

«Mahbub ul-qulub» (Ko‘ngillarning sevgani)
hazrat Navoiyning umri poyonida 
yozgan so‗nggi asari bo‗lib, 1500-yili yaratilgan. Asar axloqiy-ta‘limiy mazmunda, buyuk 
mutafakkirning boy hayotiy tajribasi va xulosalari asosida yaratilgan.
«Mahbub ul-qulub» asari 3 qismga bo‗linadi. Birinchi qism «Xaloyiq ahvol va af‘ol 
va aqvolining kayfiyati» deb atalib, 40 faslni o‗z ichiga oladi. Unda sultonlardan tortib 
darveshlargacha bo‗lgan 49 ijtimoiy tabaqa va guruhlarning tavsifi keltiriladi.
Asarning 10 bobdan iborat ikkinchi qismi «Hamida af‘ol va zamima xisol 
xosiyatida» deb nomlanib, axloqiy masalalarga bag‗ishlangan.
Asarning 3 qismi «Mutafarriqa favoyid va amsol surati» deb atalib, turli foydali 
pandlar va hikmatlarni o‗z ichiga oladi. Asarda ular «tanbeh» nomi bilan atalib, jami 127 
ta tanbeh keltirilgan. Mazkur asar buyuk mutafakkir merosining muhim va qimmatli 
yodgorligidir, u XV asrdan keyingi badiiy nasr taraqqiyotiga samarali ta‘sir ko‗rsatdi.
Savol va topshiriqlar: 

---

256 
1.
 
Navoiyning lirik merosi haqida ma’lumot bering.
2.
 
«
Xazoyin ul-maoniy
»
ning tarkibiy tuzilishi haqida so‘zlang.
3.
 
Navoiyning xamsa janri taraqqiyotiga qo‘shgan hissasi nimalarda namoyon 
bo‘ladi? 
4.
 
Navoiyning adabiyotshunoslikka doir asarlarini sanang.
5.
 
Navoiyning tarixiy va yodnoma asarlari haqida nimalarni bilasiz? 
6.
 
Navoiyning tilshunoslik nazariyasiga qo‘shgan hissasi qaysi asarida namoyon 
bo‘ladi? 
7.
 
«
Mahbub ul-qulub
»
 asarining tarkibiy tuzilishi haqida so‘zlab bering.