Diktantlar

Túye, qoyan hám shıbın.
(Ertek)

Bir kúni túe toǵaydıń ishinde ana bası menen mına basına juwıra baslaptı.

-Men eń kúshli haywanman. Eń batır, qorıqpas, dáw júrek ózim bolaman,-dep jolda ketip baratırǵan qoyandı uslap alıptı. Sóytip qoyan menen oynaǵısı kelip, qoyannıń uzın qulaqlarınan tarta baslaptı.
Qoyannıń qorqıp atırǵanın bilip onıń qulaqların jáne de qattıraq tartıptı. Ózi bolsa bar dawısı menen qattı kúlipti. Soń bul oyın túeni jalıqtırıp jiberipti. Qoyandı óz erkine jiberipti hám aldına qaray júrip ketipti.
-Men kip-kishkenemen sonıń ushın meni qapa qıla beredi. Túe bolsa kúshli, jotalı, haywan. Haywanatlardıń ishindegi eń kúshlisi. Onıń ústinen arzı etkende kimniń aldına baraman. Meniń dártimdi tıńlaytuǵın adam joq,-dep sóylenipti qoyan.
-Men saǵan járdem beremen “ız-ız” degen ses shıǵıptı.
-Haw, qalay? Sen óziń sonday kishkeneseń. Shıbın sen óytip kóp maqtanba! Túeniń qulaǵına tiyse saǵan kún bermey, ústińnen kúledi.
-Men túeden kúshlimen,-dep juwap beripti shıbın.
-Búgin túnde ol sharshap endi uyqıǵa ketkeninde men onıń qasına barıp dızıldap hesh uyıqlatpayman. Onı jılawǵa deyin aparaman. Ol iri deneli úlken túe bolǵanı menen men kip-kishkene bolsam da, maǵan kúshi jetpeydi,-dep shıbın ushıp ketipti.
Kún ısıp ketipti. Issıǵa shıdamay turǵan túeni uyqı qısıptı. Bir terektiń sayasına kelip otırıp, dem alǵısı kelipti. Azıraq uyıqlap alayın,-degen oy menen kózi jańa ilinip baratır eken, qulaǵınıń túbinde bir nárse “ız-ız” dep esitilipti.
-Men bul shıbındı joq qılıp bolıp uyıqlayın,-dep kózin ashıp qarap otıra beripti. Biraq kútip otırǵan shıbını hesh jerde kórinbepti.
-Uslap alsam biraq… bir urıp óltirip taslar edim,-dep ashıwlanıp turǵan waqları shıbın “ız-ız” dep kelip murnına qonıptı. Túe bar kúshi menen murnına urıp qalǵan eken, shıbın dárhal shaqqanlıq etip ushıp ketipti.
Túeniń murnı bolsa qattı awırıptı. Ashıwlanǵan túe usı kúni uyqıdan qalıptı. Tań atıp kún uyasınan shıǵıptı. Toǵaydıń ishi jaqtılanıp, hámme haywanlar menen jánlikler uyqıdan oyanıptı. Quslar shıqılıqlap sayray baslaptı. Túe bolsa, kózin ildirmey tańdı atırıptı. (Ertek, 297 sóz).

Bayan jobası:

1. 
   Túeniń qoyandı qorqıtıwı.
   
2. 
   Shıbınnıń qoyanǵa járdemi.
   
3. 
   Túeniń shıbınnan aldanıwı.
   

“Ámiwdárya” jurnalı, 2001, 1-san. Z. Turdımuratova “Ǵarrınıń kóz jasları” gúrriń.
98-99-betler.