Диктантлар тўплами

Lug`at diktant
1-namuna.
She‟rni o`qing. Uy-ro`zg`or buyumlari nomini ifodalovchi otlarni 
topib, ularni alifbo tartibida yozing.
 
Oshxonadagi hangoma 
 
 
 
- Ro`zg`or uchun eng zarur, 
 
 
 
Men bo`laman, - der chelak. 
 
 
 
- Sen emas, men – der mag`rur, 
 
 
 
Turgan yapoloq elak.
 
 
 
Piyola, choynak, pichoq, 
 
 
 
Go`yo emish o`yinchoq. 
 
 
 
Foyda bermasmish ular, -
 
 
 
Shunday deb lagan kular. 
 
 
 
Piching otib chovliga, 
 
 
 
Qoshiq qilar masxara, 
 
 
 
- Otvoringlar hovliga,
 
 
 
Buncha ekan tasqara, 
 
 
 
Buni eshitib kosa, 
 
 
 
O`zin panaga oldi.
 
 
 
Cho`mich bundoq qarasa,
 
 
 
Hamma yoq oldi –soldi.
 
 
 
Shu payt bosiq ovozda,
 
 
 
- To`xtanglar ! – der samovar,-
 
 
 
Kerakdirsiz ro`zg`orda, 
 
 
 
Hammangiz ham barobar. 
 
 
 
Bu so`zdan barcha idish,
 
 
 
Hushyor tortib qolishdi.
 
 
 
Bir-biridan sekin,
 
 
 
Uzr so`rab qolishdi.
 
 
 
 
 
 
 
 
(S.Oripova) 

---

19 
2-namuna.
Berilgan so`zlarni holat, payt, o`rin, miqdor-daraja ravishlariga 
ajrating, gaplar tuzing.
Astoydil, birin-ketin, bafurja, qalban, ertalab, saharlab, ataylab, atayin, aslo, 
qat`iyan, qishin-yozin, qisman, bexosdan, ichkari, tashqari, olg`a, ko`p, oz.
 
3-namuna.
Quyidagi joy nomlarini o`z ma‟no guruhlariga ko`ra jadval shaklida 
joylashtiring, so`zlarni lug`at tuzgandek alifbo tartibida keltiring.
Cho`lponota, Amudaryo, Yevropa, Afrika, London, Qashqadaryo, Dashnobod, 
Koson, Osiyo, Ellikqal‟a, Shirmonbuloq, G`ijduvon, Tomdi, Samarqand, Beshkent, 
Qamashi, Surxondaryo, Xorazm, Italiya, Uzunko`cha, Uchtepa, Naymoncha, 
Ispaniya, Gruziya, Chorsu, Jartepa, Sariosiyo, Yaponiya, Xovos, G`azalkent, 
Mang`it, Xonqa, Shirmonpazlik, Temirchilik, Avstraliya, O`rtasaroy.
 

Qit’a 
nomlari 
Davlat 
nomlari 
Shahar 
nomlari 
Qishloq
nomlari 
Viloyat
nomlari 
Tuman 
nomlari 
Mahalla 
nomlari 
4-namuna.
Matnni o`qing. Ajratilgan so`zlarning ma‟nodoshini topib, uni 
ro`yxatini tuzing.
Chin dugona 
Zumrad uyiga kelsa, oyisi karovatda yotibdi, isitmasi 
baland
. U hayron bo`ldi, 
darrov choy damlab 
keltirdi
. Sharofat opa choydan ichib, ko`rpaga o`ranib yotdi.
Zumrad qurt boqiladigan uyning eshik va derazalarini ochdi. Xonani 
biroz
 
shamollatdi. Pechkaga 
o
`
t
qalab, uyni isitdi. 
Keyin
o`tirib choy ichdi. Shu 
payt
 
ko`cha eshikdan Hanifa kirib keldi. Ular o`qituvchi bilan chorva fermasiga 
bormoqchi edilar.
Zumrad bir 
zum
o`ylanib qoldi... Hanifa maktabga bordi va 
voqeani
 
o`qituvchisiga tushintirdi. Zumradga 
yordamlashmoqchi
ekanligini aytdi. U 
tezda
 
Zumradlarnikiga qaytib keldi.
 Ikki 
dugona
 Sharofat opaga 
ovqat
 tayyorlashdi.
 
5-namuna.
Mavhum otlarni aniqlang. Yasalishiga diqqat qiling, ular ishtirokida 
gaplar tuzing.
Ovunch, tinch, xurramlik, ahillik, axmoqlik, yupanch, yaxshilik, yomonlik, 
o`kinch. 
 

---

20 
SAYLANMA DIKTANT
1-namuna.
Matndagi sonlarni o`zi bog`langan so`zlar bilan birga ko`chiring va 
qanday so`roqqa javob bo`lishini aniqlang.
Choy
Choy odamlarga juda qadimdan ma‟lum. Kishilar choyni dastlab dori 
o`rnidagina iste‟mol qilishgan. Bundan besh ming yil muqaddam yozib qoldirilgan 
qo`lyozmalardan birida: «Choy kishining ruhini ko`taradi, yurakning ishini 
muloyimlashtiradi, hordiq chiqaradi, tanani tozalaydi va zehnni ravshanlantiradi» - 
deyilgan.
Hozirgi vaqtda bir yilda dunyo bo`yicha taxminan sakkiz yuz ming tonnadan bir 
million tonnagacha choy yetishtiriladi, shuning uchdan bir qismi Hindistonga to`g`ri 
keladi.
Rossiyaga dastlab Mongoliyadan 1638-yilda dori sifatida choy yuborilgan. 
1833-yili Qrimda, 1846-yili Gruziyada tajriba uchun choy ekilgan….