Deviant xulq-atvor va yoshlar sotsiologiyasi

 

Vaziyat № 2. 

Nonushta, «odnoklassniki» va kechki ovqat 

Ogayodagi Ket universiteti (AQSH) professori Uil‘yam Kist muloqotning 

yangi  usullari  uni  xavotirga  solayotgani  haqida  shunday  fikr  bildirgan:  «Men 

kafeda  muk  tushib  o‘z  noutbuklari  ichiga  kirib  ketayotgan  odamlarni 

ko‘rganimda  biz  bir-birimiz  bilan  deyarli  gaplashmay  qo‘yganimizni 

anglayman». Chindan ham, «Facebook», «Twitter», «Odnoklassniki» va «Moy 

mir»  saytlarini  ayrimlar  nonushta,  tushlik  va  kechki  ovqat  singari  kundalik 

ehtiyojlaridan biri deb biladi. Bunga ishonch hosil qilish uchun shunchaki yon-

atrofga  qarash,  yoshlarning  gap-so‘zlariga  quloq  tutish  kifoya.  Avtobusda, 

ko‘chada,  istalgan  joyda  butun  borlig‘i  bilan  telefon,  netbuk  yoki  planshetlar 

«ichiga  kirib  ketgan»  odamlarni  kuzatamiz.  Bundan  uch  yoki  to‘rt  yil  oldin 

«ijtimoiy tarmoqlashish» jarayoni bu qadar shiddatli tus olmagandi.Texnologik 

taraqqiyot  tufayli  ko‘pgina  insoniy  qadriyatlar  o‘zgacha  ko‘rinish  kasb  etdi. 

Lug‘at  boyligimizda  haqiqiy,  kundalik  hayot  («real  life»)  va  «online»  deb 

ataluvchi  virtual  hayot  atamalari  paydo  bo‘ldi.  Oldin  qanaqa  edi? 

Poezdda,samolyotda  biror  odam  bilan  tanishasiz,  suhbatlashasiz  vaqt  o‘tishi 

bilan u odam xotirangizdan, hayotingizdan izsiz yo‘qoladi. Maktabni bitirgach 

sinfdoshlar,  universitetni  tamomlagach  kursdoshlar  bilan  aloqangiz  ma‘lum 

vaqt  uzila-di.  Hozir  esa  tanishlaringizni  «Facebook»  va  «Odnoklassniki» 

saytlaridan  topib,  ular  bilan  muntazam  xabarlashib  turish  imkoniyatingiz  bor. 

Ijtimoiy  tarmoqda  tanishlaringiz  hayoti,  kundalik  ishlari  kaftdagidek  namoyon 

bo‘ladi.Biroq  bu  kabi  muloqotlarning  foydasidan  zarari  ko‘proq,deylik,  siz 

do‘stingizni bir necha oylardan buyon ko‘rganingiz yo‘q, ammo internet orqali 

u  bilan  har  kuni  suhbatlashasiz.Virtual  aloqa  orangizdagi  mehrni  so‘ndiradi, 

---

[- 31 -] 

 

suhbat  shunchaki  quruq  axborot  almashish  jarayoniga  aylanadi.  Oqibatda  bir-

biringizga aytadigan gapingiz qolmaydi.  

Visola QARSHIBOEVA,«Ma‟rifat» muxbiri