Дескриптор предварительного форматирования текста

KIRISH

Bu o‘quv qo‘llanma o‘z hujjatlarini Internet global kompyuter tarmog‘ida chop qilishni hohlovchilar uchun tayyorlangan. Internetning imkoniyatlari qanday ekanligini hech kim bilmaydi. 1996 yildagi ma’lumotlarga qaraganda Internetga ulangan katta mashinalar (serverlar) va lokal tarmoqlar soni 10 mln.dan ortib ketdi. Foydalanuvchilarning aniq soni hech kimga ma’lum emas. Shunisi ma’lumki, u juda katta – butun yer yuzi bo‘yicha bir necha yuz million.
Hujjatni Internetda chop qilish uchun, uni Internetga doimiy ulangan va boshqa serverlar bilan gipermatnlarni uzatish protokoli (HyperText Transfer Protocol yoki http://) yordamida muloqot qila oluvchi serverga joylashtirish yetarli. Bunday serverlar mosligi “xalqaro o‘rgimchak to‘ri” (World Wide Web yoki WWW) nomini olgan. Hujjatni tayyorlashni Internetga chiqish imkoniyatiga ega bo‘lmagan kompyuterda ham tayyorlash mumkin.
HTML nima?
HTML (HyperText Markup Language) termini “gipermatnlarni belgilash tili” ma’nosini anglatadi. HTML ning birinchi talqinini elementar chastitsalar fizikasi Yevropa laboratoriyasi xodimi Tim Berners-Li ishlab chiqqan.
HTML ning birinchi talqini yaratilgandan buyon bir qator o‘zgarishlar yuzaga keldi. Kompyuter olamidagi ko‘plab talqinlar kabi, HTML ham tartiblandi. Bizga HTML ning 2.0, 3.0, 3.2 va 4.0 talqinlari ma’lum. HTML 4.0 talqinini W3C serverida (http://www.w3.org/) topish mumkin.
HTML ni o‘zlashtirish uchun bizga nimalar kerak bo‘ladi?
Bu qo‘llanma bo‘yicha o‘zlashtirish uchun sizga ikkita narsa:

1. 
   Ixtiyoriy brauzer, ya’ni HTML-fayllarni ko‘rish uchun yaroqli bo‘lgan programma (Microsoft Internet Explorer yoki Netscape Navigator).
   
2. 
   Siz tanlagan kodirovkada rus tilini ta’minlovchi ixtiyoriy matnli fayllar redaktori. Agar sizning kompyuteringizda Windows o‘rnatilgan bo‘lsa, Notepad (Bloknot) ham yaroqlidir.
   

Matn redaktoridan HTML-hujjatlarni yaratish uchun, brauzerdan bajarilgan ishlarning nazoratchisi sifatida foydalanamiz.
Hozirgi kunda HTML redaktorlarning ikki turi keng qo‘llanilmoqda.
1-tur. “Nimani ko‘rsang, shuni olasan” turidagi redaktorlar (Netscape Navigator Gold, Microsoft Front Page va h.k.). Foydalanuvchi Microsoft Word yoki Word Perfect turidagi matn prosessorlarida ishlashdagi kabi, o‘zi ishlayotgan hujjatning “ichini” ko‘ra olmaydi. Shuni aytib o‘tish joizki, Microsoft Word yoki Word Perfect yordamida yaratilgan hujjatlarni HTML-hujjatga aylantiruvchi ko‘plab konverterlar mavjud.
2-tur. Aynan HTML-matn redaktorlari (HotDog, Ken Nesbitt Web Editor va boshqalar). Ishlash jarayonida foydalanuvchi HTML-faylning ichki mazmunini ko‘radi va uni “qo‘lda” yoki ma’lum bir HTML elementlarini qo‘yish uchun buyruqlar menyusini chaqirgan holda o‘zgartirishi mumkin. Bunday redaktor bilan ishlash Microsoft Visual Basic yoki Borland Delphi kabi interfaol programmalash muhitida ishlashga o‘xshaydi.
Hozirda HTML ni kengroq o‘rganish uchun bizga matn redaktori va brauzer yetarli bo‘ladi. HTML ni minimal darajada o‘zlashtirgandan so‘ng o‘zingiz yoqtirgan redaktorni tanlashingiz mumkin.