M UHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
811-20 guruh talabasi Abdisalomov
Avazbekning web dasturlash
(labaratoriya) fanidan 1-amaliy ishi
Tekshirdi: Hojiev Suhrob
REJA:
Kirish:
HMTL haqida qisqacha tushuncha.
Sayt haqida:
2.1. Sayt haqida ma`lumot.
2.2. Saytning ishlash prinsipi.
2.3. Saytda ishlatilgan kodlar haqida.
HMTL haqida qisqacha tushuncha.
Internetning WWW xizmati, asosan, web-sayt yoki web-sahifalarga
bog`liq ekan, «Web-sahifalar qanday tayyorlanadi?» deb savol berishingiz
tabiiy. Web-sahifalar maxsus dasturlar asosida tayyorlanadi.Masalan,
Microsoft FrontPage, Macromedia HomeSite, AdobeDreamweaver kabi
muharrirlar, PHP, ASP, JavaScript kabi server skriptlari (ssenariylartili),
XML, HTMLvaboshqalar. Bu dasturlarning barchasi HTML (Hypertext
Markup Language - Gipermatnli markerlash tili) tiliga asoslanadi. HTML
dasturlash tili hisoblanmaydi. Bu tilda hujjat (web-sahifa) tayyorlash uchun
Windowsning «Bloknot» kabi oddiy matn muharriri yetarli.
HTML tilining buyruqlari «<» va «>» belgilari orasiga yoziladi va
deskriptor (ing. tavsiflovchi) yoki teg (ing. tag - yorliq, belgi, alomat) deb
ataladi. Masalan, yozuvi HTML tilidagi hujjatning boshlanishini
anglatadi. Teglar lotin alifbosi harflari yordamida yoziladi, bunda harflar
yuqori yoki quyi registrda yozilishi farqlanmaydi, ya’ni va
bir xil tegdir. Umuman, teglar ikki turga bo`linadi:
1. Juft teglar (yoki konteyner-teglar): tegi uchun tegi
mavjud bo`lib, birinchisi biror amal boshlanishini bildirsa, ikkinchisi shu
amal yakunlanganini bildiradi.
2. Juftmas teglar: ko`rinishdagi teg ochiladi, yopilishi shart
emas, masalan, o`zidan keyingi matnni yangi satrga o`tkazuvchi
tegi
kabi.
HTML-hujjat — «html» yoki «htm» kengaytmali matnli fayl bo`lib,
u oddiy matn muharririda teglar qo`llab yozilgan matn. HTML-hujjat
va teglari orasida yozilgan bo`ladi. HTML-hujjat
xotiraga yuklansa, u ekranda web-brauzer yordamida web« sahifa
ko`rinishida aks etadi.
HTML-hujjat, odatda, ikkita bo`limdan iborat bo`ladi. Birinchisi
HEAD (ing. bosh qism yoki sarlavha) bo`limi bo`lib u va
teglari orasida joylashadi. Ikkinchi BODY (tana) bo`limida4
hujjatni mazmuni aks etadi va u va juft teglarini yozish tavsiya
etiladi, lekin majburiy emas.
Web-sahifaga kiritilishi lozim bo`lgan yana bir element - web- sahifa
nomi bo`lib, nom kiritish uchun juft
tegi qo`llaniladi. Web-sahifada bu teg bir marta
ishlatiladi. Web-sahifa nomi web- brauzerning
sarlavha satrida aks etib, web-sahifaning ichida
ko`rinmaydi. Shu sababli uni web-sahifaning
istalgan joyiga (odatda, HEAD bo`limida) yoziladi. Web-sahifaga istalgan
nom, masalan, o`z ismingizni berishingiz mumkin. HTML tili muttasil
rivojlanib bormoqda. O`z navbatida web-brauzerlar ham yangilanib turibdi.
Hozirgi kunda web-sahifa tayyorlash uchun asosan HTML-4 tilidan
foydalaniladi. Uning ba’zi buyruqlarini «eski» web-brauzerlar (Internet
Explorer-4 yoki Internet Explorer-6) bajara olmaydi. Ma’lumki, turli webbrauzerlar, masalan, Internet Explorer, Opera, FireFox, Mozilla va Netscape
bir biridan farq qiladi. Shu sababli bitta HTML-hujjat turli web-brauzerlarda
farqlanib aks etishi mumkin.
Eng sodda web-sahifa faqat matndan iborat bo`ladi. Biz ham websahifa tayyorlashni matn joylashtirishdan boshlaymiz. Buning uchun
Windowsning Bloknot matn muharririni ishga tushiramiz (boshqa matn
muharriridan foydalansa ham bo`ladi). Web-sahifa, odatda, matnlar kabi
sarlavhadan boshlanadi. Bu bizning birinchi web-sahifamiz bo`lgani uchun,
unga «Bu mening birinchi web-sahifam» - deb, sarlavha yozamiz. Buning
uchun Bloknot dasturining ishchi maydoniga 1-rasmdagi matn kiritiladi.
Bu matnda , , , , ,
, , -
ma’lumotlar bo`limiboshlanishini,
Do'stlaringiz bilan baham: |