Denov tadbirkorlik va pedagogika istituti

1.3.Fuqarolar nizosi davri

• 1.3.Fuqarolar nizosi davri
• 1800-yil, yoz Kapitan Jon Malkolm boshchiligidagi Britaniya diplomatik missiyasi Tehronga keldi va Rossiyaning Kavkaz mintaqasida kuchayishidan xavotirda bo'lgan Shoh bilan mudofaa shartnomasini tuzdi. Angliya Rossiya va Fransiyaning yaqinlashishidan qo'rqib, buni hindlarning mulkiga tahdid deb bildi.
• 1801-yilda Gruziya Rossiyaga qoʻshib olinib, Erivan rus qoʻshinlari tomonidan qamal qilinganidan soʻng, shoh Angliyaga yordam soʻrab murojaat qildi, bu esa oʻz va’dalarini buzdi. 1805-yil Napoleonning elchisi Romyeu Eronga keldi, u tez orada sirli sharoitda vafot etdi. Uning oʻrniga Jober, Xuannin de Lablansh, Bontanslar taxtga oʻtirdilar.Fet Ali Shoh va uning vorisi Abbos Mirzo Rossiya bilan urushda Fransiyadan yordam olishga umid qilishdi. 1805-yil Buxoro amiri Haydarning elchisi va Toshqoʻrgʻon hukmdori Klichxonning Kobulga kelishi. Shujo ul-Mulk va Buxoro amirining qizining nikohi. 1806-yil Shujo ul-Mulkning Derajot va Sindga maliat (soliq) yig‘ish yurishi. Shuja ul-Mulk qo'shinini baloch (kelat) xoni Nosirxon Baluch qo'llab-quvvatladi va u o'z o'g'li Muhammadni 12 ming otliq otryad bilan ko'plab piyoda askarlar bilan yubordi. 1807-yil 4 mayda Shohning elchisi Mirzo Rizoxon Napoleonning Sharqiy Prussiyadagi Finkenshteyndagi qarorgohiga keldi.

2.1.Birinchi ingliz-afg‘on urushi

• 2.1.Birinchi ingliz-afg‘on urushi
• 1838-yil 1-oktabrda lord Oklend o‘zining ittifoqchisi Ranjit Singx va Do‘st Muhammadning ishlarini tinchlik yo‘li bilan hal qila olmasligi, shuning uchun Do‘st o‘rniga Shoh Shujo ul-Mulk kelishi kerakligi haqida bayonot berdi. Shuja Britaniya Hindistoni hukumatining qoʻgʻirchogʻi boʻlishga va taxtni unga qaytarish evaziga Peshovarni sikxlarga berishga rozi boʻldi. Britaniya qo'shinlarining birinchi ekspeditsiyasi dastlab muvaffaqiyatli rivojlandi. G'azna va Kobul olindi, Do'st taslim bo'ldi, Shuja hukmronlik qildi. Biroq, ingliz armiyasi qashshoqlashgan mamlakatda tartibsizliklarga duch keldi va Do'stning o'g'li Muhammad Akbarxon boshchiligidagi partizan qarshilik kuchaydi. 1841-yil oxirida inglizlar Kobuldan chekinishga majbur bo'lib, zobitlarning xotinlari, bolalari, barcha siyosiy amaldorlar va keksa qo'mondon general-mayor Jorj Elfinston (Uilyam Jorj Keyt Elfinston) boshchiligidagi armiya shtab-kvartirasini garovga qoldirdilar. Jalolobod yo'lida safda qolganlar butunlay yo'q qilindi. Inglizlar qo'lidagi so'nggi qal'alar - Jalolobod va Qandahor qamalda edi. 1842- yil bahorida general-mayor Jorj Pollok (ser Jorj Pollok) qo'mondonligi ostida jazo ekspeditsiyasi bo'lib o'tdi. U qamal qilingan garnizonlarni to'sib qo'ydi, garovga olinganlarni ozod qildi va o'n minglab o'liklarni, ochlikni va inglizlar tashrif buyurgan barcha shaharlarning xarobalarini qoldirib, Hindistonga qaytib keldi.