Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti tarix va falsafa kafedrasi

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
DENOV TADBIRKORLIK VA PEDAGOGIKA INSTITUTI
TARIX VA FALSAFA KAFEDRASI
KATTA O’QITUVCHISI
NAZIROV BAXTIYOR
SAFAROVICH
14-Mavzu: XIX asr oxiri XX asr boshlarida Buxoro amirligida ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy hayot
Ma’ruzachi: B.S. Nazirov
Denov 2021

• Режа:
• Buxoro amirligining ma’muriy-hududiy tuzilishi. Aholining etnik tarkibi va soni.
• Buxoro amirligida ijtimoiy-siyosiy ahvol.
• Qishloq xo’jaligi. Buxoro amirligi hududida temir yillar qurilishi.
• Buxoro amirligida xalq norozilik harakatlarining o’sib borishi vaqo’zg’olonga aylanishi.

XIX asr oxirida Buxoro amirligi aholisi 2 million kishi atrofida bo`lgan. Uning tarkibiga Zarafshon vodiysi, Qashqadaryo, Surxondaryo vohasi va hozirgi Tojikiston hududining ayrim viloyatlari, hozirgi Turkmanistonning Murg`obgacha bo`lgan bir qismi kirar edi. Shahar va qishloqdagi aholining ko`pchilik qismida o`zbeklar, tog` va tog`oldi joylarida tojiklar yashar, Marvning janubiy hududlarida turkmanlar, shimoliy va sharqiy yerlarda qozoq va qirg`izlar yashar edi.
XIX asr oxirida Buxoro amirligi hududi 200 ming kv.km ni tashkil etar edi. Aholining asosiy mashg`uloti hunarmandchilik, dehqonchilik va chorvachilik edi. Ancha katta shaharlari: Buxoro (poytaxt), Chorjo`y, Kitob, Shahrisabz, Denov edi. Zarafshon, Qashqadaryo, Surxondaryo va boshqa vodiylar Buxoro amirligi tarkibiga kirardi.
Бухоронинг сўнгги амири Саййид Амир Олимхоннинг 1927 йилги маълумотларига кўра, ХХ аср бошига келиб “Бухоро мамлакати Амударёнинг шарқий соҳилларидан, яъни, Россия Помиридан то Хиванинг кенг давлатларигача чўзилиб боради. Бухоро шимол тарафдан Қизилқум саҳроси билан, Шарқ тарафдан Сирдарё ҳамда Хўқанд хонлиги билан, жанубда эса Афғонистон, ғарбда туркман ўлкаси ҳамда Хива дашти билан чегарадош ”