Dekart koordinatalari. Tekisli

. 5 .A(3;5)
. 4
. 3
. 2
. 1

-4 –3 –2 –1 0 1 2 3 4
x
. . . . . . . . x
.
.-2
.-3
.-4 .B(2;-4)

Yechilishi:

5;3 nuqtani yasash uchun  abssissalar o’qidan 3 birlik va У ordinatalar o’qidan 5 birlik ajratamiz, 3 birlik kesmaning oxiridan У ga, 5 birlik kesmaning oxiridan esa  ga parallel to’g’ri chiziqlarni o’zaro kesishguncha davom ettiramiz. Ularning kesishish nuqtasi izlangan 3;5 nuqta hosil bo’ladi.
Тekislikda 1;4 nuqtaning o’rnini belgilash uchun  o’qidan 1 birlik va У o’qining manfiy yo’nalishida -4 birlikni aniqlaymiz hamda yuqoridagidek parallel to’g’ri chiziqlar o’tkazib, ularning kesishish nuqtasi 1;4 ekanligini aniqlaymiz.
2-misol. С0;3 va D4;0 nuqtalarni yasang hamda ularni o’zaro tutashtiring.
Yechilishi: С0;3 nuqtaning koordinatalari х0 va у3 dan iborat. х0 - abssissalar o’qining boshida, у3 esa ordinatalar o’qidan ajratilgan 3-birlikdan iborat. Demak, С0;3 nuqta У o’qida yotadi.
у
C 3
11 .
11 .
. D
. . . . х
0
D4;0 nuqtaning tekislikdagi o’rni xuddi yuqoridagidek topiladi. Ammo bu nuqta  o’qida yotadi. ^С va D nuqtalarni o’zaro tutashtirsak, СD kesma hosil bo’ladi.

Mustaqil yechish uchun mashqlar.
1. Sonlar o’qida А5, В3 va С2 nuqtalarni belgilang.
2. Sonlar o’qida D3, Е0, F8, va Q1 nuqtalarni yasang.
3. Agar А2 va В5 nuqtalar berilgan bo’lsa, bu nuqtalar orasidagi masofani toping.
4. С3 va D1 nuqtalar berilgan. CD nurning uzunligini va yo’nalishini aniqlang.
5. Havo harorati tush paytida ^18C, kechqurun esa ^8 bo’ldi. Shu davr ichida Havo
harorati qanday o’zgardi?
6. А5, В6, С4 nuqtalar berilgan bo’lsa, quyidagi kesmalarning u’zunliklarini toping:
а)АВ?; б)АС?; в)ВС?; г)СВ?; д)СА?.
7. Тekislikda quyidagi nuqtalarni yasang:
А1;4, В3;1, С0;5, D4;0, Е3;0.
8. А0;6, В4;5 va С2;5 nuqtalar berilgan. Nuqtalarni ketma- ket tutashtiring va
hosil bo’lgan figurani nomlang.
9. А5;5, В5;2 va С2;2 nuqtalarni ketma-ket tutashtirish natijasida uchburchak hosil
bo’ladi. Shu uchburchakning turini aniqlang.
10. А0;2, В2;1, С3;1, D2;3, Е0;4, F2;3, va P2;1 nuqtalarni yasang va
ularni ketma-ket tutashtirishdan hosil bo’lgan figurani nomlang.