Декабрь 2020 10-қисм

Декабрь  2020  10-қисм
Тошкент
ZAMONAVIY O‘QITISH USLUBLARI. PEDOGOGIK TEXNOLOGIYALAR.
Najimova Aysara Dyusenbayevna
Nukus davlat pedagogika institute 
Boshlang‘ich ta‘lim kafedrasio ‘qituvchisi
Telefon: :[phone]
[e-mail]
Annotatsiya: Ushbu tezisda dars jarayonlaridagi zamonaviy metodlarning o‘rni va ahamiyati, 
turli uslub va metodlar, pedogogik texnologiyalarning mazmun-mohiyati haqida so‘z boradi.
Kalit so‘zlar: zamonaviy o‘qitish, kichik guruhlar, aqliy hujum, muammoli o‘qitish, pedoggik 
texnologiyalar, ta’lim texnologiyasi.
So‘nggi  yillarda  Respublikamizning  taniqli  pedagog  olitnlari  tomonidan  o‘quv  jarayoniga 
pedagogik  texnologiyani  joriy  etish  bo‘yicha  samarali  izlanishlar  olib  borilmoqda.  pedagogik 
texnologiya  tushunchasi  ilmiy  maqolalarda,  anjuman  ma’ruzalarida,  davriy  nashrlarda 
o‘z  aksini  topmoqda.  Respublikamizning  taniqli  olimlari  R.x.Jo‘raev.  U.N.Nishonaliev. 
N.S.Sayidaxmcdov.  B.L.Faberman:  Rossiva  pedagogik  olimlari  B.p.Bespalko,  M.V.KJarin, 
N.I’.Talizina,  L.M.Fridman. V.Slastyonin.  N.N.Mixaylov: Amerika.  G‘arbiy  Evropa  va  boshqa 
davlatlar olimlari B.Blum, J.KerroI. Golbraynt. T.Sokomoto o‘z ilmiy tadqiqotlarida ‘”pedagogik 
texnologiya” tushunchasining mohiyati va ahamivatini ochib berishga munosib hissa qo‘shganlar.
O‘qitishga texnologik yondashish, ya’ni o‘quv jarayonini ham ishlab chiqarish jarayoni kabi 
takrorlariuvchan  xarakterga  ega  bo‘Hshini  ta’minlashga  oid  dastlabki  izlanishlar  asrimizning 
xx asrning 50 yillarida amerikalik pedagog olimlar tomonidan olib borilgan. xususan, “ta’lim 
texnologiyasi”  iborasi  ham  birinchi  marta  amerikalik  olim  B.Skiner  tomonidan  ishlatilgan.  U 
“ta’lim texnologiyasi -psixologiya fani yutuqlarini pedagogik amaliyotda qo‘llashdan iborat”, deb 
ta’riflagan. Bu ta’rifga asosan shuni ta’kidlash lozimki, hozirgi kunda “pedagogic texnologiya” 
tushunchasiga “yangi”. “ilg‘or”. “progressiv” kabi so‘zlarni qo‘shib aytilish ham nisbiydir.
Tegishli adabiyotlarni tahlil qilish “pedagogik texnologiya” tushunchasi o‘zining rivojlanish 
tarixiga  ega  ekanligini  ko‘rsatdi.  xorijiy  mutaxassislar  bu  tushunchaningnvojlanishini  uch 
bosqichga bo‘lib o‘rganish lozim deb hisoblaydilar. 
Ma’lumki. o‘qitish metodikasi ko‘p hollarda o‘quv jarayonini tashkil etish va olib borishga oid 
tavsiyalar yig‘indisidan iborat bo‘lsa, pedagogik texnologiya bundan farqli o‘laroq. birinchidan, 
yakuniy natijani kafolatlaydi, ikkinchidan esa. bo‘lajak o‘quv jarayonini ham loyihalaydi.
Ta’lim jarayonidagi o‘qitish metodlari haqida so‘z borar ekan, avvalo dars jarayonini to‘g‘ri 
tashkil  etish  uchun  o‘quvchining  shaxsiy  qobiliyatlarini  inobatga  olish  zarur.  Bunda  quyidagi 
metodlarda foydalanish mumkin.