Декабрь 2020 10-қисм
Тошкент
MAKTABDA KIMYO DARSLARIDA RAQAMLI LABARATORIYALARDAN
FOYDALANISH ORQALI DARS SIFATINI OSHIRISH METODLARI
Mirdadayeva Shoxista
Namangan viloyati Yangiqo‘rg‘on tumani
31-maktab kimyo fani o‘qituvchisi
Shohista_scholl31@gmail.com
+998939470289
Annotatsiya: ushbu tezisda umumiy o‘rta ta’lim maktablarida raqamli labaratoriyalardan
foydalanish orqali ta’lim sifatini oshirish usullari haqida so‘z yuritamiz.
Kalit so‘zlar: Virtual labaratoriya, Raqamli labaratoriya, Kimyoviy reaksiyalar, Virtual
kuzatuv kimyo darslarida innovatsion axborot-kommunikatsiya o‘quv qo‘llanmalariga raqamli
laboratoriyalar - laboratoriya eksperimentini o‘tkazish uchun uskunalar va dasturlar kiradi.
Bular kimyoviy eksperimentlaridan ma’lumotlarni yig‘ish va tahlil qilish uchun uskunalar va
dasturiy ta’minot to‘plamlari. Sinfda o‘qituvchilar tomonidan ishlatilishi mumkin bo‘lgan raqamli
sensorlarning keng doirasi va raqamli mikroskoplar bunga misoldir.Raqamli laboratoriyalar
NOVA5000 yoki USB-link asosida ishlaydi - bu zamonaviy kimyoviy laboratoriyasining
rivojlanishidagi sifatli usul hisoblanadi. O‘rnatilgan o‘lchov interfeysi 4 tagacha raqamli
datchiklarni birlashtiradi. Kimyo laboratoriyasida bu o‘quvchilarning individual va guruhiy
faoliyati turlarini sezilarli darajada kengaytiradi. Bu usulning kichiuk kamchiligi barcha
dasturlar rus va ingliz tilida. Dasturiy materiallar butunjahon raqamli ta’lim korporatsiyalari va
o‘qituvchilari tomonidan kimyo fanini o‘qitishda zamonaviy ilmlarni tadbiq qilgan holda ishlab
chiqilgan.Tabiiy fanlarni zamonaviy maktabda o‘qiyotganda o‘quv materialining ravshanligi
katta ahamiyatga ega. Ko‘rinishlilik o‘rganilayotgan mavzuni tez va chuqurroq o‘zlashtirishga
imkon beradi, qiyin masalalarni tushunishga yordam beradi va mavzuga qiziqishni oshiradi.
Afsuski, ilgari kimyo bo‘yicha laboratoriya ishlari uchun uskunalar odatda mikroskoplar va tayyor
preparatlar yoki reaktivlar to‘plami bilan cheklangan. Shuning uchun, asarlarning aksariyati faqat
tavsiflovchi edi. O‘rganilgan mavzular bo‘yicha film va video materiallarning mavjudligi ham
muammoni hal qilmadi, chunki bu bolalarning ishda qatnashishiga imkon bermadi. Raqamli
laboratoriyalar - bu tabiatshunoslik bo‘yicha turli xil maktab tadqiqotlarini o‘tkazish uchun yangi,
zamonaviy uskunalar. Ularning yordami bilan maktab dasturiga kiritilgan ishlarni va umuman
yangi tadqiqotlarni amalga oshirish mumkin. Laboratoriyalardan foydalanish, ish jarayonida
ham, natijalarni qayta ishlashda ham laboratoriya to‘plamiga kimyo (yorug‘lik, namlik, nafas
olish, kislorod kontsentratsiyasi, yurak urishi, harorat, kislotalilik va boshqalar uchun sensorlar)
to‘plamiga kiritilgan yangi o‘lchov asboblari tufayli ko‘rinishni sezilarli darajada oshiradi…),
Raqamli laboratoriyaning jihozlari universaldir, u turli xil eksperimental qurilmalarga kiritilishi
mumkin, “dala sharoitida” o‘lchovlarni amalga oshiradi, o‘quvchilar va o‘qituvchilar uchun vaqtni
tejaydi, o‘quvchilarni ijod qilishga undaydi, bu esa o‘lchov parametrlarini osongina o‘zgartirishga
imkon beradi. Bundan tashqari, video-tahlil dasturi sizga videokliplardan ma’lumotlarni olish
imkonini beradi, bu sizga misol sifatida foydalanish va o‘quvchilarning o‘zlari tomonidan
suratga olingan hayotiy vaziyatlarni va o‘quv va ommabop videofilmlarning miqdoriy miqdorini
o‘rganishga imkon beradi. Kimyo darslarida raqamli laboratoriyalardan foydalangan holda
o‘quvchilar turli laboratoriya ishlarini bajarish bilan bir qatorda sinfdan tashqari tadqiqotlarni
ham, masalan, Elektroliz jarayonini o‘rganish (oqim va kuchlanish sezgichlari). Shisha ichimlik
suvi va mineral suvning (kislota sensori) turli xil namunalarining kislotaliligini o‘rganish, Gaz
qonunlarini tekshirish. Ekzotermik (mis xloridning alyuminiy bilan o‘zaro ta’siri) va endotermik
(pishirish sodasining limon kislotasi bilan o‘zaro ta’siri) reaktsiyalarini o‘rganish. Kimyoviy
katalizni o‘rganish (MnO2 ishtirokida N2O2 ning parchalanishi). Yoqilg‘i yonishining issiqlik
ta’sirini o‘rganish. va boshqalar Namoyish eksperimentida CL-dan foydalanilganda, tajribalar
shu qadar samarali va vizual bo‘ladiki, o‘quvchilar nafaqat mavzuni tezda anglashlari va eslab
qolishlari, balki topilgan narsalarni tasdiqlovchi ko‘plab kundalik misollarni topishlari va savollarga
osonlikcha javob berishlari mumkin bo‘ladi. CLning noyob imkoniyatlarini alohida ta’kidlashni
istardim. Barcha zamonaviy o‘quv dasturlarida atrof-muhitni muhofaza qilish muammolariga
tobora ko‘proq e’tibor berilmoqda. Amaliy mashqlar va ekskursiyalar ushbu sohani to‘liq o‘rganish
104
Do'stlaringiz bilan baham: |