Davolash va Tibbiy pedagogika fakulteti 5

Klinik kechishi 
Bachadon nayidagi o‘sib boruvchi (uzilmagan)  homiladorlik. 
Erta davrlarida normal  homiladorlikka o‘xshab ketadi. Anamnezida yalliglanish jarayoni yoki uzoq 
vaqt  bepushlik  bo‘lgani  aniqlanadi.  Birinchi  haftalarda  bachadon  homiladorlik  muddatiga  mos  keladi. 
Keyinchalik esa muddatidan orqada qolib boradi. Bachadon noksimon shaklda bo‘ladi. Bachadon ortiqlari 
sohasida yumshoq,ogriqli, kolbasasimon shaklda hosila aniqlanadi. U harakatchan bo‘ladi . Qin orqali orqa 
gumbazga  kirib  bachadon  bo‘yni  bir  oz  oldinga  (qovga)  ko‘tarilsa,  ogriq  seziladi.  Ayol  stastionarga 
yetkazilib  qattiq  nazorat  qilinadi.  Odatda  o‘suvchi  homiladorlik  2-3  oylik  muddatida  aniq  paypaslanadi, 
bachadon  yon  tomonida  yumshoq  uzunchoq  hosila  aniqlanib,  qin  yon  gumbazlari  sohasida  pulsastiya 
beradi.  hosila  kattaligi  4  haftalik  muddatda  qush  tuxumidek  kattalikda  bo‘ladi.  Kech  muddatlarida  qin 
gumbazlari orqali homila qismlari va uning harakatini aniqlash mumqin. hozirgi vaqtda UTTda aniqlanadi 
hamda laparoskopiya orqali aniqlab  davolash mumqin. 
Nay  4-6  haftaligida,  ba‘zi  paytlari  2-3haftaligida  yoriladi.  Yorilishiga  sabab  nay  shilliq  qavatining 
destiduallanishi, bachadonnikiga qaraganda sust bo‘ladi, u funkstional va bazal qavatga bo‘linmaydi, shilliq 
osti  qavatining  ham  yo‘q,  mushak  qavati  ham  bachadonnikiga  qaraganda  sust rivojlangan.  Sho`nga  ko‘ra 
hujayra trofoblasti va xorion vorsinkasi nay devoriga tez o‘sib kiradi va uning butunligini buzadi. Agar nay 
yuqoriga  yarim  aylanasidan  yorilsa  ,homila  tuxumi  chiqib  erqin  qorin  bo‘shligiga  quyiladi.  Agar  pastki 
yarim  aylanasidan  yorilsa,  homila  tuxumi  va  gematoma  bachadonning  keng  boylami  varaqlari  orasida 
bo‘ladi.  Nay  yorilganda  homila  tuxumi  qorin  bo‘shlig`ida  bo‘lsa,  "o‘tkir  qorin"  belgilari  paydo  bo‘ladi: 
anemizastiya,  hushidan  ketish,  bosh  aylanishi,  qorinda  kuchli  og`riq,  shok  belgilari-qon  bosimining 
pasayishi,holsizlik kuzatiladi. 
Agar  nay  yorilganda  bachadonning  keng  boylamiga  qon  quyilsa,  anemiya,  shok,  qorindagi  og`riq 
belgilari  sust  rivojlangan  bo‘ladi.  Yig`ilgan  qon  (qorin  bo‘shlig`iga  yoki  nay  ichida)  so‘rilib  laxta  hosil 
qiladi  va  bu  ichki  a‘zolarning  qorin  parda,  ichaklar  ,  charvi  ,  siydik  pufagi  bilan  qisib  qo‘yadi,  shuning 
natijasida  qorinda  og`riq,  algomenoreya,  bepushlik  belgilari  paydo  bo‘ladi.  Ba‘zan  xavfli  o‘smaga 
(xorionepitelioma) olib kelishi mumqin. 

---

84