Davolash va Tibbiy pedagogika fakulteti 5

Etiologiyasi va patogenezi 
Fiziologik  sharoitda  uruglangan  tuxum  hech  qanday  to‘siqsiz  bachadon  naylari  orqali  bachadon 
bo‘shligiga o‘tadi. Me‘yorda trofoblast tuxum bachadon bo‘shligiga tushgandan keyin hosil bo‘lishi kerak. 
(trofoblast tuxumning ma‘lum bir joyda o‘rnashib, mahkamlashib olishida asosiy o‘rinni egallaydi). Agar 
trofoblast  tuxumning  bachadon  bo‘shligiga  tushishidan  oldin  paydo  bo‘lsa,  bachadondan  tashqari 
homiladorlik kelib chiqadi. 
Bachadondan  tashqari  homiladorlikning  eng  ko‘p  uchraydigan  shakli  naydagi  homiladorlikdir. 
Buning asosiy sabablari quyidagilardan iborat: 

---

83 
 
1.Yalliglanish jarayonlari. 
2.Jinsiy a‘zolarning noto‘gri rivojlanishi (infantilizm). 
3.Bachadon naylarining kistalari yoki xavfsiz o‘smalari. 
4.Nay endometriozi. 
5.Bachadon nayi atrofidagi chandiqli jarayonlar. 
6.Uruglangan tuxum hujayra migrastiyasi. 
Ko‘pchilik  ayollarda  saris  tana  ektopik  homiladorlik  joylashishining  qarama-qarshi  tomonidagi 
tuxumdonda topiladi.  
a)  tashqi  migrastiyada  (masalan,  o‘ng  tuxumdondan  chap  bachadon  nayiga  qorin  bo‘shlgi  orqali 
o‘tadi  yoki  aksincha)  blastostista  kattalashib  ketib  nayning  ingichka  bo‘yin  oldi  qismidan  o‘ta  olmay 
qoladi. 
b)  ichki  migrastiyada  esa  uruglangan  tuxum  hujayra  bachadon  orqali  qarama-qarshi  tomondagi 
nayga o‘tadi.  
7.Haddan tashqari ruhiy zo‘riqishlar.  
Bunda  "tuxumni  qabul  qilish  mexanizmi  "buzilib  nay  muskullarini  uzoq  vat  spazmiga  va 
antiperistaltikasiga  olib  keladi.  Natijada  tuxumning  naydan  transportirovka  qilinishi  seqinlashadi  va 
bachadondan tashqari homiladorlik yuzaga keladi (gormonlar muvozanati buziladi). 
Yalliglanish  jarayonlari  bo‘lganda  nay  shilliq  qavatlari  shishib,  fibroz  va  chandiqli  o‘zgarishlar 
paydo  bo‘ladi.  Nay  ichi  torayadi,  kiprikchali  epiteliylar  xarakati  buziladi.  Nay  harakati  seqinlashib 
urug`langan tuxum hujayra turib qoladi va shu erda rivojlanadi. 
Infantilizmda ham naylar ingichka uzun bo‘lib, urug`langan tuxum hujayrani o‘tkazib bera olmaydi. 
Neyrogumoral boshqarilish ham buziladi.