Davlatlar nomlarining etimologiyasi

DAVLATLAR NOMLARINING ETIMOLOGIYASI 

BOBURJON MAVLONOV 

 

 

- 9 - 

 

1448-yili bu hududning oliy qo’mondoni bo’lgan Stefan Bikchichga imperator Fredrik 

IV tomonidan berilgan.  

Botsvana  -  mamlakatda  ko’pchilikni  tashkil  etuvchi  Tswana  etnik  guruhi 

sharafiga  nomlangan  ("bo"  -  obyektlar  sinfini  anglatuvchi  prefiks).  Oldingi  nomi 

Bechuanalend.  (Bechuana  -  'Tsvana'  ning  eski  shakli).  1966-yilda  Bechuanaland 

Millatlar  Hamdo'stligi  doirasida  mustaqillik  e'lon  qildi  va  o'z  nomini  "Botsvana"  ga 

o'zgartirdi. 

Bolgariya  -  mamlakat  nomi  IV  asrdan  boshlab  Shimoliy  Qora  dengizi  dashtlari 

va  Volga  daryosining  quyi  oqimidan  Kaspiy  va  Shimoliy  Kavkazgacha  bo’lgan 

hududlarda  yashagan  va  VII  asrning  2-yarmida  Bolqon  yarim  orolining  shimoliy 

hududlari,  Dunay  daryosining  quyi  oqimiga  ko'chib  kelib,  o'z  davlatiga  asos  solgan 

turkiy  "bulg'or"  qabilalari  nomidan  kelib  chiqqan.  Ba'zi  tarixchilar  bulg'orlarning 

turkiy  qabilalar  sifatida  belgilanishini  shubha  ostiga  olib,  ularning  Shimoliy  Erondan 

kelib  chiqqanliklarini  taxmin  qiladilar.    "Bulgarlar"  etnonimi  eski  turkiycha  bulģha 

so'zidan  "aralashtirmoq"  (o’zbekcha  "bulg'amoq"  fe'liga  o’xshash)  olingan  bo’lishi 

mumkin,  deb  taxmin  qilinadi.  Mamlakat  nomining  paydo  bo'lishining  muqobil 

gipotezasi Volga daryosi nomi asta-sekin talaffuzda o’zgarishidan hosil bo’lgan degan 

farazlar ham mavjud: Volga - Volgari - Volgariya - Bolgariya ko’rinishida. 

Burkina-Faso  -  "halol  odamlar  yurti".  Avvallari  mamlakat  Burkina-Fasodan 

boshlanuvchi  ikkita  asosiy  daryo  -  Oq  va  Qora  Volt  -  sharafiga  Yuqori  Volta  deb 

nomlangan.  

Burundi - Rundi tilida gapiruvchilar yurti. 

D 

Daniya - hind-yevropa tillariga mansub "dhen" so’zi "past" yoki "yassi" degan, 

nemischa  "mark"  -  chegara  hududi  yoki  chegara  o’rmonlari  ya'ni  mamlakat  nomini 

yassi  chegara  o’rmonlari  deya  tarjima  qilish  mumkin  (mamlakatning  inglizcha  nomi 

Denmark).  Bu  nom  Gotlar  tomonidan  o'z  yerlarini  Skaniyadan  (Shvetsiyaning 

janubidagi  tarixiy  mintaqa)  ajratib  turuvchi  o’rmonlarni  nomlashda  ishlatilgan. 

Toponim  Yutlandiya  yarim  orolida  antik  davrlarda  yashagan  germanlarning  "den" 

qabilasining nomidan kelib chiqqan degan taxminlar ham mavjud.  

Dominikan respublikasi - lotincha "Dies Dominica" (yakshanba) so’zidan olingan. 

X.Kolumbning orolga birinchi marta tushgan kuni sharafiga. 

E 

Ekvador - ispan tilidagi "ekvator" so’zining aynan o’zi. 

Ekvatorial Gvineya - Pospelovning ma'lumotiga kora, "Gvineya" barbar tilidagi 

"aguinaoui"  so'zining  buzilgan  shakli  bo’lib,  "soqovlar"  degan  ma'noni  anglatadi 

(barbarlar o’zlaridan quyi hududda yashovchi va o’zlarining tilini tushunmaydigan bu 

---