Davlatlar nomlarining etimologiyasi

DAVLATLAR NOMLARINING ETIMOLOGIYASI 

BOBURJON MAVLONOV 

 

 

- 7 - 

 

B 

Bagama orollari - ispancha BagaMar (tarj. sayoz dengiz). Ispan konkistadorlari 

shu  tarzda  orollarni  ularni  o’rab  turgan  suvlarning  xarakteristikasi  orqali  ham 

nomlashgan. 

Bahrayn - arabcha "bahr" - 'dengiz' so’zining ikkilik shakli, ya'ni  - "ikki  dengiz" 

(نيرحب). Aslida arab tilida 'ikki dengiz' ma'nosini "bahraan" so’zi beradi. Bahrayn so’zi 

uning  qaratqich  kelishigidagi  shaklidir.  Ammo  mamlakatning  to’liq  nomi  Bahrayn 

qirolligi  ya'ni  mamlakatul  barhayn  (نيرحبلا  ةكلمم)  hisoblanadi  va  bu  birikmada 

"bahraan"  so’zi  qaratqich  kelishigi  shaklida  bo’ladi.  Ko’pincha  "qirollik  (ةكلمم)  so’zi 

iste'molda  tushirib  qoldirilganligi  sababli  Bahrayn  degan  nom  saqlanib  qolgan 

(bahraan  degan  nom  umuman  ishlatilmaydi).  Ikki  dengiz  deyilganda  aynan  qaysi 

dengizlar  nazarda tutilishi haqida hanuz  bahs ketadi. Bahrayn Arabiston yarim oroli 

va Qatar yarim oroli bilan o’ralgan ko'rfazda joylashgan va ba'zi insonlar ikki dengiz 

deganda  shu  ko'rfazning  orolning  ikki  tomonidagi  suvlari  nazarda  tutilgan  deb 

hisoblashadi.  Boshqalari  esa  bunda  gap  Bahraynning  Fors  ko’rfazidagi  joylashuvini 

nazarda tutadilar. Bu holatda "ikki  dengiz" uni shimolda Eron va janubda Arabiston 

yerlaridan ajratib turadi. 

Bangladesh  -  bengalchada  "Bangla"  so’zi  bengal  tilida  so’zlashuvchi  odamlar, 

"desh"  so’zi  “mamlakat”  ma'nolarini  anglatadi  (Hindistonning  ba'zi  shtatlarining 

nomida  ham  desh  so’zini  uchratish  mumkin.  Masalan:  Uttarpradesh  –  shimoliy 

mamlakat). Ya'ni Bangladesh bu bengal tilida so’zlashuvchilar mamlakati. Darhaqiqat, 

mamlakat  aholisining  98%  ini  bengallar  tashkil  etadi.  Mamlakat  1947-yilgacha 

Hindiston (1971-yilgacha Pokiston) tarkibida bo’lgan  

Barbados  -  portugal  tadqiqotchisi  Perdo  Akampos  tomonidan  "Los  Barbados" 

(sersoqol) deb nomlangan. Bu nom oroldagi fikus daraxtlarining ko’rinishiga nisbatan 

qo’yilgan. 

Belarus  -  Oq  Rus.  Avvallari  Belarusiya  -  oq  Rossiya  bo’lgan.  Bu  nom  SSSR 

parchlangandan  so’ng  Belorus  va  Rossiya  alohida  davlatlar  ekanligiga  urg’u  berish 

maqsadida  o’zgartirilgan.  Davlarning  "Belorus"  yoki  "Belorusiya"  deb  atalishi 

borasida dunyo hamjamiyatida haligacha bahsli holatlar mavjud. 

Belgiya  -  Belgiya  tarixan  Quyi  yerlar  deb  nomlanuvchi  mintaqaning  bir  qismi 

bo'lgan va bu mintaqa hozirgi Benilyuks (Belgiya, Niderlandiya va Lyuksemburgni o'z 

ichiga oluvchi hukumatlararo siyosiy, iqtisodiy va savdo tashkiloti) dan biroz kattaroq 

bo'lgan  va  Shimoliy  Fransiya  va  G'arbiy  Germaniyaning  bir  qismini  ham  o'z  ichiga 

olgan.  Mamlakat nomi mil. avv. 16-yilda keltlarning 'belgi' qabilasi nomi berilgan Rim 

imperiyasining  Belgika  (lot.  Gallia  Belgica)  viloyati  nomidan  paydo  bo’lgan.  

Mamlakat  rasmiy  ravishda  1830-yildagi  Belgiya  inqilobidan  so’ng  tashkil  topgan 

(Niderlandiyadan ajrab chiqqan). 

---