Davlatiy moliya

Moliyaviy hisobotlar funksiyalari

 

Firmaning egalari va 

kreditorlariga firmaning 

joriy moliyaviy ahvoli 

hamda o’tgan davrda 

uning faoliyati qanchalik 

samarali bo’lgani 

to’g’risida ma’lumot 

berish

 

Firma egalari va 

kreditorlariga kompaniya 

faoliyati samaradorligining 

asosiy reja ko’rsat-

kichlarini aniqlash va 

menejerlar faoliyatini 

tartibga solish imkonini 

berish 

 

 

Qulay shablon-modellar 

tuzish va ulardan 

moliyaviy rejalashtirish 

jarayonida foydalanish

 

---

201 

dastlabki  hisobotlar,  balans  va  pul  oqimlari  to‘g‘risida  hisobotlarni  tayyorlar 

ekanlar,  menejerlar  alohida  rejalar  o‘rtasidagi  o‘zaro  bog‘liqlikni  nazorat 

qilishlari  va  firmaning  moliyaviy  mablag‘larga  bo‘lgan  umumiy  ehtiyojini 

aniqlashlari kerak. Rejalashtirish jarayonida ushbu standart moliyaviy hisobotlar 

boshqa  shablonlarga  almashtirilishi  mumkin.  Ammo,  standart  hujjatlar  – 

moliyaviy natijalar to‘g‘risidagi hisobot va balansning asosiy afzalligi shundaki, 

ular  bilan  ishlaydiganlar,  odatda,  professional  tayyorgarligi  va  maxsus 

ma’lumotga  ega  bo‘lganliklari  tufayli  mazkur  hujjatlar  bilan  yaxshi  tanish 

bo‘ladilar.  

Moliyaviy hisobotlarning, asosan, uchta turiga bo’linadi(13-rasm). 

Moliyaviy  hisobotlarning  uchta  turi  nimadan  iboratligini  aniq  tushuntirib 

berish  uchun,  misol  tariqasida,  “XYZ”  korxonasiga  tegishli  bo‘lgan 

ma’lumotlardan foydalanamiz. Aytaylik, “XYZ” - bu 10 yil avval tashkil etilgan 

korxona.  U  kundalik  ehtiyoj  mollari  ishlab  chiqarish  va  ularni  sotish  bilan 

shug‘ullanadi.  

Keyingi  o‘rinlarida  navbatma-navbat  keltirilgan  jadvallarda  “XYZ” 

korxonasining balansi, bu korxona faoliyatining moliyaviy natijalar to‘g‘risidagi 

hisoboti  va  uning  pul  oqimlari  to‘g‘risidagi  hisoboti  keltirilgan.  Ular  dunyo 

taraqqiy  etgan  mamlakat-larining  har  qanday  ishlab  chiqarish  korxonasi  uchun 

xos.  Quyida  moliyaviy  hisobotlarning  har  bir  turi  bilan  batafsilroq  tanishib 

chiqishni taklif etamiz.